Hacettepe Üniversitesi’ne bağlı, Hidropolitik (Su politikaları) ve
Stratejik Araştırmalar Merkezi Türkiye’de tekti. Devlete “su” alanında
çok yönlü bilimsel danışmanlık yaparak sorunlara ışık tutan merkezin
2004’te kapatılmasından altı yıl sonra “Yeniden
açılabilir mi?” fikri gündeme geldi. HES’ler, sınır aşan sular, iklim
değişikliğine bağlı kuraklık vb sorunlar, böylesi bir merkezin yokluğunu
hisseden akademisyenleri harekete geçirdi. Devletin ise bu konuda herhangi bir
talebi yok.
‘Bir An Önce
Açılsın’
Akademisyen Dursun Yıldız, Prof. Sencer
İmer’in kendisine, “Yeniden açabilir miyiz?” teklifinde bulunduğunu
anlatırken, merkezin kapatılmasıyla “Su alanında 10 yılda oluşturulmuş bilgi
birikimi, altyapı ve araştırma sisteminin de ortadan kalktığını, hızlı
gelişmelerin takip edilemediğini” belirtti.
Yıldız, “Suyla ilgili stratejik bilginin üretimi, kurumlar ve kamuoyuyla
paylaşılması engellenmiştir” dedi. Yıldız şöyle konuştu: “Alanında tek bağımsız
merkezin mezunlarının çalışmaları yarım kaldı, Türkiye’nin su arenasındaki
sorunlarına özgün değerlendirmeler getirilemedi. Kapatılana kadar sadece 20 kişi
yüksek lisans diploması alabildi.”
‘Türkiye için Olmazsa
Olmaz’
Prof. Dr. Ahmet Şahinöz de “Özelikle sınır aşan sular olan
bir ülke için olmazsa olmaz bir yerdi. Disiplinler arası eğitim yapılıyordu.
Tekrar açılırsa destek veririm” dedi. Şahinöz, “Devletin bu tür araştırmalarda
ileriye dönük vizyonu olmaz. Devlet, ancak böyle bir merkezin desteğiyle
sağlıklı strateji geliştirebilir” diye konuştu. Şahinöz, “Rasgele her yere HES
yapma heveslilerine karşı iktisadi ve sosyolojik verilerle karşı durulabilirdi”
diye ekledi.
Prof. Sencer İmer ise “En kısa zamanda merkezin açılmasını
için toplanacağız” derken DSİ, Çevre Bakanlığı, TÜBİTAK, Dışişleri Bakanlığı’nın
desteğine ihtiyaç duyduklarını söyledi. İmer, “Türkiye su politikaları
bakımından önemli bir ülke. Konuyu hukuki ve uluslararası ilişkiler boyutuyla
ele alan, bütün çalışmaları birleştirecek bir merkez lazım” diye konuştu.
Kapatılmadan önce devlete uzman yetiştiriyordu
Dışişleri Bakanlığı’nın desteğiyle 1994’te kurulan Hidropolitik (Su
politikaları) ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde eğitime, bakanlıktan
büyükelçiler ve DSİ’den üst düzey yöneticiler de katılıyordu. Devlet,
“Uluslararası Sular Dairesi Başkanlığı”na eleman alımında “Hidropolitik yüksek
lisans” programını bitirenleri tercih ediyordu. Merkez, GAP, Çoruh
Havzası, Türkiye ve Uluslararası Hukukta Su Sorunu, Hazar Denizi ve Çevre
Sorunları, Kıbrıs Adası’nda Su Sorunu, Akdeniz, Karadeniz, Ortadoğu su
politikaları, Türkiye, Suriye ve İsrail Hattında Su ve Güvenlik, Çevre ve Su
Yönetimi, Sanal Su, Sınır Aşan Akiferler, Su Paylaşımı konularını
araştırmıştı.
Akademisyenlere göre, “maddi sorunlar” ve “ehil olmayanlar” merkezi sahipsiz
bıraktı. Merkezin başkanı olan Prof. Dr. Ali İhsan
Bağış’ın “şaibelerin” de karıştığı ölümü ise dönemin bir başka
iddiası.
|