|
Gevher Banu, Ayn
Zeliha, Hüma Hatun... Üç kadın kahramanın adını
taşıyan üç dev köstebek toprağın onlarca metre altında ilerleyerek Türkiye'nin
en önemli su iletim kanallarını açıyor. 'Gevher Banu' Türkiye'nin ikinci,
dünyanın 6. uzun su iletim tüneli inşaatı olan Konya Ovası Mavi Tünel
İnşaatını, 'Ayn Zeliha' Türkiye'nin birinci, dünyanın 5. en uzun tüneli
olan Suruç Ovası pompaj sulama tünelini, 'Hüma Hatun' ise
İstanbul Avrupa Yakası'nın atık su kollektör hatlarını yapıyor.
Tunnel Boring Machine (TBM)
adını taşıyan, dev köstebekler olarak da adlandırılan tünel açma makinelerinin
çapları 8 metreyi, uzunlukları 170 metreyi buluyor. Makineler, bir TBM geleneği
olarak faaliyet gösterdikleri toprağın ünlü kadın kahramanının adını alıyor.
Konya Mavi Tünel inşaatında dağları delen makinenin adı Mevlana'nın eşi Gevher
Banu'dan; Suruç Tüneli yapımında kullanılan dev köstebeğin adı da Urfa'da
Balıklıgöl'ün yanında bulunan Ayn Zeliha Gölü'nün kadın kahramanı olan
Zeliha'nın gözyaşları anlamında Ayn Zeliha'dan, İstanbul Yenikapı Alibeyköy
Hattında çalışan makinenin adı ise İstanbul'u fetheden ve yeni bir çağ başlatan
Fatih Sultan Mehmet'in annesi Hüma Hatun'dan geliyor.
Zeliha göçlere son verecek
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) bölgesindeki ovalara can suyu verecek olan
Suruç Ovası Pompaj Sulama Projesi inşaatında 1.080 ton ağırlığında dev bir
delici kullanılıyor. 17.2 km uzunluğundaki tünel, Türkiye'nin birinci, dünyanın
5. en uzun tüneli olacak. Susuzluk nedeniyle göçlerin yaşandığı bölgede,
projenin tamamlanmasıyla birlikte 94 bin 814 hektar alanda yağmurlama ve damlama
sistemiyle sulu tarıma geçilecek.
Ayn Zeliha,
7.88 metre çapında ve 150 metre uzunluğa sahip. Türkiye'ye 90 TIR'ın getirdiği
bu dev delici kafa, robot kollar ve yön belirleyici özellikleriyle son teknoloji
ürünü. Kazdığı toprağı vagonlara yüklüyor, tünelin içini betonlayarak prekast
kaplama yapıyor. Ayn Zeliha, herhangi bir sorunda kendi kendini kilitleyip,
uyarı veriyor.
Ayn Zeliha günde ortalama 30 metre deliyor, bugüne kadar
5.700 metre tünel açarak yol kateden bu TBM ekibinde 254 işçi, atölye ve mekanik
ustaları, 12 mühendis ve 1 İtalyan personel görev alıyor.
Gevher Banu sulu tarım için çalışıyor
''Türkiye'nin ikinci, dünyanın 6. uzun
su iletim tüneli inşaatı olan Konya Ovası Mavi Tünel İnşaatı, Konya'nın su
ihtiyacını karşılayacak önemli bir proje. 2011 yılı sonunda hizmete girmesi
beklenen proje ile yıllık 414 milyon metreküplük su, Akdeniz Havzasından Konya
Kapalı Havzasına aktarılacak. Suyla 235 bin hektarlık tarım arazisinde sulu
tarım yapılması planlanıyor.
Bu projenin köstebeği Gevher Banu ise toprağın
450 metre altında ve günde 40 metre kazıyor. Gevher Banu, 17,1 kilometrelik
tünelin ucundaki ışığa kavuşana dek gece gündüz çalışmaya devam ediyor. 4,8
metre çapında, 170 metre uzunluğunda ve 700 ton ağırlığında olan bu dev delici,
bal peteği segment kaplayarak tüneli açıyor. Gevher Banu'yu 65 TIR Türkiye'ye
getirmiş. Gevher Banu, bugün itibariyle 13 bin 800 metrelik delgi işlemini
tamamlamış bulunuyor.
Bu tünelde, bir vardiyada
75 kişilik delgi ekibiyle beraber 175 kişilik bir kadro çalışıyor. Tünel
içerisinde tamamı aydınlatılmış ortamda ve her türlü koruma tedbirlerinin yer
aldığı tünel güzergahında çalışma ortamı için yeterli taze hava akımı
sağlanıyor. Olası elektrik, su ve metan gazı çıkışları için gerekli emniyet
tedbirleri sürekli alınıyor ve tüm sistemler elektronik olarak kontrol ediliyor.
Hüma Hatun İstanbul'un altyapısı için
çalışıyor
Çapı 4,6 metreyi bulan
üçüncü köstebek Hüma Hatun ise İstanbul Avrupa Yakası ( Yenikapı-Alibeyköy)
ikinci kısım tünel inşaatında görev yapıyor. 2009 yılında başlayan projenin 2013
sonbaharında tamamlanması planlanıyor. Bu tünelin uzunluğu 9.320 metre olacak.
Bugüne kadar 4.570 metrelik tünel açılmış.
Hüma Hatun'da 175 kişi görev
alıyor. Günde 25 metre ilerleyebilen Hüma Hatun TBM'si tüneli tamamlandığında
Haliç çevre koruma kapsamında güney Haliç havzasında bulunan Gaziosmanpaşa, Eyüp
ve Fatih ilçelerinin atık sularını Yenikapı Atıksu Arıtma Tesislerine
ulaştıracak.
Kurulumu 5-6 ayı
alıyor
İlci İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi
Fatih İlci, dünya sıralamasında yer alacak tünel inşaatlarını
yapıyor olmaktan mutluluk duyduklarını ifade ederek, şunları söyledi:
''Şirket olarak, Türkiye'nin baraj, tünel,
sulama, demiryolu, karayolu, toplu konut ve sağlık yapıları gibi inşaat
sektörünün birçok alanında faaliyet gösteriyoruz. Bugün Türkiye'nin birinci ve
ikinci, dünyanın en uzun 5. ve 6. su iletim tünelleri olan Şanlıurfa Suruç
Tüneli ve Konya Mavi Tüneli inşaatlarını gerçekleştiriyoruz. Bu projelerde sona
yaklaşılıyor. İki bölgenin de su ihtiyacı karşılanırken, bölgeler tarımla hayat
bulacak. Çevreyi koruma adına da İstanbul projemiz örnek gösterilebilir.''
Rüya projelerde kullandıkları TBM'lerin son
teknoloji ürünleri olduğunu kaydeden İlci, bu konuda İtalyan ve Alman
firmalarıyla çalıştıklarını, aletlerin bir yıla yakın bir sürede imal edildiğini
ve Türkiye'ye onlarca TIR'la, 4-5 ayda taşınıyor. Makinelerin kurumunun 5-6 ayı
bulduğunu söyleyen İlci, ''Bu özel makineler sayesinde daha hızlı ilerleyerek,
ülkemizin ekonomisine katkı sağlıyoruz'' dedi.
|
