Torunlar'ın Kazısı, Yan Apartmanı Göçme Eşiğine Getirdi

Radikal'den İsmail Saymaz'ın haberine göre, Mecidiyeköy’de 10 işçiye mezar olan Torunlar Gayrımenkul Yatırım Ortaklığına ait rezidans kulelerinin inşaatı sırasında çevredeki binaların temellerinin hasar gördüğü ortaya çıktı. Kazı alanına 15 metre mesafede bulunan Murat Apartmanı sakinleri, İTÜ’ye başvurarak, bilirkişi raporu aldı. Raporda, apartmanın altından geçen çelik bağlantılar nedeniyle bodrum katın döşemesi ve bölme duvarları ile zemin katın bazı bölmelerinde çatlaklar oluştuğu ortaya çıktı. Raporda, ‘ankraj’ adı verilen çelik bağlantıların oluşturduğu derin boşluklar nedeniyle toptan kayma veya yer altı sularının aşağıya düşmesiyle çekme yaşanabileceği saptandı.

Torunlar GYO’nun inşaat kazısına 15 metre mesafede olan Murat Apartmanı, bundan en çok zararı gören bina oldu. Apartmanın bahçe tretuvararında, bodrum kat taban döşemesi ile bölme duvarlarında ve zemin katın bazı bölme duvarlarında çatlaklar oluştu.

Çatlaklar üzerine apartman sakinleri, çukuru açan firmaya başvurdu. Firma tarafından binaya, gerekli görülen yerlere, dönmelerin izlenmesi için inklinometre (binada oluşacak deformasyonların izlenebilmesini sağlayan araç) ve çatlak genişliklerinin takip edilebilmesi için de çatlak ölçer kondu. Fakat bu da bir çözüm sağlamadı.

Bunun üzerine apartman sakinleri de İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi’nden Doç. Dr. Ercan Yüksel’e başvurarak, bir bilirkişi raporu hazırlamasını istedi. Doç. Yüksel’in geçen mayısta tamamladığı raporunda yer verdiği bilgilere göre, 1973 yılında projeleri onaylanan apartman, 1968 tarihli ‘Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar İçin Yönetmelik’e uygun şekilde imar edilmişti. Fakat 2007’deki Deprem Yönetmeliği’ne göre deprem yükünü kaldıramaz ölçekteydi. Buna karşın 1999 yılındaki depremde herhangi bir hasar görmemişti.

Toptan kayma riski var

Doç. Yüksel, yaptığı inceleme ve testler sonucunda, Murat Apartmanı’nın yaklaşık üç metre altından çok sayıda ankraj elemanının (bir yapı elemanını bir diğerine bağlamak için kullanılan çelik konstrüksiyon) binayı geçerek, binanın gerisinde sonlandığını kaydetti. Ankraj çalışması nedeniyle apartmanda toptan kayma ya da temelde çökmeye yol açabileceğine dikkat çeken Doç. Yüksel, raporunda şu ifadelere yer verdi:

“Ankraj derinliğinin saptanmasındaki belirsizlikler ve ankraj deliklerinin yeteri kadar doldurulamama olasılığının toptan kaymayı tetikleyebileceği gibi, ankraj kuvvetlerinin zamanla boşalması, ankrajlarda oluşacak boşluklar ve derin kazı nedeniyle yer altı su seviyesinin sürekli düşük kalma olasılığı, yapı-zemin dengesi üzerine etkili olabilecektir. Yer altı su seviyesinin binanın inşa edildiği durumdan aşağıya düşmesi, yapışarak temeller ile bütünleşmiş zeminin göreceli olarak ağırlaşmasına ve altta oluşacak boşluklar nedeniyle temelin bir bölümünde çekme oluşturan ve beklenmeyen bir yükleme durumunun ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Böyle bir durumun ise bölgesel çatlakları tetikleme olasılığı derin kazıdan sonra artmıştır.”

Doç. Yüksel, Murat Apartmanı’nın 2007 Deprem Yönetmeliği’nin öngördüğü can güvenliği performans düzeyini yakalayamadığı, bu yüzden güçlendirilmesi gerektiğini kaydetti. Oluşan bütün hasarın da inşaattan kaynaklandığını kaydeden Yüksel, “Murat Apartmanı sakinlerinden izin alınmadan veya onlara zarar görmeyecekleri konusunda hesaba dayalı belge sunulmadan girişilen derin kazı çalışması sonucunda, temellere üniform olmayan oturma ve dönmeler ortaya çıkarak, binanın bodrumu ve zemin katlarında, özellikle gevrek elemanlarda bazı çatlaklar oluşmuştur. Bu durum, kazıyı yapanlara yönelik tek taraflı bir sorumluluk getirmektedir” dedi.