Türkiye, İklim Konusunda ‘Kritik Derecede Yetersiz’

Climate Action Tracker (CAT) iklim eylemi değerlendirmesini en son bilimsel verileri ve emisyon trendleri ekleyerek güncelledi ve bazı ülkelerin derecelendirme notları değişti.

CAT hükümetlerin tüm eylemleri ya da eylemsizliklerini doğru tanımlayabilmek için bu güncellemede kategori sayısını dörtten altıya çıkardı: Rol model, 1.5°C derece Paris Anlaşması ile uyumlu, 2°C derece ile uyumlu, Yetersiz, Çok yetersiz, Kritik derecede yetersiz.

Climate Analytics’ten Bill Hare: “Bu yeni kategorileri oluşturmamızın nedeni hükümetlerin iklim taahhütlerinin Paris Anlaşması’nın 1.5°C derecelik ısınma limiti hedefini tutturmak için yeterli olup olmadığını daha kesin bir biçimde göstermek ve eylemlerini değerlendirmek için bir referans çizgisi sağlamak istemiş olmamızdır” dedi.

Daha iyi bir sınıflandırmaya sahip yeni derecelendirme sistemiyle iklim eylemlerinde hangi ülkelerin en iyi ve en zayıf konumda olduğu hemen görülebiliyor: CAT artık ABD, Rusya, Türkiye ve Suudi Arabistan gibi ülkeleri “kritik derecede yetersiz” ve Japonya ile Güney Afrika’yı “çok yetersiz” kategorisinde tanımlıyor.

Ülke derecelendirmelerindeki değişikliklerin nedeni çoğu ülkenin iklimeylemlerini mutlak ya da göreceli olarak iyileştirmesinden kaynaklanmıyor. Değişikliklerin nedeni revize edilmiş emisyon verileri ve CAT’in yeni ve daha güncel iklim eylem çalışmalarının sonucunda daha geniş ve adil bir sınıflandırmanın ortaya çıkmış olması.

CAT, her ülkeyi hükümetlerinin Paris Anlaşması çerçevesinde ve verdikleri Ulusal Katkı Beyanları’nda (NDC) belirttikleri taahhütlerine göre derecelendiriyor. Ne yazık ki, CAT’in hükümetlerin eylemleri uygulama değerlendirmesi bunların çoğu zaman Ulusal Katkı Beyanları’ndan daha zayıf olduğunu gösteriyor. Avustralya ve Yeni Zelanda’nın iklim taahhütlerinin derecelendirmesindeki değişiklikler, her iki ülke iklim eylemi uygulamasında geride kalmışken, ilerleme kaydettikleri olarak yorumlanamaz.

Aynı şekilde, Hindistan’ın iklim taahhütünün daha iyi bir derece alması Hindistan’ın hedefini değiştirmiş olmasından değil, CAT’in dahil ettiği yeni çalışmaların Hindistan için daha yüksek emisyon seviyesi tanımasından kaynaklanıyor.

Çin’in iklim taahhütünün eski sistemdeki “orta” kategorisinden yeni sistemde “çok yetersiz” kategorisinde yer alması temelde yatan bir takım gelişmeleri yansıtıyor.

Çin’in yıllık emisyonları, kümülatif emisyonları, GSYİH’sı ve İnsani Gelişmişlik Endeksi geçen yıllarda arttı ve bunun sonucunda birçok iklim eylemi paylaşımı değerlendirmesi artık Çin’e, daha önceki değerlendirmelerimize kıyasla, emisyonlarını azaltmada daha büyük görece sorumluluk ve yetkinlik vermekte. New Climate Institute’den Hanna Fekete konu hakkında: “Yeni taahhüt derecelendirmesi, tüm ülkelerin derecelendirmesi yapılan ülkenin eylemi ile aynı düzeyde eylemde bulundukları takdirde ısınma düzeyinin ne olacağını çok net olarak gösteriyor. 33 ülkelik listemizde yer alan 12 ülkenin eylemsizliğiyle dünya 3°C dereceden fazla ısınacak - burada yapılması gereken daha çok iş var” dedi. CAT her ülkeyi iklim taahhütlerine göre derecelendirmenin yanında, her ülkenin iklim eylemi uygulamalarının hedeflerini gerçekleştirmek için tasarladığı politika ve yasaların detaylı analizlerine dayanan bir değerlendirmesini de yapıyor