|
STRONG>Japonya nükleer enerjinin ülke içinde kullanılmasını
aşırı tehlikeli bulup bunu aşamalı olarak kaldırmayı planlıyor. Ancak hükümet,
Japon sanayisinin bu teknolojiyi diğer ülkelere satmasını
istiyor. Japon holdingleri, Vietnam ve Türkiye
gibi enerjiye aç ülkelerdeki milyarlarca dolarl ık projelerin peşinde koşuyor.
Ülkede 100 bini aşkın kişiyi yerinden eden kazanın etkilerini sınırlamaya
çalışan Japonya, geliştirdiği en yeni teknolojilerin, felaketin gerçekleştiği
Fukuşima Daiçi santralinde olmayan güvenlik önlemleri
içerdiğini belirtiyor. Nükleer anlaşmaları onaylamakla görevli meclisteki Dış
Politika Komitesi'nin Başkanı, Liberal Demokrasi Partisi'nden Itsunori
Onodera, "Bazı insanlar, 'Japonya kendi topraklarında istemediği bir
şeyi niye ihraç etmek istiyor?' diye soruyor" diyor. Japonya'nın yeni seçilen
Başbakanı Yoshihiko Noda bu politikayı savunuyor.
Fukuşima Daiçi santrali, Mart'taki 9 büyüklüğündeki
depreme ve Japonya'nın kuzeydoğu sahilinin büyük kısmını mahveden tsunamiye
dayanamadı. Ancak Japon yetkililer, ülkenin önemli dersler aldığını ve önceki
depremlerin çoğuna dayanan iyi bir nükleer enerji geçmişine sahip olduğunu
söylüyor. Noda geçenlerde, "Dünyadaki çoğu ülke, nükleer enerji kullanımını
ciddi biçimde inceliyor ve biz de onlara nükleer enerji güvenliğini
iyileştirmelerine yardım ettik. Bu ülkelerin ilgisine cevap vermeyi
sürdüreceğiz" dedi. Noda hükümeti yabancı ülkelerdeki reaktör projelerini,
Japonya'nın Mart'taki doğal ve nükleer felaketlerden önce bile sorunlarla
boğuşan, ihracat odaklı ekonomisini canlandırmanın bir yolu olarak görüyor.
Sektör örgütü Dünya Nükleer Birliği, dünyadaki mevcut
443 nükleer reaktör sayısının gelecek 15 yılda iki kattan fazla artabileceğini
söylüyor. Ancak uzmanlara göre bu artış, tüm projelerdeki ilgili hükümetlerin
güçlü desteğini gerektirecek. Japon hükümeti depremi takip eden 6 aylık aranın
ardından Eylül başında Vietnamlı yetkililerle, Güney Vietnam'da inşa edilecek 1
trilyon Yen'lik (13 milyar dolar) iki reaktör için görüşmelere yeniden başladı.
Hasar gören Fukuşima Daiçi santralini işleten Tokyo Elektrik
Şirketi'nin en büyük hissedar olacağı, Japonya Uluslararası
Yeni Nükleer Enerji Geliştirme adlı şirket projeye katılacak. Japon
şirketleri ABD, Çin, Türkiye, Litvanya ve başka ülkelerdeki 20'ye yakın nükleer
santral projesine teklif veriyor veya bunlar üzerinde çalışıyor. Tokyo, müşteri
ülkelere mali destek de sağlayacak.
Japonya'nın nükleer hamlesi,
Avrupa'nın en büyük mühendislik şirkti Siemens'in bir süre önce
yaptığı, nükleer santral inşasına son vereceğine dair açıklamayla çelişiyor.
Siemens Almanya'nın bu yıl aldığı, nükleer enerjiden aşamalı olarak vazgeçme
kararından sonra bu açıklamayı yapmıştı. Ancak Fransız Areva,
ABD'li General Electric, Rusya'nın devlet şirketi
Rosatom ve devlet destekli birkaç büyük Çin şirketi dâhil
çeşitli ülkelerden nükleer reaktör üreticileri, yeni ihaleler peşinde. Japon
hükümeti nükleer santral ihracatını artırmayı , büyüme stratejisinin merkezine
Mart'tan önce koymuştu. Hükümet şimdi Japon mallarını pahalı hale getiren güçlü
para birimine, Fukuşima sonrası enerji sıkıntısına ve Asyalı rakiplerin
rekabetine rağmen, sanayi ihracatını canlı tutmaya kararlı. Japonya'nın nükleer
ihracatı geçen yıl 15 milyar yene ulaştı. Bazı Japon şirketleri Fukuşima'nın
ardından, ihalelere verdikleri teklifi çekmeye zorlanmıştı.
Toshiba ve Tokyo Elektrik, Houston'ın
güneyindeki Güney Texas Projesi'nin genişletilmesi için tasarlanan girişimden,
işletmeci NRG Energy'nin Fukuşima krizi ışığında plandan
vazgeçeceğini açıklaması üzerine çekildi. Toshiba- Tokyo Elektrik ekibi ayrıca
Türkiye'nin ikinci nükleer santrali için verdikleri teklifi, Türk hükümetinin
Toshiba'nın uzmanlık alanı olan kaynar su reaktörlerinden farklı bir
teknolojiyle ilgilendiğini belirtmesi üzerine çekti. Ama bu durum, basınçlı su
reaktörleri konusunda uzmanlaşan bir diğer Japon şirketi Mitsubishi
Heavy Industries'e yarayabilir. Mitsubishi ABD'de ikisi Texas biri
Virginia'da olmak üzere üç nükleer reaktör inşası için açılan ihaleleri kazandı.
Ancak Japon siyasetçiler yurtdışındaki bazı nükleer projelerine engel
çıkarıyor. Meclis kısa süre önce, Japonya'nın bir nükleer santral ihalesine
teklif vermesi amacıyla Ürdün'le yapılan anlaşmanın onayını erteledi. Bunun
nedenlerinden biri, önerilen sahanın herhangi bir büyük su kaynağından uzak
olması ve santralin acil durumlarda erimeyi önlemek için reaktörlerini
soğutmasını sağlayacak güvenilir bir yöntem bulunmaması. Onodera, "Fukuşima'nın
ardından bunun sorun olabileceğini düşündük" diyor.
|
