Küresel ekonomik kriz patlak vermeden önce kredi
faizlerindeki düşüşleri, konuta zamolarak yansıtan yatırımcılar, bu kez aynı
yoldan gitmiyor. 2005’te faizlerin yüzde 1’in altına düştüğü dönemde konutlara
yüzde 25-30 aralığında zam yapılırken, talebin yüksek olmadığı kriz döneminde
faiz düşüşünü yatırımcı da şans olarak değerlendiriyor. Piyasadaki genel görüşe
göre, faizler yüzde 1’in altına inmiş olsa bile, kısa vadede konut
fiyatında artış beklenmiyor.
Tüketiciye yarayacak
Bu durum elbette tüketicinin lehine olacak. Faizlerin düşük olması nedeniyle
alınan kredinin aylık taksit miktarı azalacak; konut fiyatları da yükselmeyecek.
Bugünkü en düşük faiz oranı yüzde 0.96 ile 200 bin TL’lik ev için yüzde 75’i
kadar 60 ay vadeli kredi alan tüketici, altı ay önceki ortalama yüzde 1.50’lik
faizle ödeyeceği aylık taksit miktarına göre 30 bin TL tasarruf sağlayacak. Buna
göre, 200 bin TL’lik konutun 15 metrekaresi de bedavaya gelecek.
Bankaların konut kredisinde faiz düşürme yarışı, projelerde sunulan özel
ödeme koşullarının da tekrar gözden geçirilmesine neden olacak. Öyle ki, faizler
yüzde 1.30 seviyelerindeyken, şirketler özel anlaşmalarıyla yüzde 1.10 faizli
kredi verebiliyordu. Ancak,masraflar hariç, en düşük kredi faizi yüzde 0.96’ya
geriledi. Bu durumdan ötürü, bazı özel kampanyalardaki faiz oranlarının da
revize edilmesi düşünülüyor.
Fiyatlar zaten en yüksek seviyede
Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Dumankaya
“Aynı düşüşü yine görmüştük. Bu durum tüketiciyi biraz da beklemeye itiyor.
Biraz daha düşsün, öyle alalım diyorlar. Bu durumun piyasaya zam olarak
yansıması için öncelikle talebin canlı olması gerekir. Ancak kriz ortamında
durumlar eskisi gibi değil. Piyasa, zam yapmaktan çok, önce bu düşüşün yol
açacağı canlanmadan yararlanmak isteyecektir. Satışların artması yeğlenir. Fakat
düşüşler stabil olursa, sürdürülebilir olursa, birkaç ay içinde fiyat
yükselmeleri olabilir. Yine de bu zamlar, 3-4 yıl öncesindeki oranlara çıkmaz.
Şu anda alıcı için hâlâ ön planda olan şey fiyat. Krizde fiyat ön plana çıktı,
önceki dönemin acıları çekildi. Kolay zam olmaz.”
Maliyet yükselmezse fiyatlarda artış olacağını sanmam
Ant Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Okay
“Geçmiş dönemde olduğu gibi faizlerdeki bu düşüş dövize etki eder ve
maliyetler yükselirse, belki bir miktar fiyat artışı gözlenebilir. Bunun
dışında, faiz düştü diye bir artış olacağını düşünmüyorum. Bütün firmalar sıkı
para politikası güdüyor. Hesaplar başa baş. Piyasada bir iştah yok. İnsanların
gelecek için kaygısı var. Önceden faiz düşünce tüketicinin yüzde 50’si bu
durumdan etkilenip alıma geçerken, şimdi ancak yüzde 10’u etkileniyor. Biz
pozitif düşünüyoruz. Faiz düşük, zam yok. Bu durum tüketiciye olumlu yansıyacağı
gibi, şirketler açısından da alım yönünde hareketin başlangıcı olabilir.”
Ev arayanlar için kaçırılmayacak bir fırsat çıktı
Aşçıoğlu İnşaat Yön. Kur. Baş. Yaşar Aşçıoğlu
“Faizler 2005 döneminde düşüşe geçtiğinde kademeli olarak yüzde 150’ye varan
oranda zam yapmıştık. Bu defa bizim açımızdan da genel piyasada da böyle bir şey
olmaz. Zam gelmez. O zaman önümüz netti. Şimdi önümüzü göremiyoruz. Para
fazlalığı vardı. Şimdi, herkes eylül-ekim dönemini fırsat olarak değerlendirmek
istiyor. Piyasa çok sıkıştı. Alıcı ve satıcı birikti. Ben gelecek nisan-mayıs
ayından önce ciddi bir fiyat artışı beklemiyorum. Bu durum, tüketiciler, ev
almak isteyenler için çok iyi bir fırsat oldu.”
Bizim faizimiz daha da düşebilir
Varyap CEO’su Erdinç Varlıbaş
“Özel ve lüks projelerde fiyat artışı olacaktır. Fakat bu, faizlerin düşüşü
nedeniyle değil, projelerin projeksiyonlarına göre verilmiş bir karardır. Biz de
Varyap Meridian’da zam yapacağız ama bu önceden açıklanmıştı. Ancak piyasanın
genelinde ben fiyatların artacağını düşünmüyorum. Talep hâlâ çok yüksek değil.
Ayrıca, bu faiz düşüşü, piyasada çok büyük bir canlılık sağlamış değil. Tabii
ki, bu bir fırsat. Ancak insanların akılcı ve seçici davranması gerek. Bizim
özel ödeme planımızda faizler hâlâ piyasadan düşük. Fakat bu durumda bir
revizyona gidebiliriz. Daha da düşürebiliriz faizi. 2005’teki gibi bol keseden
satışlar olmaz ama piyasaya yarayacaktır.”
|