Haliç Kıyısındaki Yeşil Alana Cami

İstanbul’un Haliç kıyısında Atatürk köprüsü ve Metro Geçiş Köprüsü arasındaki yeşil alana cami ihya projesi yapılacak. Mimar Sinan tarafından 1571 yılında Haliç kıyı bandına yapılıp Atatürk Köprüsü’nün yapıldığı dönemde Yonca Kavşak inşaatı sırasında yıkılan Süleyman Subaşı Camii özgün yeri olmayan bu alana yeniden inşa edilecek. Caminin ihya edileceği alan geçtiğimiz yıllarda 1/5000’lik ve 1/1000 ölçekli planlarda dini tesis alanı olarak planlandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan rekonstrüksiyon projesi İstanbul 1 Nolu Yenileme Kurulu tarafından 2012’de onaylandı. Birgün Gazetesi'ndne Olgu Kundakçı'nın haberine göre, Haliç Dayanışması’ndan Kocaeli Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Gül Köksal, 2863 sayılı Koruma Kanunu’nun 660 sayılı ilke kararına göre rekonstrüksiyonu yapılması planlanan yok olmuş tarihi bir yapının, aynı konumda, aynı malzeme ve aynı yapım tekniği ile inşa edilmesi gerektiğini söylerek caminin kıyıda planlanmasını eleştirdi.

İki cami ile komşu olacak

Kıyı Kanunu’na göre yapılacak inşa faaliyetlerin kıyıdan 100 metre geriye yapılması gerektiğini belirten Köksal, “Cami ihyasının mevcut bir yeşil içinde, ağaçlıklı alana inşa edilmesi kamu yararına aykırı. Haliç kıyıları dolgu alandır ve zemin özellikleri de özel mühendislik hizmeti gerektirir. Bu da artı bir maliyet olacaktır” dedi. Süleyman Subaşı Camii’nin ihyası için seçilen yerin hemen karşısında Yavuz Er Sinan Camii ve yaklaşık 100 metre ötesinde ise Hoca Hayrettin Camii bulunuyor.

Köksal, “Rekonstrüksiyon, savaş gibi doğal veya aniden oluşan bir nedenle ortadan kalkmışsa ve yapının eksikliği toplumsal açıdan önemli ise tercih edilen bir yöntem. Ancak bu yapının ihyası için toplumsal gereklilik nedir, bu belli değil. Haliç’in kuzey kıyısında metro köprü inşaatı nedeniyle duvarları çatlayan Azapkapı Cami’nin acil onarımı dururken, ya da kentte onarımı bekleyen çok sayıda anıtsal ve sivil mimarlık mirası varken, eldeki bütçeyi, ortada hiç olmayan bir yapının inşası için harcamak da kamu kaynaklarını kötüye kullanmaktır” dedi.

İhya furyası yok ediliyor

Osmanlı dönemine ait kültür varlıklarının son dönemdeki ihya çalışmalarıyla canlandırılmaya çalışıldığını belirten Mimar Korhan Gümüş ise “Bir kültür varlığının nasıl bir fikirle yapıldığını ve yıkıldığını sorgulamadan yapılan ihya çalışmaları kentin tarihi zenginliğini yok ediyor. Yeşil alanlar, kamusal alanlar bu tür inşaat çalışmalarıyla imara açılyor ”dedi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkilileri yeşil alanda bulunan ağaçların cami projesi için kesilmeyeceğini belirtti.

40’lı yıllara dek ibadete açıktı

Süleyman Subaşı Camii, 1571 yılında Mimar Sinan tarafından tasarlandı, Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşayan Süleyman Subaşı tarafından kuruldu. Birkaç kez yangın geçirip tekrar inşa edilen cami, 19. yüzyılın ikinci yarısında yıktırılıp Tazminat uslubunda yeniden inşa edildi. Bu haliyle cami, kesme taştan cephelere sahip kagir bir yapıydı. 1940 yılına kadar ibadete açık olan Cami, yol çalışmasıyla yıkıldı.