|
Rüzgar enerjisinden elektrik üretmek için bir yıla yakındır bekleyen
şirketlerin milyarlarca dolarlık yatırım yapmasını sağlayacak ihaleler
açılıyor.
Aynı bölgede başvuru yapan şirketler önce teknik puana göre
elenecek. Bu aşamayı geçenler arasında yapılacak ihalede en yüksek düzeyde katkı
payı ödemeyi kabul eden şirket, elektrik üretim santralı kurmaya hak kazanacak.
1 Kasım 2007’de yapılan başvurular sonucunda biriken 77 bin MW’lık 754 projenin,
geçen zamanda teminat mektuplarına faiz ödemeleri sorunu böylece geç de olsa
bitecek.
Teknik değerlendirmeyi yapacak Elektrik İşleri Etüd İdaresi
(EİEİ) ile ihaleyi yapacak olan Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ),
ihalelere başlanması için gereken son düzenlemeleri Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumu’na (EPDK) sundular. Böylece rüzgar enerjisinde 1 Kasım 2007’de yapılan
rekor düzeydeki başvuruların karara bağlanması için süreç tamamlandı.
Yönetmelikler kısa süre içinde Resmi Gazete’de yayımlandığında ihale süreçleri
başlayacak.
Parayı Veren Lisansı Alacak
Son
düzenlemeler ile çoğunluğu Ege’de olmak üzere, aynı bölge için başvuruda bulunan
şirketlerin durumuna açıklık getirildi. EİEİ’nin
hazırladığı düzenlemeye göre, EPDK rüzgar enerjisi başvurularını bu kuruma
gönderecek. Trafo merkezine uzaklık, güç yoğunluğu, projelerin niteliği gibi
unsurları değerlendirecek olan EİEİ, bu kriterlere göre şirketlere teknik puan
verecek. EİEİ bu sonuçları EPDK'ya yollayacak.
EPDK, gelen sonuçlar
içinde eleme yapıp yapmamak konusunda yetkili olacak. Ya eleme yaparak ya da
yapmadan gelen başvuruları TEİAŞ’a gönderecek. TEİAŞ’ın
yaptığı düzenlemeye göre de, kurum, EPDK’nın gönderdiği başvurular arasında
seçim yapmak için ihaleye çıkacak. TEİAŞ, ihalede en yüksek düzeyde katkı payı
ödeme teklifinde bulunan şirkete bu hakkı tanıyacak. İhaleyi kazanan şirket
TEİAŞ tarafından EPDK’ya gönderilecek. EPDK da bu şirkete lisans verecek.
Böylece bir yıla yakın zamandır bekleyen rüzgar projeleri yaşama
geçirilebilecek. Dolayısıyla başvuru sahiplerinin teminat mektubu sıkıntısı geç
ve maliyetli de olsa çözülecek. Lisans başvurusu için EPDK’ya teminat mektubu
sunan şirketler, lisanslar karara bağlanmadığı için bir yıla yakındır bankalara
faiz ödüyor. Şirketlerin, başvurularını geri çekmeleri durumunda teminat
mektupları yanacağından böyle bir adım da atamıyorlar.
Özel Sektör İletim Yatırımlarına da
Giriyor
İhalelerin ardından yaşanacak
süreçte lisans verilmesine ilişkin tüm hak ve yetkiler EPDK’ya ait olacak. Katkı
payı gelirleri TEİAŞ tarafından münhasıran sisteme bağlanacak üretim tesisleri
için gerekli iletim yatırımlarının finansmanında kullanılacak.
Ayrıca,
rüzgar enerjisi tesisleri için, ilk lisans başvurusundaki sahada başka lisans
başvurusu olmaması ve kapasite artışı sonunda oluşacak yeni güç için mevcut
iletim/dağıtım hattı ile mevcut bağlantı noktası ve gerilim seviyesinin
kullanılması koşullarıyla kapasite artışı, modernizasyon, yenileme yatırımları
ve tadilatlara izin verilecek.
Yatırımı Zamanında Bitirmeyene
Yasak
Üretim tesisi yatırımını ilgili
mevzuat çerçevesinde belirlenen süreler içerisinde gerçekleştiremeyen tüzel
kişilerin ilgili lisansı iptal edilecek. Lisansı iptal edilen tüzel kişi lisans
iptalini takip eden üç yıl süreyle lisans başvurusunda bulunamayacak.
Sorumlulukları tespit edilmiş bulunmak kaydıyla; tüzel kişilikte yüzde 10’dan
fazla paya sahip ortaklar ile görevden ayrılmış olan veya halen görevde bulunan
yönetim kurulu başkan ve üyeleri de yasak kapsamına girecek. Anılan kişiler
lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan veya dolaylı pay sahibi
olamayacaklar.
Rüzgarda Yatırımların % 90'ı Yapılamayacak
Öte yandan, Türkiye iletim hattının mevcut durumu nedeniyle
istenilse de başvuru miktarının tümü yatırıma dönüşemeyecek. Enerji Bakanlığı,
iletim hattından sisteme bağlanacak rüzgar enerjisi kurulu gücünü kısa süre önce
belirlemişti. Buna göre beş yıl içinde sisteme 11 bin 200 MW rüzgar enerjisi
bağlanacak. Bağlanacak kurulu güç 2020 yılına kadar 20 bin MW’a
çıkarılacak.
EPDK’nın bugüne kadar uygun bulma kararı ve lisans onayı
olarak 2 bin 900 MW kurulu gücünde, 5.8 milyar YTL’lik yatırım için izin verdiği
göze alındığında, yeni yatırımların önünde bir engel de söz konusu sınır
olacak.
|
