Haliç Metro Geçiş Köprüsü ve Dünya Mirası Listesi

STRONG>Haliç Metro Geçiş Köprüsü projesinin mimarı Hakan Kıran, projenin şamar oğlanına döndürüldüğünü düşünüyor. Köprüsüne güveniyor, tarihi yarımadanın siluetini asla bozmayacağını iddia ediyor. Onu en çok da mimari projeye teknik bir eleştiri getirilmeden hayır denmesi rahatsız ediyor.

Hakan Kıran birkaç hafta önce yazdığım "İstanbul için tehlike çanları çalıyor" başlıklı UNESCO'nun Tarihi Yarımada'yla Dünya Mirası listesinde yer alan İstanbul'u listeden çıkarma tehlikesine dikkati çeken yazımı okuyunca, buluşup olayları bir kez daha kendi perspektifinden anlatmak istedi.

Kıran, bu konuya karşı olanların görüşlerinin, mimari ve şehircilik açısından ya da bilimsel verilere göre değil, politik olduğuna inanıyor. "Bu konuda hiç kimse benden açıklama istemedi. UNESCO'ya üç saat bir sunuş yaptım. Bunun ötesinde bilgi almak anlamında kimse bana bir şey sormadı" diyor. Sürekli kendini, projesini savunur durumunda olmaktan da yorulmuş.
 
Bugüne dek Galata, Unkapanı, Boğaziçi, Fatih Sultan Mehmet köprülerinin mimarları kim hiç bilmezdik, şimdi her şey daha açık tartışılıyor. Bu, sağlıklı bir gelişme değil mi?

Keşke daha önce başlasaydı. Bilim adına, mimari adına, şehircilik adına ahkâm kesenler niçin Galata Köprüsü'nün teknik konularını mercek altına yatırmamışlar. Hesabını niye sormamışlar. Örneğin bu kadar aklıselim mimar varken niye açılıp kapanmadığını biliyor muyuz? Niye demir yığını olarak yapıldı? Niçin doğru yöntem kullanılmadı, niye yarışmalar açılmadı bu köprüler için? Şu an sorunları neden konuşulmuyor?

Gidin Süleymaniye'nin eteğinden karşıya bakın, iki tane dev cam bina görürsünüz Perşembe Pazarı'nın altında. Yıllarca oranın temizlenmesi için davalar açıldı, bir sonuç yok. Galata Bedesteni denilen yerdeki tarihi yapılar yok olup giderken bina orada duruyor. Aynı bölgede olmasına rağmen neden aynı duyarlılık UNESCO ve koruma kurullarınca dile getirilmiyor?
 
Evet, onlar da gündeme gelmeli. Metro geçiş köprüsünün nasıl yapılacağına karar vermeden önce araştırma yaptınız mı?

Köprü için yaptığımız araştırmalardan iki kitap çıktı. Konunun uzmanlarıyla jeolojik zemin deprem araştırması yaptık. Sonra sadece kendi bakış açımızla kalmayalım diye dünyada bu konuda alanında otoriteleri de ekibe aldık. Haliç'le ilgili araştırmalar yaptırdık. Haliç'in zemini baş edilemez durumda kötü. Çünkü kayma var. İki yaka birbirine birleşiyor. Elimizdeki teknik yetmedi, yurtdışından "know-how" getirilip sondaja devam edildi.

Ortaya çıkan sonuç, mümkünse Haliç'in içine hiç ayak oturtmamak. Çünkü bütün jeolojik raporlar ışığında ortaya çıkan sonuç, buraya ne kadar ayak dikilirse o kadar risk alınıyor. Ayakları ya yüzerek ya çakarak yapacaksınız. Yüzerek yaparsanız -duba yaparsanız- Unkapanı ya da eski Galata Köprüsü gibi suyu engellediği için bütün Haliç'in doğal yapısı yok edilir. Onun için, zaten o iki ayağın niye sorun olduğunu hiç anlayamıyorum.
 
UNESCO'nun müdahil olması hakkında ne düşünüyorsunuz?

UNESCO, az gelişmiş, elinde kendi korumacılık kültürü olmayan, dünya mirası değerleri olan ama bilimsel verilerle çalışmayan topluluklara danışmanlık yapar, kendi bilgisi ve görüşü doğrultusunda. Mimarlık da restorasyon da 360 derece fikir içeren metotlardır. Ben size yemek kursu veriyorum ve tuzu en önce atmanızı söylüyorum. Ama siz en son da atabilirsiniz. O zaman diyor ki "Benim tarifimden çıktın".