|
elir İdaresi Başkanlığı, vergi borcu olanların banka hesaplarından sonra
gayrimenkul, gemi ve taşıtlarının da elektronik ortamda haczi için altyapı
çalışması yapıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı Faaliyet Raporu'ndan derlenen
bilgilere göre, Başkanlık, vergi kayıp ve kaçağıyla mücadeleye hız veriyor. Bu
amaçla, hayata geçirilen çeşitli projelerin yanı sıra, yeni projelerin
uygulamaya konulması çalışmaları da devam ediyor. Bazı projelerin de kapsamı
genişletiliyor. Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileri, vergi kayıp ve kaçağı ile
mücadelede otomasyon sisteminin büyük önem arz ettiğini, İdarenin de bu amaçla
yeni bir yapılanmaya gittiğini bildirdi. Bu yapılanmada gerek merkez, gerekse
taşra teşkilatında otomasyon sisteminin güçlendirildiğini kaydeden Gelir İdaresi
Başkanlığı yetkilileri, "Otomasyona yönelik yeni projelerin tümünün devreye
girmesiyle vergi kaçıranlarla ya da vergi borcunu ödemeyenlerle çok daha etkin
mücadele edilebilecek" dediler.
Gelir İdaresi Başkanlığının vergi kayıp
ve kaçağı ile mücadeleye dönük çeşitli projeleri ile bu projelerde gelinen nokta
şöyle:
- E-Haciz Projesi: Kamu alacaklarının süratle
tahsili, takip masraflarının ve İdareyle ilgili kurumların iş yükünün
azaltılması, zaman tasarrufu sağlanması ve haciz uygulamalarının elektronik
ortamda yapılması amacıyla elektronik haciz (e-haciz) projesi
geliştirildi.
5479 sayılı Kanunla 3. kişiler nezdindeki varlıkların
elektronik ortamda haczine imkan veren yasal düzenleme yapıldı. Projenin
tarafları olan bankalarla görüşmeler başlatıldı ve proje altyapısı oluşturuldu.
Mayıs 2009'da 37 banka ve Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. ile protokol imzalandı ve
bankalar ile Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. nezdindeki varlıkların elektronik
ortamda haczi uygulamasına başlandı.
E-Haciz Projesi, vergi dairesi,
Merkezi Kayıt Kuruluşu ve banka tarafı olmak üzere 3 ana bölümden oluşuyor.
Vergi dairesi ve merkezin uygulama yazılımları hazırlanarak, test çalışmaları
tamamlandı. 36 banka ve tüm vergi dairelerinde pilot uygulamaya geçildi. 5904
sayılı kanunla yapılan yasal değişikliklerin ardından gayrimenkul, gemiler ve
taşıtların da elektronik ortamda haczi için altyapı çalışmalarına başlandı. Bu
şekilde bankalardaki hesapların ardından, gayrimenkul, gemi ve taşıtlara da
E-Haciz uygulanacak.
- GİB internet sitesi üzerinden motorlu taşıtlara
ait vergi ve cezaların kredi kartıyla ödenmesiyle ilgili çalışmalar
tamamlandı. Bu çerçevede Akbank, Garanti Bankası, Halk Bankası, İş Bankası,
Yapı Kredi Bankası, HSBC, Finansbank, Bankasya, Türkiye Ekonomi Bankası,
Vakıfbank ve Ziraat Bankası'nın kredi kartlarıyla tahsilata başlandı. Diğer
bankalarla, kredi kartıyla vergi tahsilatı entegrasyon çalışmaları devam
ediyor.
- Takdir Komisyonu Otomasyonu Projesi (TAKKOM):
Takdir Komisyonu iş ve işlemleri, otomasyon kapsamına alınıyor. Bu konudaki
çalışmaların 2 aşamalı olarak yapılması kararlaştırıldı. Birinci aşamada altyapı
ve donanımların kurumu ve Takdir Komisyonu kullanıcılarının merkezi
sorgulamaları kullanmaları, ikinci aşamada da Takdir Komisyonu iş ve
işlemlerinin otomasyon kapsamına alınması sağlanacak.
61 Takdir Komisyonu
için altyapı ve donanımların kurulumu ve merkezi sorgulamaların kullanımına
dönük sistem tanımları yapıldı. İkinci aşama kapsamında da Takdir Komisyonu iş
ve işlemlerinin analiz, tasarım, yazılım ve test çalışmaları tamamlandı. Ankara
Vergi Dairesi Başkanlığında pilot uygulama
başlatıldı.
Veria ve Merak projeleri
- Veri Ambarı
Projesi (VERİA): Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından iç ve dış
kaynaklardan alınan veriler diğer kamu kuruluşları ve özel sektör
kuruluşlarından sağlanan verilerin işlenmesi suretiyle kayıt dışı ekonomi ve
vergi kaçakçılığı ile mücadele edilmesine yönelik bir sistem kurulması amacıyla
VERİA Projesi hayata geçirildi. VERİA'ya yönelik bilgi akışı önümüzdeki dönemde
daha da artırılacak.
- Merkezi Risk Analizi ve Katmanlaştırma
Projesi (MERAK): Projeyle Kurumlar Vergisi mükelleflerinin iç ve dış
kaynak verileri kullanılarak, oluşturulmakta olan yazılım aracılığıyla riskli
olanların tamamen istatistiki yöntemlere dayalı olarak tespit edilecek. Projede
belirlenen risk faktörleri çerçevesinde, riskli mükelleflerin tespit edilmesini
sağlayacak program oluşturulması çalışmaları devam ediyor.
-
Vergi Denetmenleri Otomasyon Sistemi (VEDOS): Vergi kayıp ve
kaçağının önlenmesi kapsamında denetim kapasitesinin artırılmasına imkan verecek
VEDOS Projesiyle etkin denetim planlarının yapılabilmesi, eş zamanlı olarak
yürütülebilmesi, vergi denetmenleri tarafından yapılacak çalışmalarda uygulama
birliği ve verimliliğin sağlanması hedefleniyor. Bu sistem ile mükellefin yasal
kayıtlarının ve Merkezi Risk Analizi Sistemi çerçevesinde elde edilen verilerin
elektronik ortamda vergi denetim elemanlarına aktarımı sağlanarak, vergi
incelemelerine hız ve etkinlik kazandırılacak. Bu bağlamda, ilgili birimlerce
yapılan risk analizleri sonucu incelenmesinde veya gönüllü uyum projesi
kapsamında gönüllü uyuma teşvik edilmesinde yarar görülen mükellefler, VEDOS
üzerinden Vergi Dairesi Başkanlıklarına gönderilmeye başlandı.
-
E-Fatura: Türkiye çapında elektronik fatura altyapısını oluşturmak için yapılan
çalışmalar sonucunda ülkemiz koşullarına uygun e-fatura modeli oluşturularak
hizmete hazır hale getirildi. E-fatura göndermek ve almak isteyen kurumlara
elektronik mali mühür sertifikası verilmesi amacıyla Türkiye Bilimsel ve Teknik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile sürdürülen çalışmalarda protokol imzalandı ve
faturanın iş süreçlerinde dolaşımının sağlanacağı merkezi mesajlaşma ağının
kurulum çalışmaları tamamlandı. Bilgi işlem sistemleri yeterli ve faturalaşma
ihtiyacı kapsamlı olan mükelleflere, Başkanlık sistemi ile gerekli entegrasyonu
sağlamaları koşuluyla, doğrudan kendilerine ait bilgi sistem işlemleri
aracılığıyla kullanarak fatura gönderme imkanı sağlandı. Bilgi işlem
sistemlerinin entegre edilmesi suretiyle e-fatura uygulamasını kullanma
konusunda yeterli alt yapıya sahip olmayan mükelleflerin uygulamadan
yararlanabilmelerini sağlamak amacıyla da, uygulamaya ait temel fonksiyonları
bünyesinde barındıran e-fatura Web Portalı kuruldu.
- Elektronik Fatura
Kayıt Sistemi (EFKS): 2008 yılında hizmete alınan EFKS pilot uygulamasında 6
firma ile imzalanan protokollerle, bu firmalara faturalarını elektronik ortamda
düzenleme, faturalara ait belirli bilgilerin Başkanlık sistemine aktarılması
koşuluyla 2. nüsha faturaların elektronik ortamda saklanması izni verildi. Bu
firmalardan 5 de, birinci nüsha faturaları elektronik imza ile imzalayarak,
elektronik araçlar vasıtasıyla alıcıya gönderme hakkını elde etti. 2009 yılı
sonu itibariyle EFKS'ye dahil olan firmalar tarafından 819 milyon 690 bin 354
adet fatura düzenlenerek, 2. nüshaları dijital ortamda arşivlendi. EFKS'nin
ihtiyaç duyan tüm mükelleflerin dijital arşivleme gereksinimlerini karşılayacak
şekilde Belge Arşivleme Sistemine dönüştürülerek, geliştirilmesi çalışmaları
devam ediyor.
- Elektronik Defter Projesi: Maliye Bakanlığına verilen
yetkiye istinaden e-defter uygulamasının hayata geçirilmesi için defterlerin
veri standardı ve veri formatının tanımlanması ve defterlerin elektronik ortamda
tutulması, aktarılması, arşivlenmesi ve onaylanmasına ilişkin teknik ve hukuki
altyapının Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iştirakiyle hazırlanması çalışmaları
başlatıldı. Bu kapsamda elektronik ortamda tutulacak yasal defterlerden yevmiye
defteri ve büyük defter için uygun veri formatı tespiti amacıyla çalışma
yapılıyor.
- E-Tahsilat: E-Tahsilat sisteminde, yetkili bankaların
yaptığı tahsilatların mükellef hesaplarına işlenmesindeki gecikmeyi ortadan
kaldırmak hedeflendi. Bunun için, tahsilatlar yapıldığı anda banka tarafından
GİB Bilgi İşlem Merkezine aktarılacak ve burada eş zamanlı olarak mükellef
hesaplarına işlenecek. Böylece, kim vergi borcunu ödemiş, kim ödememiş sistemden
hemen görülebilecek. (AA)
|
