Lidya Eserleri Batılı Koleksiyonerlerde Panik Yarattı

Radikal'den Ömer Erbil'in haberine göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ülkemizden yasal olmayan yollarla kaçırılan eserlerle ilgili yürüttüğü etkin diplomasi sonuçlarını vermeye devam ediyor. 2006 yılından önce kaçırıldığı tahmin edilen Lidya dönemi, M.S. 1-3. yüzyıllara tarihlendirilen 10 mezar ve adak steli geri geliyor.

ABD’de 2006 yılında bir internet sitesinde müzayede yoluyla satışa çıkarılan eserler bakanlığa yapılan bir ihbar sonucu tespit edildi. Eserlerin Anadolu kökenli oldukları anlaşılınca, nereden kaçırılmış olacağı bakanlığın tecrübeli personelince araştırıldı. İzmir ve Manisa müzelerinde stellerin çok yakın benzerleri tespit edildi. Özellikle Soma’daki kaçak kazılar son yıllarda artmış, çevredeki höyük ve tümülüslerin yağmalandığı bilgisi kamuoyuna da sıkça yansımıştı. Hatta defineciler işi iyice abartmış Soma dağlarında dozerle mezarları yağmalıyordu. Büyük ihtimalle de bu kaçak kazılar sonucunda Lidya dönemi mezar ve adak stelleri Amerika'ya kaçırıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı bu bilgileri Türkiye'nin Washington Büyükelçiliği ile paylaşarak eserlerin ülkemize iadesi için diplomatik girişimlerde bulunulmasını istedi. Müzayede şirketi ile temas kuruldu. Şirket sahibi eserlerin Türkiye’den kaçırılmış olduğunu bilmediğini söyleyip kestirip atınca Büyükelçilik yetkilileri de FBI ile bağlantı kurdu. Müzayededeki eserlerin çalıntı olduğu ve Türkiye’den yasa dışı yollarla kaçırıldığı iletildi. FBI uzun süren takip sonucunda eserleri operasyon yaparak Washington Büyükelçiliği'ne teslim etti.

Manisa Müzesi'nde sergilenecek

Bürokratik işlemler tamamlandıktan sonra eserler önce Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde, daha sonra da Manisa Müzesi'nde teşhir edilecek.

Ertuğrul Günay döneminde başlayan yurtdışından eser getirme çabaları, Ömer Çelik döneminde de aralıksız sürüyor. Son 10 yılda 4 bin 147 kültür varlığı Türkiye'ye kazandırılması batılı müzayede şirketlerinde paniğe neden oluyor. Müzayede sahipleri ve özel koleksiyonerler Türkiye eserlerinin peşini bırakmadığı için menşei belli olmayan eserleri almaktan çekiniyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı sadece yurtdışındaki müzayedeleri takip için oluşturduğu bir birim ile bu takibi başarıyla sürdürüyor. Metropolitan, British Museum, Louvre, Victoria Albert’s, Berlin Müzesi gibi dünyaca ünlü müzelerin de kataloglarında bulunan Anadolu kökenli eserleri iade çalışmaları da özel koleksiyonerler üzerinde korkuyu artırıyor.