|
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Mimarlık Fakültesi öğretim
üyeleriyle araştırma görevlileri, 5.5 yıl boyunca Tarihi
Yarımada'daki onlarca yapının afet risk düzeyini
inceledi. İlk aşamada sonuçları çıkan 8 tarihi eserin "az riskli" olduğu
görüldü. Firuzağa Camii, Bali Paşa Camisi, Atik Ali Zincirlikuyu Camisi
"risksiz"ken, Davut Paşa, Atik Ali, Çemberlitaş, Murat Paşa, Cerrah Mehmet Paşa
ve Hekimoğlu Ali Paşa camileri ise az riskli çıktı.
YTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Görün Arun
yönetiminde Araştırma Görevlisi Meltem Vatan Kaptan
tarafından "Anıtsal Yığma Yapıların Risk Düzeyinin Tespiti"
çalışması yapıldı. Kaptan, uzman olmayanların da anlayacağı bir 'yapı
tespit formu' geliştirdi. Mühendis ile mimarlık öğrencilerinden oluşan
en az ikişer kişilik ekipler, yapıları tek tek dolaşıp bilgi topladı. Formda yer
alan yapının eni, boyu, tek mi çok mu parçalı olduğu, eğimi, yüzey kararması
bulunup bulunmadığını gibi sorulara yanıt arandı.
Türkiye'de ilk kez
Kaptan, her bir yapı için elde edilen 60 sayfalık veriyi, geliştirdiği web
tabanlı veri tabanına işleyip, otomatik olarak risk düzeyinin hesaplanmasını
sağladı. Puanlar birkaç dakikada 'risk yok', 'az riskli', 'orta riskli',
'riskli' ve 'yüksek riskli' olarak sınıflandırıldı. Yapı tespit formunun
işlerliği farklı ekiplerle denenerek ortak sonuçlar alındığında sağlandı.
Kaptan, "Kullanılan malzeme, geometrisi, yapım şekli ve çatlak durumuna göre
puanlar verdik. Bilgileri de tek tek bilgisayar programına işledik" dedi.
Prof. Dr. Görün Arun "Kültür Bakanlığı bu verileri, yöntemleri
kullanarak ekipler oluşturabilir. Risklere karşı uzmanlardan önlem alınması
istenebilir. Türkiye'de ilk kez böyle bir çalışma yapılıyor."
Yurtdışındaki üniversitelerde de anlatıldı
Projeye, YTÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü'nün dışında,
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, Suna - İnan Kıraç Vakfı da destek verdi.
Kaptan, yöntem ve sonuçlarını Politecnico di Milano Üniversitesi, İtalya'daki
Padova Üniversitesi ve İngiltere'deki Bath Üniversitesi'ndeki öğretim üyelerine
anlattı.
Uzmanlara zaman kazandırır
Meltem Vatan Kaptan, projenin önemiyle ilgili şunları söyledi: "Bu yapılar
için en büyük tehdit deprem. Ancak tarihi yapıların değerlendirilmesine ilişkin
yöntemler yaygın değil. Verilerin elde edilmesi uzmanlık gerektiren, uzun zaman
alan ve yüksek bütçeli çalışmalardır. Buna ne zaman ne de uzman sayısı yeter.
Uzman olmayanların da anlayıp doldurabileceği bir form şekillendirdik. Veri
toplama işi, kısa süreli eğitim görmüş mimar, mühendis ve ilgili alandaki
öğrencilerce yapılarak koruma uzmanlarına zaman kazandırılabilir."
|
