Nevşehir’de Tarihi Mahalleler Kentsel Dönüşüme Sokuldu!

Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, “Bu tarih kıyımını Nevşehir Kalesi sürecinde ortaya çıkan yer altı şehri sürecinde yaşadık ve gördük bütün kültürlerin ve değerlerin silindiği bir süreçle karşı karşıya kaldık. Bununla ilgili hem hukuksal sürecimiz hem Nevşehir Koruma Kuruluna yaptığımız başvurular kültür ve turizm bakanlığına yaptığımız süreçler devam ediyor” dedi.

Tarihin yerine TOKİ’ler dikilecek

Nevşehir’de bulunan Herikli ve Karasoku Mahalleleri’nin de kentsel dönüşüm ilan edildiğini belirten Candan, şunları söyledi:

 “Tarihi 1716 Lale Devrine kadar aslında devam eden Müslümanların, Rumların ve Ermenilerin bir arada yaşadığı bir kentsel alandan bahsediyoruz. Herikli ve Karasoku Mahallesi derken sadece insanların barındırdığı bir mahalleden değil aslında bir kültürel dokunun olduğu bir mahalleden, farklı dil ve dinlerden insanların birada yaşadığı bir ortamdan bahsediyoruz.  Bu iki mahalle kentsel dönüşüm alanı edildi. Bütün oradaki kültürel değerler alt üst edilecek , yıkılacak ve  orada TOKİ blokları yükselecek. Tarihimizden  bugüne  kardeşlik ve birliğe tekabül edilen mekansal yapının yerine bugün anayasa değişikliği ile tek tip toplum gibi tek tip beton TOKİ’ler dikilecek.  Kültürümüze, mirasımıza, kardeşliğimize ve huzurumuza mekansal olarak müdahale edilecek.”

Kentsel Dönüşüm değil, Kentsel SİT alanı ilan edilerek korunmalı

Candan, Herikli ve Karasoku Mahallelerinin acilen kentsel SİT alanı ilan edilerek korunması gerektiğine dikkat çekerek sözlerine şöyle devam etti: “Tarihi yapıların hepsini yıkarak TOKİ konutlarıyla değiştirecekler. Böyle bir şeyi kabul etmemiz mümkün değil. Burası ivedilikle  kentsel SİT alanı ilan edilmeli ve tescile değer bütün yapılar tescil edil melidir. Kültür Bakanlığı ve dahi Nevşehir Koruma Kurulu vebal altındadır.  Mimarlar Odası Ankara şubesinin hinterlandında olan bu bölgede kentsel dönüşüm alanı ile ilgili tescil başvuruları ve kentsel sit alanı ilan edilmesi noktasında mücadelelerimiz devam ediyor. Bu yapıların her bir taşı başka bir değer taşırken sökülerek kamyonlarla satış için gönderiliyor. Bu ülkenin yöneticileri kültür değerlerimize ve mekânsal kardeşliğimize böyle bakıyor, yıkmak , yok etmek.  Karasoku Mahallesi eski Türk evlerinin olduğu Cumhuriyet dönemi ilk apartmanlarının olduğu bir mahalle. Bu dokuyu da  kültür katliamı yaparak yok edecekler..  Nevşehir Karasoku ve Herikli Mahallesi’ndeki her yapının her bir taşı ayrı bir kültür taşıyor.  Bu mekanların korunması ve geçmişten bugüne taşıdığı kültürler arası diyaloğun ve dinler arası kardeşliğin gelecek kuşaklara aktarılması gerekiyor.  Mekanların insanların ve kentlerin yaralarını sarmaya devam edeceğiz. Kentlerin yaralarını saracağız ve yıkılan her bir yapıyı  yeniden inşa edeceğiz. Dil ve kültür kardeşliğimizi mekanlar üzerinden yeniden onaracağımız günler gelecek.”

Toplumun geçmişe bağlı kökleri olmalı 

Mimarlar Odası Ankara Şube Sekreteri Namık kemal Kaya ise, tepkisi şöyle dile getirdi: “Neoliberal politikalarla bizim belleklerimizi,  tarihimi ve kültürel değerlerimiz yok ediliyor. Değerlerimizin yerine tek adam düşüncesi ile başka şeyler inşa edilmeye çalışılıyor. Bunu  bizi iyi bir noktaya götürmeyeceğini hep söyledik ve söylemeye devam edeceğiz. Eğer bir toplum gerçekten kendini ileri taşımak istiyorsa geçmişe bağlı köklerinin olması lazım. Bu tarih bizim köklerimiz birlikte yaşamamız birlikte bir şeyler inşa etmemiz gerekiyor. Kültürel değer olarak varlığını sürdüren bu yapıların hayata kazandırılması gerekirken, yok edilmesinin amacı ne olabilir? İnsanlarımızın bunu oturup düşünmesi gerekiyor.”

Nevşehir’de Koruma Kurulu görevini yapmıyor

Nevşehir’de yaşayan mimar Zeynep Çöloğlu, Nevşehir’de kentsel dönüşüm adı altında Vandalizm uygulandığını vurgulayarak, “Lale Devre sadrazamlarından Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın olduğu döneme dayanan tarih yok ediliyor. Nevşehir’de önce tarihi Kale Mahallesi yıkılmaya başlandı. 30’un üstünde tescilli bina ve yüzlerce tescile değer bina yıkılmıştı. Mimarlar Odası Ankara Şubesi sürece sahip çıktı ve dava devam ediyor” dedi.

Çöloğlu, şöyle devam etti: “Şimdi Herikli ve Karasoku Mahallelerinde kentsel dönüşümün başladığı duyuruldu ve yıkımların başlayacağı söyledi. Bu mahallerde tescil edilmesi gerekirken çok sayıda bina var ve çok az sayıda tescil edilmiş yapı var. Koruma Kurulu’na bu yapıları neden tescil etmiyorsunuz dediğimizde ‘Mimarımız yok bizim büyük ayıbımız’ diyerek kabul ettiler. 6 aydır başvuruda bulunduk. Kendim 52 bina tespit ettim ve tescil edilmesi için başvurdum ancak binalara giremediklerini ve fotoğraflayamadıklarını söylediler. Yıkıldıktan sonra mı tescil edeceksiniz? Diye sordum ancak cevaplamadılar. Bu konuda ülke gündemi çok yoğun ama biz mücadeleye devam edeceğiz. Bize bu konuda desteklerini esirgemeyen Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan’da teşekkür ediyorum.”