Pencerelerden giren ışık oyunlarıyla renklenen eski,
tozlu ve boş mekânlar... Zamanın bir yerinde içindeki insanlarla anlamlanmış,
şimdi terk edilmiş, artık başka bir hikâye anlatıyorlar... İnsansızlıkları,
zamanın durduğunu sanmamıza neden olsa da biraz daha bakınca nasıl da hızla
ilerlediğini anlatıyorlar... Kamilo Nollas’ın çektiği
fotoğraflar...
Değerini yitiren tütün
‘Tütün fabrikaları: Gizem, Nizam, Boşluk’ isimli fotoğraf
sergisi bu günlerde içinden geçenlere bunları hissettiriyor.
Tophane’deki Tütün Deposu’nun ev sahipliği
yaptığı ‘Selanik Fotoğraf Müzesi’ koleksiyonuna ait fotoğraflar
bir zamanların gelecek vaat eden iş alanı olan tütün fabrikalarının, bugünkü
terk edilmiş boşluğunu anlatıyor. Kapitalizmin vaktiyle ‘biriktirdiği’ tütün,
şimdi aynı değeri taşımıyor. Koskoca depo ve fabrikaların kimi boş duruyor,
kimisi birbirinden farklı eşyalara bekçilik yapıyor.
Kavala’daki Sapountais ve
Toros Fabrikaları, Drama’daki Perdika
Sokağı Belediye tütün deposu... Drama’daki bir başka
mekân, Avusturya Yunan Fabrikası’nda üzerinde daha dün bir
şeyler içilmiş gibi terk edilmiş masa ve dört sandalyenin duygusallığına karşın,
İsviçre’deki Osmanlı Tütün tekelinin kuklaları
şaşkınlığımızla alay ediyor. Öylece durup duran eşyaları kucaklayan mekânların
fotoğrafları bizleri zamanın durmuş olduğu hissine yönlendirdiği bir anda
karşılaştığımız bir fotoğrafla irkiliyoruz. Drama’daki Fransız Tütün
şirketindeki bir odada, yerde kurumuş bir fare cesedi... Zaman akıyor...
Yıllarca o fabrikalarda tütün saran işçiler, şimdi başka yerlerde yaşamaya devam
ediyor.
Fotoğraflar arasına serpilen yazılarda ise, Kamilo Nollas
sesleniyor ve 2006-2007 yılları arasında yaptığı bu çalışmanın onu ne denli
heyecanlandırdığını şu sözlerle anlatıyor:
“Ne zaman yeni bir ‘kapnomagaza’yı fotoğraflamak üzere yola çıksam, kendimi
ilk randevusuna giden bir yeniyetme gibi hissediyorum. Kalbim deli gibi
çarparak, elimde fenerle karanlık yerleri keşfe çıkıyor, ilginç noktaları
arıyordum. Sonra heyecanım yatışıyor, kalp atışlarım normale dönüyor, o zaman
kayda başlıyorum. Kimi zaman elverişsiz hava koşulları yüzünden, ya da gittiğim
depoda kayda değer hiçbir şey bulamadığımdan günüm heba oluyor, sırtımda onca
yükle yürümekten bitap düşmüş halde eve dönüyordum. Bir gün depolardan birinde
çürümüş zemin ayaklarımın altında çöküverdi, gövdemin yarısı havada asılı kaldı;
başka bir gün de şiddetli yağmur yüzünden çatı çöktü.”
Sergi Tütün Deposu’nda
Kapitalizmin tarihine tanıklık etmiş Tütün Fabrikalarının çarpıcı
fotoğraflarını Tophane’deki ‘Tütün Deposu’nda izleyebilirsiniz, sergi 2 Mayıs’ta
sona eriyor.
|