Hasankeyf'i Sırlarıyla Gömecekler!

Anadolu’nun binlerce yıllık uygarlıklarından Hasankeyf devlet zoruyla boşaltılıyor. Bakanlar Kurulu’nun Ilısu barajı ile ilgili kararının ardından yörede yaşayan vatandaşlara çıkarılan tahliye kararı sonrası , turistlerin yüzlerce mağaraya girişleri de yasaklandı.

Kadim Anadolu’nun bir büyük uygarlığının kalıntıları daha ömrü 50 yıl olacak Ilısu Barajı’nın sularına teslim edilmek isteniyor.

2 bin 300 yıllık İnce Kemer Köprüsünü yutan sanatın dokuz perisinin gözyaşlarının doldurduğu Çine, 2 bin yıllık sağlık yurdu Allianoi’yu yok eden Yortanlı, 8 bin 500 yıllık kadim Anadolu uygarlığı Hasankeyfi yutacak olan Ilısu, 20 bin yarasaya mezar olan Havran, kutsal Munzur…

Hasankeyf'i sırlarıyla gömecekler

Evrensel'den Özer Akdemir'in haberine göre, baraj gövdesinin yüzde 85’i biten Ilısu Barajı’nın bitmesine daha 2 yıl olduğu söylenmesine rağmen, TOKİ’nin yapmaya başladığı Yeni Hasankeyf’te sadece kamu binaları tamamlanmış durumda. Binaların inşaatına daha başlanmamışken yerlerinden-yurtlarından edilecek olan Hasankeyfliler ise on binlerce lira borçlandırılarak yeni yere taşınacaklar. Devletin sit korumasına aldığı ‘Kale Şehir-Hasankeyf’, çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerle, mahkeme kararlarını aşarak sulara gömülecek. Oysa bilim tıpkı Allianoi gibi Hasankeyfin de sırrını daha çözebilmiş değil. Baraj Orta Çağ’ın en görkemli köprüsü, onlarca höyüğü ve sayısı bile tam bilinemeyen kültürel değerleriyle Hasankeyfi sırlarıyla yok edecek.

İncekemer yakışırdı Çine'ye

Çine Çayının mitolojideki adı Marsias’tır. Bir çobandan almıştır adını. Flütünden Sanat Tanrısı Apollon’a kafa tutacak kadar eşsiz ezgiler çıkaran bir çobandır Marsias. Tarihteki ilk müzik yarışmasında Apollon ile yarışır. Kral Midas’ın hakemliğindeki yarışmada Midas biriciliği Çoban Marsias’a verir. Yenilgiyi kabullenemeyen Tanrı Apollon’un gazabı gecikmez. Midas’ın kulakları ‘iyi duyması’ için eşek kulaklarına çevrilirken, Marsias’ın ise derisi yüzülür. Sanatın dokuz perisi Marsias’ın bu acıklı sonuna o kadar üzülürler ki gözyaşları ırmağa dönüşür. Bugünkü Çine Çayı, mitolojideki Marsias Deresi bu gözyaşlarından doğmuştur. İncekemer Köprüsü Marsias’a adı gibi incecik bir şekilde 2 bin 300 yıl boyunca dolanmıştı. Köprünün efsaneleri de Marsias’tan az değildi. Marsias Çayı’nın önüne dikilen dünyanın gövde yüksekliği en yüksek 6. barajı olan Çine Barajı İncekemerle birlikte yüzlerce dönüm tarlayı, bağı, bahçeyi, merayı yuttu.

İlya'nın su perisi

 Allianoi’yi gün yüzüne çıkaran Dr. Ahmet Yaraş, kazı sırasında doğan kızına Allianoi’nin yanından geçen İlya çayının adını verdi. İlya her geçen gün yeni bir güzelliği keşfedilen Allianoi ile büyüdü adeta. Her ortaya çıkarılan buluntu, her gün yüzü gören mozaik, sapasağlam 1800 yıldır olduğu yerde kalakalmış su perisi Nympe heykelinin sevinci İlya ile paylaşıldı. Tarım arazilerini sulamak için kurulacağı söylenen barajın altında kalacağı için kurtarma kazısı yapılıyordu Allianoi’ye. Ama ortaya çıkan güzelliklerin ömrü 50 yıl olacak bir barajın altında kalmasına kimsenin gönlü elvermedi. Başta onu santim santim ortaya çıkaran kazı heyeti olmak üzere onlarca kişi Allianoi’nin sular altında kalmaması için çabaladı, didindi. Sonunda barbarlık bir kez daha galip geldi. İlya’nın babasının, Ahmet Yaraş’ın elinden kazı izni alındı önce. Ortaya çıkarılan sütunları, kent duvarları, dehlizleri, meydanları Horasan harcıyla sıvanıp, Yortanlı barajının sularına terk edildiğinde hâlâ dibinden termal sular kaynıyordu antik kentin. Dünyanın 1800 yıllık belki de tek termal şifa yurdu gözünün yaşına bakılmaksızın sulara terk edildi. Aradan geçen 5 yıla rağmen Yortanlı’nın suları hâlâ tarlalara taşınabilmiş değil. Barajın kanaletleri dahi yapılmadı. Olan Allinoi’ye, Su Perisinin yurduna, İlya’nın çocukluğuna oldu.