|
Ormanlık araziler, başta TEMA olmak üzere çevreci
kuruluşların karşı çıkışlarına rağmen, bir yıl aradan sonra yeniden madencilik
sektörünün faaliyetlerine açılıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı, Anayasa Mahkemesi'nin "ormanlık alanlara yönelik faaliyet
izinlerinin yönetmelikle belirlenemeyeceği" yönündeki kararı doğrultusunda
yeni bir kanun çalışması yaparak Başbakanlık'a
gönderdi. Ormanlık arazide madencilik faaliyetlerinin yolunu açan tasarı ile
çevrecilerin tepkilerini azaltacak bazı önlemler de alındığı belirtildi. Buna
göre, Başbakanlık Müsteşarı başkanlığındaki bir kurul tarafından madencilik
faaliyetlerinin kısıtlanacağı alanlar belirlenecek; ormanlarda çevresel etkileri
giderilebilecek yatırımlara izin verilecek.
Mahkeme
‘yönetmelik olmaz' demişti
Ormanlık arazilerde verilen maden işletme ve arama ruhsatlarına yönelik konu
CHP'li milletvekilleri tarafından 2004 yılında Anayasa Mahkemesi'ne taşınmıştı.
Mahkeme 2009 Ocak ayında Maden Kanunu'nun 7'nci maddesinin birinci fıkrasının
yürütmesini durdurdu ve iptal etti. Bu madde orman, tarım ve turizm bölgeleri
gibi alanlarda madencilik faaliyetlerine yönelik Çevresel Etki Değerlendirmesi
(ÇED), gayri sıhhi müesseseler (GSM) ile ilgili düzenlemelerin nasıl
yürütüleceğinin bakanlar kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle
belirlenmesini öngörüyordu. Kararın gerekçesinde, bu alanlarda faaliyetin
uluslararası anlaşmalara aykırılığı ve yönetmelikle düzenlemenin yanlış olacağı
gerekçesiyle yasal düzenleme gerektiği belirtildi. Gerekli kanunun hazırlanması
için de 1 yıl süre verildi. Danıştay da bu süreçte TEMA ve bazı meslek
odalarınca açılan "Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği"nin yürütmesini
durdurunca, 2009 yılı madenciler için kötü geçti. Sektör temsilcileri ise, 2009
yılı için 500 milyon dolarlık zarar oluştuğunu ileri sürdüler.
Çevresel etkiye göre izin
Bakanlığın, yasal boşluğu dolduracak olan ve Anayasa Mahkemesi kararına
uyumlu yeni yasa tasarısı ise çevre etkilerini de göz önüne alarak madencilik
izni verilmesini öngörüyor. Tasarıya göre, bilimsel ve teknik değerlendirmelere
göre çevresel etkileri alınacak önlemlerle giderilebilecek düzeydeki madencilik
faaliyetlerine izin verilecek. Kurulun maden işletme yöntemi, faaliyetin
yapıldığı bölge, madenin cinsi, yatırımın çevresel etkileri, şehirleşme gibi
unsurlara göre ruhsat verilecek alanlara kısıtlama getirme yetkisi de bulunuyor.
Orman ve ağaçlandırma alanlarında yapılacak maden arama ve işletme faaliyetleri
için geçici tesislere de orman idaresince izin verilebilecek.
Mevcut yasada bulunan ve çakışabilecek yatırımlar listesinde yer alan
havaalanı, liman, baraj gibi projelere otoyollar, demiryolları, enerji
tesisleri, petrol, doğalgaz, jeotermal boru hatları, su isale hatları da
eklendi. Madencilik faaliyetleri ile bu yatırımların birbirini engellemesi
durumunda madencilik faaliyeti ve yatırım kararına yine oluşturulan kurul
tarafından karar verilecek. Kurulda, Başbakanlık Müsteşarlığı başkanlığında,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı müsteşarı, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT)
müsteşarı, Maden İşleri Genel Müdürü ve yatırım kararına onay veren kurumun
müsteşar veya başkanı da bulunacak.
|
