Plan'a Yönelik Olarak TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube'den Yapılan Görüş Bildirimi

TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Şubat 2008 – Şubat 2010 arası dönemi kapsayan, ‘X. Dönem Çalışma Raporu’nda ‘1/5000 ölçekli Haydarpaşa Gar ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nazım İmar planı’ konusuna dair görüş bildiriminde bulunmuştu.

Süreç nasıl gelişti: Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahasına yönelik planlama çalışmalarının geçmişi

Söz konusu raporun ‘Haydarpaşa Gar Liman ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nazım ve Uygulama İmar Planları Hakkında TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Görüşü’ adlı başlık altında yer alan kısmında, Haydarpaşa Garı’nın tarihçesine yer verildikten sonra Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahasına yönelik planlama çalışmalarının geçmişi aktarılıyor:

“Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahasına yönelik planlama çalışmalarının geçmişi 1980’li yıllara kadar dayanmaktadır. Bu dönem İstanbul ölçeğinde çeşitli noktalarda üretilmeye başlayan projeler içinde Haydarpaşa da ticarete açılma projeleri ile gündem teşkil etmektedir. Bununla birlikte daha somut adımlar, 2000’lerin başlarında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca düzenlenen bir yarışma ile atılmıştır. Yarışmanın ardından Cannes’da düzenlenen gayrimenkul fuarında Haydarpaşa Development Project, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin vizyon projeleri arasında tanıtılmış; bu gelişmenin arkasından da Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası planlama çalışmaları başlamıştır. Harem-Kadıköy arasında 1 milyon metrekarelik alanda turizm kompleksi yapılmasını amaçlayan çalışmalar, 340 bin metrekare deniz alanının da doldurulmasını, alana yat limanı ve kulübü, kruvaziyer gemi limanı, 5 yıldızlı oteller, kongre merkezi, fuar alanları, ticaret alanları, alışveriş merkezleri, ofisler, (Dünya Ticaret Merkezi) konutlar inşa edilmesini ve Haydarpaşa Limanı’nın da Derince’ye taşınmasını hedeflemiştir”.

İlerleyen süreçte Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü tarafından 5234 sayılı Yasaya dayanarak düzenlenen 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği ilgili Bölge Koruma Kurulu’nun onayına sunuldu ancak raporda da belirtildiği üzere, Kurul, söz konusu planları uygun bulmamıştı. Aynı zamanda alanın Kadıköy ilçe sınırları içerisinde kalan üçte birlik kısmı için İstanbul 5 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na başvuruldu. İlgili kurul ise, Türkiye’deki ilk büyük demiryolu tesisleri alanı olduğu gerekçesiyle Haydarpaşa’nın ‘endüstriyel miras’ kapsamında değerlendirerek ‘tarihi sit’ alanı olmasını uygun görmüştü.

TCDD yönetiminin Haydarpaşa Garı ve çevresinin, Kentsel ve Tarihi Sit olarak tescil edilmesi kararına karşı açmış olduğu dava ise reddedildi. Bu sürecin ardından TCCD yönetimi ile İBB arasında Koruma Amaçlı Nazım Ve Uygulama İmar Planlarının İBB tarafından yapılması yönünde bir protokol imzalandı. 1/5000 ölçekli Haydarpaşa Gar Ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nazım İmar planı ile 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar planının çalışmalarına başlanıldı.

Bu çalışmalar kapsamında 30-31 Temmuz 2008 tarihlerinde Arama Toplantısı, 22 Mayıs 2009 tarihinde de Haydarpaşa Gar Liman Ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nazım ve Uygulama İmar Planları’na İlişkin toplantı yapıldı. Ancak ‘Haydarpaşa Gar Liman ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nazım ve Uygulama İmar Planları Hakkında TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Görüşü’nde yer verilen bilgiye göre özellikle gerçekleştirilen ikinci toplantıda fazla bir yol alınamadı.