Mimarlar Odası: "AKM Yıkılmamalı"

MMOB Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu yaptığı yazılı basın açıklamasıyla, dönemin önemli simgelerinden biri olan İstanbul Atatürk Kültür Merkezi (AKM) binasının yıkımını öngören sürecin başlatılmasını kınadı.

“İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Cumhuriyet Dönemi mimari mirası kapsamında dönemin simgesel bir yapısıdır, yıkılmamalıdır” ifadelerinin kullanıldığı açıklamada, Mimarlar Odası tarafından hazırlanan ve AKM’nin yıkılmasına yol açabilecek gelişmelerin değerlendirildiği raporun sonuçları hakkında kamuoyu bilgilendirildi.

Konunun ekonomik, sosyal ve kültürel boyutları ile birlikte bütün olarak değerlendirilmesinin önerildiği açıklamada şu cümlelere yer verildi:

“2010 Avrupa Kültür Başkenti hazırlığında olan, dünya metropolü İstanbul’un Cumhuriyet Dönemi mimarisinin önemli eserlerinden ve aynı zamanda Taksim Meydanı’nın simgesel yapılarından biri olan Atatürk Kültür Merkezi binasının, 1999 yılında Kültür Bakanlığı İstanbul 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıları Koruma Kurulu tarafından tescil edilmesine rağmen; alınan tescil kararının kaldırılması önerisinin 2006 yılında, yine Kültür Bakanlığı tarafından gündeme getirilmesini talihsizlik olarak değerlendiriyoruz. Kurul üyelerinin değerlendirmelerinde ve kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda ileri sürdükleri gerekçelerin bilimselliği ve objektifliği konusunda mimarlık kamuoyunda ciddi tereddütler oluşmuştur. Kent kültürünün gelişmesinde önemli bir yeri olan bu binanın yıkımını öngören bir sürecin başlatılmasını kabul edilemez buluyoruz”

Açıklamada, AKM’nin zaman, mekan ve nitelik boyutunda yapılan çalışmaya göre, yıkılmamasını gerektiren maddeler şöyle sıralandı;

* AKM’nin günümüze yakın bir süreçte tasarlanması ve inşa edilmesinin, zaman boyutu açısından herhangi bir olumsuzluk yaratmadığı açıkça görülmektedir. Bir diğer deyişle, çok yakın geçmişte yapılmış bir yapı da kültür varlığı niteliği kazanabilir.

* AKM’nin Türkiye’nin 1970’li yıllarda, kültürel etkinliklerin en yoğun olduğu kentinde, toplumun kültürel gereksinmelerinin karşılanması için tasarlanan bir yapı olması, bir tasarım anlayışını yansıtması, dönemin yapım teknolojilerine sahip olması, özetle toplumun kültürel yaşamını mekâna yansıtması nedeniyle belge değeri vardır.

* AKM’nin fiziki olarak İstanbul kentinin belleğinin bir parçası olarak kimlik değeri vardır. AKM ayrıca sadece İstanbul kent sakinlerinin değil, tüm ülke insanlarının belleğinde olan, şu veya bu nedenle tüm toplum katmanları tarafından kullanılan ve bilinen bir yapıdır.

* AKM, yapıldığı dönemin tasarım, mimari ve teknoloji anlayışını yansıtması açısından mimari değere sahiptir.

* AKM, toplumun gereksinimlerini halen karşılayabilmesi açısından işlevsel ve ekonomik değere sahiptir.

* AKM’nin yapıldığı 40 yıldan fazla süredir kendisine çağdaş toplumda bir yer bulabilmesinden kaynaklanan süreklilik değeri vardır.

* AKM’nin kültür varlığı olması tartışılmayan birçok yapıdan çok daha fazla belleğimizdeki değişik olaylarla ilişkisi bakımından anı değeri vardır.

*AKM, bunun da ötesinde çok önemli bir simge değerine sahiptir.

*AKM’nin özgünlük değeri vardır.