Kasabadan Çağdaş Bir Kente

Ankara'nın 13 Ekim 1923'te başkent ilan edilmesinin ardından bataklığı ve sıtmasıyla ünlü küçük bir Anadolu kasabasından çağdaş bir başkent yaratıldı. Ankara'nın gelişiminde önemli bir yere sahip olan ilk 30 yılın tarihsel, kültürel ve kentsel açıdan önemli anları ise şöyle:

15 Temmuz 1923: Ankara'da bir müze kurulması ve eski eserler tüzüğünün yeniden düzenlenmesi konusunda çalışmalar yapan Heyet-i İlmiye toplandı.

13 Ekim 1923: Ankara başkent ilan edildi.

29 Ekim 1923: Cumhuriyet ilan edildi.

14 Şubat 1924: İstanbul'dan Ankara'ya deneme amaçlı olarak ilk kez bir yolcu uçağı seferi yapıldı. Junkers J-13 tipi bir uçak, dört yolcusuyla uçuşunu 3 saatte tamamladı.

15 Mayıs 1924: Yeni Resim Cemiyeti'nin ilk sergisi Ankara'da açıldı. Bir sanat birliği olarak 1923'te kurulan cemiyetin sergisinde 115 resim yer aldı.

24 Mart 1925: Ankara'nın eski kent dokusunun bozulmaması için Yeni Şehir Yasası kabul edildi.

5 Mayıs 1925: Mustafa Kemal'in isteğiyle, modern tarım yöntemleri konusunda örnek oluşturmak üzere Gazi Orman Çiftliği kuruldu.

Güvan Park

25 Eylül 1925: Ankara Etnografya Müzesi'nin temeli atıldı. Müze 1930'da ziyarete açıldı.

15 Ekim 1925: Ulus'taki eski Meclis binası terk edildi.

17 Ekim 1925: Millet Meclisi 1920'den beri çalışmalarını sürdürdüğü eski binasını terk ederek yeni binasına taşındı. Mimar Vedat Tek'in yaptığı ikinci Meclis binası hizmete girdi.

5 Kasım 1925: Ankara'da hukuk eğitimi veren bir okul açılması için 1921'de başlatılan girişimler doğrultusunda Ankara Adliye Hukuk Mektebi kuruldu.

4 Kasım 1927: Mustafa Kemal'in Etnografya Müzesi önündeki heykeli ve Atatürk Bulvarı üzerindeki Zafer Anıtı açıldı. Her iki eser de Pietro Canonica tarafından yapılmıştı.

24 Kasım 1927: Ulus Meydanı'nda Heinrinck Krippel'in yaptığı Zafer Abidesi açıldı.

17 Nisan 1928: Ankara'nın en görkemli binalarından biri olarak zaman içinde simgeleşen ve pek çok sosyal-siyasi olaya sahne olan Ankara Palas Oteli açıldı.

7 Mayıs 1928: Musiki Muallim Mektebi'nin temeli atıldı.

9 Mayıs 1928: Ankara Numune Hastanesi'nin kurulmasına ilişkin yasa kabul edildi.

17 Mayıs 1928: Koruyucu hekimlik alanında faaliyet göstermek üzere Ankara'da Merkez Hıfzıssıhha Müessesesi kuruldu. Bu kuruluşun adı 1942'de 'Refik Saydam Merkez Hıfzıssıhha Enstitüsü' olarak değiştirildi.

8 Temmuz 1928: Ankara Hukuk Fakültesi ilk mezunlarını verdi.

1 Temmuz 1929: Ankara ile İstanbul arasında telefon konuşmaları başladı.

18 Temmuz 1930: Etnografya Müzesi ziyarete açıldı.

30 Ağustos 1930: Ankara-Sıvas Demiryolu açıldı.

4 Temmuz 1932: Ankara ile İstanbul arasındaki ilk otomobil yolculuğu İçişleri Bakanı Şükrü Bey (Kaya) tarafından gerçekleştirildi.

23 Temmuz 1932: Alman mimar Hermann Jansen'in hazırladığı Ankara İmar Planı onaylandı.

3 Şubat 1933: İstanbul-Ankara arasında deneme amaçlı olarak uçak seferlerine başlandı.

30 Ekim 1933: Ankara'da Yüksek Ziraat Enstitüsü açıldı.

19 Haziran 1934: İlk Türk Operası İran Şahı'nın onuruna Ankara Halkevi'nde sahnelendi.

1 Kasım 1934: Ankara'da Mimar Holzmeister, Heykeltıraş Thorak ve Heykeltıraş Hanak'ın yaptığı Güven Anıtı açıldı.

10 Aralık 1935: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Atatürk'ün de katıldığı bir törenle açıldı.

25 Mayıs 1936: Ankara ile İstanbul arasında uçak seferleri başladı.

7 Eylül 1936: Harbiye Mektebi (Kara Harp Okulu) İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.

1 Kasım 1936: Musiki Muallim Mektebi'nin yerine kurulan Ankara Devlet Konservatuvarı'nda derslere başlandı.

3 Kasım 1936: Cumhuriyet döneminin ilk betonarme barajı olan Çubuk Barajı Ankara'da açıldı.

5 Kasım 1936: İstanbul'da bulunan Siyasal Bilgiler Okulu (Mekteb-i Mülkiye) Ankara'ya taşındı.

15 Aralık 1936: Ankara 19 Mayıs Stadyumu Başbakan İsmet İnönü'nün katıldığı bir törenle açıldı.

26 Ekim 1938: Alman Mimar Clemens Holzmeister'in projesine göre yapılacak olan yeni Meclis binasının temeli atıldı. Ne var ki bina 1960'a kadar tamamlanamadı.

28 Ekim 1938: Ankara Radyosu törenle hizmete başladı.

10 Kasım 1938: Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda yaşama veda etti.

16 Aralık 1938: Atatürk için Ankara'ya her yönden hakim Rasattepe'de bir anıtmezar yapılmasına karar verildi.

11 Ocak 1940: Ankara Devlet Tiyatrosu'nun çekirdeğini oluşturan Ankara Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi ilk oyununu sahneledi.

21 Haziran 1940: Devlet Operası ilk temsilinde Mozart'ın Bastien ile Bastienne adlı yapıtını sahneledi.

18 Şubat 1941: Anıtkabir'in mimari projesi için uluslararası bir yarışma açıldı.

3 Temmuz 1941: Devlet Konservatuvarı'nın ilk mezunları diplomalarını aldı.

30 Ekim 1941: Anıtkabir için açılan yarışma 2 Mart 1942 tarihine kadar uzatıldı.

9 Haziran 1942: Anıtkabir'in tasarımı için Emin Onat ve Orhan Arda 'nın ortak projesi kabul edildi.

19 Mayıs 1943: Gençlik Parkı açıldı.

22 Eylül 1943: Ankara Fen Fakültesi açıldı.

9 Ekim 1944: Anıtkabir'in temeli atıldı.

13 Haziran 1946: TBMM'de kabul edilen bir yasayla Cumhuriyetin ilk üniversitesi olan Ankara Üniversitesi kuruldu.

2 Nisan 1948: Ankara Devlet Opera ve Balesi binası İsmet İnönü'nün de katıldığı bir törenle açıldı.

30 Ekim 1948: Türk Hava Kurumu'nun uçak motoru fabrikası Ankara Etimesgut'ta hizmete girdi.

16 Haziran 1949: Devlet Tiyatro ve Operası Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bir müdürlük olarak kuruldu.

25 Ocak 1950: Şiddetli kış nedeniyle Çubuk Barajı dondu.

10 Kasım 1953: Atatürk'ün naaşı görkemli bir törenle Anıtkabir'e nakledildi.

8 Temmuz 1954: Türkiye'de ilk gece maçı Ankara'da Gençlerbirliği ile Demirspor arasında oynandı.