Gerçek Türkiye Haritasına Hazır mısınız?

Grafik: Müge Kaygusuz

2023’e kadar iki bin HES yapılması planlanıyor. Bu milyonlarca insan için göç, pek çok hayvan ve bitki için ölüm demek. Yeni maden yasa tasarısı kabul edilirse, muhafaza ormanlarında, sulak alanlarda, milli parklarda, hatta sit alanlarında bile maden çalışmaları yapılabilecek. Sinop ve Mersin nükleer enerji tehdidiyle karşı karşıya. Denizler öyle kirli ki, balık türleri yok oluyor. Uzun lafın kısası, Türkiye’nin dört bir yanında doğa katliamı yaşanıyor. Bu tablonun bizim karamsarlığımız olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Konunun uzmanları yaşananları anlatıyor.

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığı’nın önünde her hafta en az bir eylem yapılıyor. Seslerin sahipleri farklı şehirlerden geliyor; Rize’den, Antalya’dan, Kaz Dağları’ndan, Mersin’den, Sinop’tan, İzmir’den, Hasankeyf’ten, Gediz Ovası’ndan... Talepleriyse hep aynı: “Doğamızı katletmeyin”! Üç yanı denizlerle çevrili, dağları ormanlarla örtülü, akarsularıyla yeşili ve insanları besleyen, dünya üzerinde 814.578 km²lik alanı kaplayan bir ülke Türkiye. Ancak artık bu tarif değişiyor, çünkü çokuluslu şirketlerin gözünü diktiği madenler nedeniyle Türkiye’nin dağı taşı delik deşik, denizlerinin başı petrol ve atıklarla dertte, akarsularını hidroelektrik santrallar (HES) tutmuş... Sadece Karadeniz’de 500’ün üzerinde HES projesi bulunuyor. Anadolu’daki akarsular da aynı kuşatma altında. Bu politikalar doğal, kültürel zenginliklerin yanı sıra Anadolu’nun insansızlaşması ve buna bağlı olarak gıdada bağımsızlığını yitirmesi gibi tehlikeleri de getiriyor. HES’ler nedeniyle sudan mahrum kalacak vadilerde yaşayan iki milyonun üzerinde insan şehirlere göç etme tehlikesiyle karşı karşıya... Türkiye topraklarında maden ruhsatı verilmemiş yer hemen hemen yok gibi. Üstelik yeni madencilik tasarısı kabul edilirse, muhafaza ormanlarında, milli park, tabiat parkı ve anıtlarında, sit alanında, bütün özel koruma bölgelerinde, sulak alanlarda, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında ve daha pek çok yerde maden çalışması yapılabilecek.

Türkiye’nin çevre sorunu bunlarla sınırlı da değil, sanayi atıklarıyla denizler kirleniyor, yanlış avlanma da cabası. Böyle devam ederse dünyadaki balık stokları 2050’de tükenecek. Karadeniz’de 50 yıl önce 52 olan balık çeşidinden 26’sının nesli tükendi bile. Marmara Denizi’nde ekonomik değeri olan 143 balık yok oldu. Enerji ihtiyacı bahane edilerek nükleer santralların inşası için yapılan lobi çalışmaları da bu sorunlara tuz biber ekiyor. Rusya’nın Mersin Akkuyu’da kuracağı nükleer santralın ardından Güney Kore’nin Sinop için verdiği teklifte karar aşamasına gelindi. Türkiye’nin her yerinden yükselen çevre eylemleri boşa değil. Doğa Derneği Başkanı Güven Eken, Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Kampanyası Sorumlusu Korol Diker, TEMA Vakfı Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. İsmail Duman ve TEMA Vakfı Hukuk Danışmanı Ömer Aykul, DenizTemiz Derneği/TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Tezcan Yaramancı Türkiye’nin çevre sorunlarını anlatıyor. Hâlâ harekete geçmek için geç değil...