|
Ekonomik kriz, inşaatla birlikte iş makineleri sektörünü
de vurdu. Piyasalardaki olumsuz gelişmeler ilk önce bu sektörü etkiliyor.
Toparlanmadan nasibini de en son inşaat ve iş makineleri alıyor. İş Makineleri
Distribütörleri ve İmalatçıları Derneği (İMDER) Yönetim Kurulu Başkanı
Rızanur Meral, 2008 ve 2009 yıllarında sektörün yüzde 50
oranında daraldığını açıkladı.
Para piyasalarındaki bazı olumlu işaretlerin çok az da olsa hissedildiğini
belirten Meral, "Firmalar iş makinesi yatırımlarını yeniden düşünmeye başladı.
Ancak bunun karar aşamasına geçmesi için KDV'de yeni indirim bekleniyor." dedi.
Rızanur Meral, Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen
İş Makineleri Fuarı'nda (INTERMAT) sektörle ilgili
değerlendirmelerde bulundu. Hükümetin KDV'yi yüzde 18'den 8'e indirdiğini ancak
bunun sektörü tetiklemediğini dile getirerek, üç aylık süre için KDV'nin yüzde
1'e inmesini istediklerini ifade etti. İMDER Başkanı "Bu fırsat üç ay için
geçerli olmalı. Piyasada likiditenin dönme ihtiyacı var. Aynı bölgedeki hafriyat
şirketlerinden biri makinesini değiştirse diğeri de değiştirir ve bu da
hareketlilik getirir." diye konuştu.
İş makinesi alımlarının yüzde 90'ı leasingle yapılıyor. Geçen dönemde KDV
yüzde 18'e çıkarılmıştı. Daha sonra tekrar yüzde 8'e düşürüldü. Bu gelişmeler
sektörü ciddi manada etkiledi. İnşaatın altın yılı 2007'de 11 bin, 2008'de ise 5
bin 500 iş makinesi satıldı. Rakamın bu yıl 2 bin 500'e inmesi bekleniyor.
Sektörün istihdamında da yüzde 30'a varan azalma oldu. Dernek Başkanı Rızanur
Meral, sektöre nefes aldırmak için biriken KDV'lerin bir an önce ödenmesi
gerektiğini kaydetti. Meral, "Firmalar için tüm girdiler yüzde 18 KDV ile
alınıyor. Yüzde 8 KDV ile satılıyor. Her üründe yüzde 10'luk bir birikme söz
konusu. Biriken KDV'nin devletten alınması gerekiyor ama alamıyoruz. İhraç
amaçlı ürünlerde KDV geri alınıyor ama bunda da aksamalar oluyor." diye konuştu.
Türk iş makineleri sektörü için şu anda Kuzey Afrika dışında ihracat
yapılabilecek başka bir bölge yok. Firmalar, iç piyasada işlerin 2010'un ikinci
çeyreğinden itibaren toparlanmasını bekliyor.
80 bin makinenin yarısı faal durumda
Rızanur Meral'in verdiği bilgiye göre Türkiye'de halen 80 bin iş makinesi
bulunuyor. Bunların 40 bini faal. Amerika'da makine sayısı 400 bin, İtalya'da
ise 350 bin civarında. Türkiye'de makinelerin kullanım süresi 30 yıla kadar
çıkabiliyordu. Bu süre şimdilerde 15 yıla düştü. Avrupa'da ise 7-10 yıl
arasında. Avrupa'da tamir ve bakım daha masraflı, faizler de daha düşük olduğu
için eskiyen makinenin yerine yenisi alınıyor. Türkiye'de ise tamir ucuz,
faizler ise yüksek olduğu için daha uzun süre kullanılıyor.
İndirimden yararlandı makine parkını yeniledi
Leasing ile iş makinesi alımında yapılan KDV indiriminden faydalanan firmalar
da oldu. Sürat Kargo, indirimden sonra da 9 adet forklift kiraladı. 10 adet de
istif makinesi satın aldı. Böylece KDV indirimi sayesinde bir makine şirkete
ücretsiz gelmiş oldu. Hükümetin bu adımıyla makine parkını yenileyen firma,
altyapısını daha da güçlendirmeyi hedefliyor. Şirket, 24 aktarma merkezi, 460
şube ve 1.100 araç filosuyla hizmet veriyor.
|
