|
Marmaray projesi kapsamında İstanbul
Yenikapı'da sürdürülen kazı çalışmaları sırasında 8 bin 500
yıllık mezarı bulan arkeolog Yaşar Anılır'ın, çok daha
yakın bir döneme ait fetih şehitliğinin üzerine inşaat yapılmasına göz yumduğu
ortaya çıktı. Anılır'ın "Eski mezar yoktur" dediği yerde İstanbul'un Fethi
sırasında şehit düşen askerlerden birinin yattığı anlaşıldı. Kültür ve Turizm
Bakanlığı başmüfettişi Müşerref Can'ın hazırladığı 21 Mayıs
2010 tarihli öninceleme raporuna göre de İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde görev
yapan Anılır, ortaya çıkan tarihi buluntuları yok sayarak görevi kötüye
kullandı. İşte olayın gelişimi:
Hafta sonu kaçak kazı
Arkeolog Yaşar Anılır, İstanbul IV. Numaralı Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun talebi doğrultusunda meslektaşı
Nilüfer Çolpan'la birlikte Cankurtaran Mahallesi 60 pafta, 72
Ada, 23 No'lu parselde bulunan alanda, Arkeoloji Müzesi kontrolünde yapılan
inşaat ırasında denetimle görevlendirdi. İnşaatı Seda Bircan
adlı vatandaş yaptırıyordu. Ancak komşular, inşaat yapılan alanın tam ortasında
bir yatır olduğunu iddia etti. Mahalle sakini Fariz Demir
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı Koruma ve Uygulama Denetim (KUDEB)
Müdürlüğü'ne mezar alanında inşaat yapıldığı ihbarında bulundu. Bunun üzerine
Seda Bircan, İstanbul Türbeler Müzesi Müdürlüğü'ne başvurarak
alanın incelenmesini istedi. Arkeoloji Müzesi de olayı araştırmak üzere
arkeologlar Yaşar Anılır ile Nilüfer Çolpan'ı görevlendirdi.
İddialara göre arkeologlardan Yaşar Anılır, müze taahhütnamesine uymayarak
hafta sonu bölgede kazı yaptı. Arkeolog Nilüfer Çolpan da Kültür ve Turizm
Bakanlığı müfettişine verdiği ifadede Anılır'ın kendisine haber vermeden Mimar
Nesim Kılıçaslan'la birlikte cumartesi günü kazı yaptığını söyledi. İstanbul IV
Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu raportörleri Pınar
İzdil ve Müge Ceylan tarafından düzenlenen raporda, Anılır'ın 14 Şubat 2009
Cumartesi günü kazı yaptığı belirtildi. Seda Bircan'ın komşusu Fariz Demir de bu
durumu fotoğraflarla belgeledi.
'Kurula yanlış bilgi verdi'
Yaşar Anılır, yapılan kazı çalışması sonucunda, "Burada mezar yok. Kemik
bulunamadı. Komşular yeni inşaatla pencerelerinin önü kapanacak diye söylentiyi
yayıyor" diye rapor hazırladı. Türbeler Müzesi Müdürlüğü müze araştırmacısı
Ali Ziyrek ise bildirilen yerde 1453'te İstanbul'un fethi
sırasında şehit düşmüş bir Osmanlı askerinin kabrinin bulunduğunu tespit etti.
Ali Ziyrek tarafından hazırlanan raporda Ord. Prof. Dr. A. Süheyl
Ünver'in kaleme aldığı "İstanbul'un Mutlu Askerleri ve Şehit
Olanları" adlı kitapta, bölgede mezar olduğu bilgisine yer verildiği
belirtildi. Kitapta şehit mezarlarından birinde yazılı olduğu belirtilen, "Hüda
Hafız 1285" (Allah koruyandır, Miladi 1868) ibaresinin, mezar alanında bulunan
kitabe ile aynı olduğuna işaret edildi. Ünver'in kitabına göre İstanbul'un Fethi
sırasında şehit olan ve mezarı üzerine inşaat yapılan, Fatih'in topçubaşısı
Seyid Hasan. Müfettiş Müşerref Can da Yaşar Anılır'ın, Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Kurulu'nu yanlış bilgilendirip şehit mezarı üzerine bina
yapılmasına yol açtığına kanaat getirdi.
'Kemik olması gerekmez'
Yaşar Anılır, ilk olarak Yenikapı-Marmaray istasyonu
inşaatında bulduğu Neolitik döneme ait mezar ile adından söz ettirmişti.
Kendisini, "Mahalle sakinleri mezarın varlığı nedeniyle parsel sahibine baskı
kurdu. Nilüfer Çolpan'ı yalnız bırakmak istemediğimden cumartesi günü kazıya
başlama kararı aldım. Nilüfer Çolpan geleceğini söylediği halde gelmedi'' diye
savunan Anılır, 5 Mart 2009'da tamamladığı raporda moloz taşlarla çevrili alanda
kemik bulunmamasını "Mezarlık yok" iddiasına dayanak olarak gösterdi. Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Vefa
Çobanoğlu ise alanda kemik bulunmamasının mezar olmadığı anlamına
gelmeyeceğini belirtti. Çobanoğlu, alanın, "makam kabri' olarak bilinen, orada
savaşmış önemli kişilerin unutulmaması için yapılmış kabirlerden biri olduğunu
belirtti.
Görevi kötüye kullanma davası
İstanbul IV No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü
Günseli Aybay, Yaşar Anılır'ın bir klasik arkeolog olduğu ve
Osmanlı dönemiyle ilgili bir arkeolojik araştırmada mutlaka Kurul'a danışması
gerektiği halde bunu yapmadığını belirtti. Kurul raportörü Pınar Uzdil
Isıtan da Anılır'ın bilimsellikten uzak rapor hazırladığı görüşüne yer
verdi. İstanbul Valiliği, Başmüfettiş Müşerref Can'ın hazırladığı rapor
doğrultusunda Anılır hakkında soruşturma izni verdi. Anılır bu karara itiraz
etti, ancak bu itiraz 30 Eylül 2010'da mahkeme tarafından reddedildi. Yaşar
Anılır hakkında görevi kötüye kullanmaktan dava açılacak. Söz konusu madde 3
yıla kadar hapis cezası öngörüyor.
|
