Hacettepe Üniversitesi’ne bağlı, Hidropolitik (Su politikaları) ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Türkiye’de tekti. Devlete “su” alanında çok yönlü bilimsel danışmanlık yaparak sorunlara ışık tutan merkezin 2004’te kapatılmasından altı yıl sonra “Yeniden açılabilir mi?” fikri gündeme geldi. HES’ler, sınır aşan sular, iklim değişikliğine bağlı kuraklık vb sorunlar, böylesi bir merkezin yokluğunu hisseden akademisyenleri harekete geçirdi. Devletin ise bu konuda herhangi bir talebi yok.
‘Bir An Önce Açılsın’
Akademisyen Dursun Yıldız, Prof. Sencer İmer’in kendisine, “Yeniden açabilir miyiz?” teklifinde bulunduğunu anlatırken, merkezin kapatılmasıyla “Su alanında 10 yılda oluşturulmuş bilgi birikimi, altyapı ve araştırma sisteminin de ortadan kalktığını, hızlı gelişmelerin takip edilemediğini” belirtti.
Yıldız, “Suyla ilgili stratejik bilginin üretimi, kurumlar ve kamuoyuyla paylaşılması engellenmiştir” dedi. Yıldız şöyle konuştu: “Alanında tek bağımsız merkezin mezunlarının çalışmaları yarım kaldı, Türkiye’nin su arenasındaki sorunlarına özgün değerlendirmeler getirilemedi. Kapatılana kadar sadece 20 kişi yüksek lisans diploması alabildi.”
‘Türkiye için Olmazsa Olmaz’
Prof. Dr. Ahmet Şahinöz de “Özelikle sınır aşan sular olan bir ülke için olmazsa olmaz bir yerdi. Disiplinler arası eğitim yapılıyordu. Tekrar açılırsa destek veririm” dedi. Şahinöz, “Devletin bu tür araştırmalarda ileriye dönük vizyonu olmaz. Devlet, ancak böyle bir merkezin desteğiyle sağlıklı strateji geliştirebilir” diye konuştu. Şahinöz, “Rasgele her yere HES yapma heveslilerine karşı iktisadi ve sosyolojik verilerle karşı durulabilirdi” diye ekledi.
Prof. Sencer İmer ise “En kısa zamanda merkezin açılmasını için toplanacağız” derken DSİ, Çevre Bakanlığı, TÜBİTAK, Dışişleri Bakanlığı’nın desteğine ihtiyaç duyduklarını söyledi. İmer, “Türkiye su politikaları bakımından önemli bir ülke. Konuyu hukuki ve uluslararası ilişkiler boyutuyla ele alan, bütün çalışmaları birleştirecek bir merkez lazım” diye konuştu.
Kapatılmadan önce devlete uzman yetiştiriyordu
Dışişleri Bakanlığı’nın desteğiyle 1994’te kurulan Hidropolitik (Su politikaları) ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde eğitime, bakanlıktan büyükelçiler ve DSİ’den üst düzey yöneticiler de katılıyordu. Devlet, “Uluslararası Sular Dairesi Başkanlığı”na eleman alımında “Hidropolitik yüksek lisans” programını bitirenleri tercih ediyordu. Merkez, GAP, Çoruh Havzası, Türkiye ve Uluslararası Hukukta Su Sorunu, Hazar Denizi ve Çevre Sorunları, Kıbrıs Adası’nda Su Sorunu, Akdeniz, Karadeniz, Ortadoğu su politikaları, Türkiye, Suriye ve İsrail Hattında Su ve Güvenlik, Çevre ve Su Yönetimi, Sanal Su, Sınır Aşan Akiferler, Su Paylaşımı konularını araştırmıştı.
Akademisyenlere göre, “maddi sorunlar” ve “ehil olmayanlar” merkezi sahipsiz bıraktı. Merkezin başkanı olan Prof. Dr. Ali İhsan Bağış’ın “şaibelerin” de karıştığı ölümü ise dönemin bir başka iddiası.