srail-Türkiye ilişkileri ve ‘eksen kayması’ tartışmaları sürerken jet
hızıyla geçen ‘maden arama yasası değişikliği’ henüz tartışılırken, TBMM bu kez
de büyükşehir belediye başkanlarının yetkilerini artırmayı konuşmaya
hazırlanıyor.
AKP İstanbul Milletvekili Nusret Bayraktar ve 14
milletvekilinin hazırladığı Belediye Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Teklifi TBMM Genel Kurulu’nda bu hafta görüşülecek. Buna göre; belediye,
belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları,
teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü
sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve
restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine
karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri
uygulayabilecek.
YARGI MÜDAHALELERİNE TEKLİF
AYARI
Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı olarak ilan edilecek
alanın üzerinde yapı olan veya olmayan imarlı veya imarsız alanlar olması, yapı
yükseklik ve yoğunluğunun belirlenmesi, alanın büyüklüğünün en az 5 ve en çok
500 hektar arasında olması, etaplar halinde yapılabilmesi hususların takdiri
münhasıran belediye meclisinin yetkisinde olacak. İmar Kanunu’nda belediyelere
verilen yetkileri kullanmaya Büyükşehir belediyeleri yetkili olacak. Verilecek
kamulaştırmanın aceleliği kararı Büyükşehir belediye meclisi tarafından
verilecek. Kentsel dönüşüm ve gelişim alanları içinde yer alan eğitim ve sağlık
alanları hariç kamuya ait gayrimenkuller harca esas değer üzerinden belediyelere
devredilecek.
Teklife, İçişleri Komisyonu’nda son anda eklenen önergeyle,
kanunun yürürlüğe girmesinden önce idari yargı mercilerinde açılmış ve henüz
hükme bağlanmamış davalarda bu kanun hükümleri uygulanacak.
CHP’nin tepki
gösterdiği teklif, “Kabul edilirse mevcut imar rantları meşrulaşırken, gelecek
imar rantlarına da ‘buyur’ edilir” görüşünde hemfikir olan kentbilimcileri de
endişeli bir bekleyişe itti.
KENTSEL BÖLÜŞÜME DESTEK
TEKLİFİ
Bu arada CHP'liler, AKP’li Ankara Büyükşehir
Belediyesi’nin kentin çeperinde, nazım imar planına göre korunması gereken açık
alan niteliği taşıyan boş alanlarda, plan kararlarına ve plan onama kararlarına
karşı açılmış davalarla eş zamanlı olmasının dikkat çekici olduğunu söyledi.
CHP’li milletvekilleri, hazırladıkları muhalefet şerhinde: Ankara Büyükşehir
Belediye Başkanı Melih Gökçek’e geniş yetkiler tanındığını belirterek, şöyle
dedi:
“Teklifin, AKP’li Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin kentin
çeperinde, nazım imar planına göre korunması gereken açık alan niteliği taşıyan
boş alanlarda, plan kararlarına ve plan onama kararlarına karşı açılmış
davalarla eş zamanlı olması dikkat çekicidir. Bu değişiklikle kent çeperinde yer
alan ve aslen korunması gerekli tarım alanı olan alanlara yönelik Ankara
Büyükşehir Belediyesi tarafından kentsel dönüşüm alanı ilan edilmiş olan alanlar
yasalaştırılmış ve meşrulaştırılmış olacaktır. Bu düzenlemenin yasalaşması
durumunda, proje alanı ilan edilen bir alanda, belediyeler istedikleri durumda,
işlemi yapmadan, alanın ücra bir noktasında yer göstererek yerinden edebilecek,
mülklerine el koyacaktır.”
CHP, TEKLİFE ATEŞ
PÜSKÜRÜYOR
CHP muhalefet şerhinde; yasanın usulsüzlüğüne ilişkin
şunlar sıralandı:
» Üzerinde yapı olan veya olmayan, imarlı veya imarsız”
ifadesi eklenerek, belediye sınırları içindeki tüm alanların, potansiyel kentsel
dönüşüm alanı haline getirildiği belirtilerek, “Kentin istenilen bölgesi ya da
parseli, mevcut sakinlerinden alınarak yüksek rant ödeyenlere terk edilir hale
gelebilecek » İlçe belediyelerinin kentsel dönüşüm projeleri hazırlayıp
uygulama yetkilerinin Büyükşehir belediyesinin onayına bağlanacak ve yetkileri
devredilecek » Büyükşehir belediye sınırları içindeki tüm kamu kurumlarına
ait gayrimenkullerin “harca esas değer” üzerinden çok komik bir bedel
karşılığında belediyeye devredilecek » “Bu kanun yürürlüğe girmesinden önce
yargı mercilerine açılmış ve henüz hükme bağlanmamış davalarda bu kanun
hükümleri uygulanır” ibaresiyle süren davalara müdahale edilecek » Türk
Silahlı Kuvvetlerinin kullanımında bulunan yerlerde Milli Savunma Bakanlığının
muvafakati alınmayacak.
‘Bu faşizan yasayı engellemek için emek
sarfedeceğiz’
Mimarlar Odası İstanbul Şube Başkanı Eyüp
Muhçu: “Bu tasarı yasalaşırsa kentlerimizin ortak donatı alanları,
yeşil alanları, tarım arazileri, içme suyu havzaları, dolayısıyla tüm mutlak
yapı yasağı bulunan yaşam alanlarının satılarak betonlaştırılması gündeme
gelecek. Ayrıca bunu gerçekleştirmek için ilçe belediyelerinin, toplumun
temsilcisi olan kuruluşların da devre dışı bırakılması söz konusu.
Bu
yönüyle toplumu, halkın katılımını yok sayan faşizan bir nitelik taşıyor. Ayrıca
söz konusu yasa ile yargının da devre dışı bırakılması öngörülüyor. Kentsel
dönüşüm kararlarının önünde yargı bir engel olarak görüldüğü için yargıyı devre
dışı bırakmak amacıyla ‘yasaya aykırılık’ gibi belirsiz bir koşul öne sürüyor.
Yasaya aykırılığın olup olmadığına yargı değil, kentsel dönüşüm adı altında bu
suçu işleyenler karar vermiş olacaklar. Yargı bağımsız şekilde hukuka uygun
olarak karar vermek durumundadır. Tasarı bunu engelleyerek yargıyı baskı altına
alma, kendi güdümüne alma gibi amacı taşımaktadır. Tasarı yasalaşırsa zaten
tartışmalı olan yargı bağımsızlığı açıkça ihlal edilmiş olacak, böylece hukuk ve
yargı sürecine yönelik bir baskı oluşacak.
Bu tasarının yasalaşmaması
için meslek odaları ve duyarlı kesimlerle birlikte çabalarımızı sürdüreceğiz.
Ancak buna karşın AKP, Meclis’teki çoğunluğuna dayanarak bunu yasalaştırırsa
yasanın Anayasa Mahkemesi’ne Meclis’teki milletvekilleri aracılığıyla
götürülmesi için elimizden gelen çabayı göstereceğiz.” Sevgim
Denizaltı
‘O zaman ilçe belediyelerini
kapatalım!’
Çankaya Belediye Başkanı Bülent
Tanık, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 73. Maddesini değiştirmeye
yönelik tasarıya ilişkin basın toplantısı düzenleyerek konu hakkındaki
düşüncelerini açıkladı.
Başkan Tanık, 73. Madde değişikliğinin genel
kuruldan geçmemesi dileğinde bulunarak, bu maddenin geçmesi halinde büyükşehir
belediye başkanlarının monarşik ve despotik yetkilerle kentleri yöneteceğini
dile getirdi. Başkan Tanık, söz konusu madde değişikliği kabul edilirse örneğin
Ankara’da Anıtkabir, Atatürk Orman Çiftliği, askeri alanların kentsel dönüşüm
alanı ilan edilebileceğini açıkladı. Değişikliğin; yerelleşmeye,
demokratikleşmeye, hukuka, yerel yönetim özerklik şartına aykırı olduğunu
belirten Bülent Tanık, demokratikleşmeyi, yerelleşmeyi, sivilleşmeyi parti ve
hükümet programında dillendiren AKP’nin ekseninin 73 Madde değişikliğiyle bir
büyükşehir Belediye Başkanı tarafından kaydırıldığını söyledi. “Yasa teklifi ile
Büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim
projesi alanı ilan etmeye büyükşehir belediyeleri yetkili kılınmıştır” diyen
Tanık, ayrıca, ilan edilen bu alanlardaki her ölçekteki imar planı, parselasyon
planı, bina inşaat ruhsatı, yapı kullanma izni ve benzeri tüm imar işlemlerinin
büyükşehir belediyelerine bırakıldığına işaret etti.
Tanık, “Böyle bir
durumda, büyükşehir kapsamındaki ilçe belediyeleri hiçbir planlama ve uygulama
yetkisini kullanamaz duruma düşecek, belediye gelirleri ciddi biçimde
azalacaktır. Bu teklifin yasalaşması durumunda büyükşehir kapsamındaki ilçe
belediyelerini kapatmak daha doğru olacaktır.” diye
konuştu.
|