|
Nükleer yakıt çevrimi tesislerinde Türkiye Atom Enerjisi
Kurumu tarafından belirlenen nükleer güvenlik
hedeflerine ulaşılabilmesi için yetkilendirilen kişi tarafından uyulması gereken
özel güvenlik ilkeleri belirlendi. Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun
"Nükleer Yakıt Çevrimi Tesislerinin Güvenliği İçin Özel İlkeler
Yönetmeliği" Resmi Gazetenin bugünkü sayısında yayımlandı.
Yönetmelik, cevher çıkarma, nükleer reaktörler ve nihai depolama tesisleri
hariç olmak kaydıyla, nükleer yakıtlara ilişkin olarak cevher işleme,
saflaştırma, dönüştürme, zenginleştirme, yakıt fabrikasyonu, kullanılmış yakıt
depolama, yeniden işleme, atık işleme ve geçici depolama faaliyetlerinin
gerçekleştirildiği tesisler ile bu tesislerde saha, tasarım, inşa, işletmeye
alma, işletme ve işletmeden çıkarma aşamalarındaki etkinlikleri kapsıyor.
Yönetmeliğe göre, tesis sahası ve çevresi, tesisin güvenliğini
etkileyebilecek doğal veya insan kaynaklı bütün dış olaylar açısından ayrıntılı
olarak incelenecek.
Sahanın, tesisin güvenliğini etkileyebilecek dış olaylara karşı yeterli
güvenlik önlemlerinin alınabilmesi için uygun olduğu ve Kurum tarafından
belirlenen kriterleri sağladığı belgelerle gösterilecek.
Tesis sahası normal işletme ve kaza koşullarında birey, toplum ve çevre
üzerindeki radyolojik ve kimyasal etkileri açısından incelenecek.
Radyoaktif ve kimyasal maddelerin hava, gıda zinciri ve su kaynakları gibi
olası yollarla insana taşınmasını etkileyebilecek saha özellikleri dikkate
alınacak.
Olası radyolojik etkilerin Kurum tarafından belirlenmiş olan limitlerin
altında olduğu belgelerle gösterilecek.
Saha ve tesis tasarımı
Tesis sahası radyoaktif ve kimyasal maddeler ile bunların atıklarının,
depolanması ve taşınmasına uygunluğu yönünden değerlendirilecek.
Saha değerlendirmesinde halk sağlığını ve çevreyi tehdit edebilecek kazalara
karşı hazırlanacak olan acil durum planlarının uygulanabilir olduğu belgelerle
gösterilecek.
Tesis, normal işletme, beklenen işletme olayları ve kaza koşullarında
güvenlik hedeflerinden sapmayacak şekilde tasarımı yapılacak. Tesiste yer alan
yapı, sistem ve bileşenler fonksiyonları ve güvenlik açısından önemlerine göre
sınıflandırılarak ilgili standartlara uygun olarak tasarlanacak.
Her bir işletme koşulu ve tasarımda kapsanan kaza durumu için ilgili tüm
parametrelerin tasarım kriterleri güvenlik paylarını da içerecek şekilde
belirlenecek.
Tesis, insan faktörü ve insan –makine etkileşimi dikkate alınarak
tasarlanacak.
Normal işletme, beklenen işletme olayları ve kaza koşullarında işletme
personelinin yükünü azaltmak ve insan hatalarını en aza indirmek amacıyla,
tasarımda otomatik sistemlere mümkün olduğu kadar yer verilecek.
Tasarımda, işletme koşulları ve kaza koşullarında malzemenin maruz
kalabileceği radyolojik, kimyasal ve fiziksel etkiler göz önüne alınacak.
Yapı sistem ve bileşenlerin yerleşimi ve tasarımı bakım, onarım, test ve
denetimler sırasında maruz kalınabilecek radyasyon dozunun en aza indirilmesini
sağlayacak şekilde gerçekleştirilecek.
Bilgisayar tabanlı bir sistem; yapı, sistem ve bileşen olarak kullanılıyor
veya yapı, sistem ve bileşenlerin bir parçasını oluşturuyor ise sistemin ömrü
boyunca, bilgisayar donanım ve yazılımların geliştirilmesi ve testleri için
uygun standart ve yöntemler saptanacak ve uygulanacak.
Yapı, sistem ve bileşenler işletme koşulları ve tasarımda kapsanan kaza
koşullarında ortaya çıkan aşırı çevresel koşullara dayanabilecek ve işlevini
sürdürebilecek şekilde tasarımlanacak.
Tasarımda, tesiste olabilecek potansiyel tehlikelere karşı, güvenilir acil
durum aydınlatmalarına sahip kolay kaçış yolları, güvenilir iletişim yöntemleri,
radyasyon ve zararlı kimyasalların izlenmesi amacıyla teçhizatların
yerleştirilmesi gibi acil durum planlamasına yönelik önlemler dikkate
alınacak.
Gerektiğinde acil durumlarda tesise müdahale etmek üzere ayrı bir acil durum
merkezi tasarımlanacak.
|
