|
Emlak Vergisi Yasası'nın 29'uncu maddesi gereği olarak
ülkemizde arsa ve arazilerin vergi değeri Vergi Usul Yasası'nın asgari ölçüde
birim değer tespitine ilişkin hükümleri çerçevesinde takdir komisyonları
tarafından belirlenmektedir. Söz konusu değerler Vergi Usul Yasası'nın mükerrer
49'uncu maddesi uyarınca her dört yılda bir takdir edilmektedir.
Yasal düzenleme gereği olarak 2005 yılında ülke çapında asgari ölçüde arsa ve
arazi metrekare birim değerleri takdir edilerek karara bağlanmıştır. İçinde
bulunduğumuz 2009 yılında ise bina ve araziler için 2010 yılına ait uygulanacak
emlak vergi değerlerinin tespitiyle ilgili asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare
birim değer takdirleri yeniden yapılacaktır.
Bilindiği üzere 2005 yılında takdir komisyonlarınca belirlenen arsa ve
arazilere ait asgari ölçüde birim değerleri tartışmalara neden olmuş ve bu
bağlamda da Emlak Vergisi Yasası'na geçici 22'nci madde eklenerek birim
değerlerin yeniden takdirine imkân verecek bir düzenlemeye gidilmiştir. Maliye
Bakanlığı tarafından yayımlanan konuya ilişkin 2009/1 sayılı Emlak Vergisi
Kanunu İç Genelgesi ile yapılan açıklamalar çerçevesinde söz konusu arsa ve
arazi asgari birim değerlerinin tespitinde dikkate alınacak hususlar ayrıntılı
olarak açıklanmış bulunmaktadır.
Yasal düzenleme gereği olarak takdir komisyonlarının arsalara ve araziye ait
asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin dört yılda bir yapacakları
takdirler, tarh ve tahakkuk işleminin yapılacağı sürenin başlangıcından en az
altı ay önce karara bağlanarak, arsalara ait olanlar takdirin ilgili bulunduğu
il ve ilçe merkezlerinde ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle
ve köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar il merkezlerindeki
ticaret ve ziraat odalarına ve belediyelere imza karşılığında verilmektedir.
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde takdir komisyonu kararları merkez
komisyonunca değerlendirilmektedir. Bu bağlamda vali veya yetkilendirdiği memur
başkanlığında, defterdar veya vekâlet vereceği memur, vali tarafından
görevlendirilecek tapu sicil müdürü ile ticaret odası, serbest muhasebeci mali
müşavirler odası ve esnaf ve sanatkârlar odaları birliğince görevlendirilecek
birer üyeden oluşan bu komisyona kararlar imza karşılığında verilmektedir.
Merkez komisyonu kendilerine tebliğ edilen kararları on beş gün içinde
inceleyerek inceleme sonucu belirlenen değerleri ilgili takdir komisyonuna geri
gönderir. Bu aşamada merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi halinde bu
değerler ilgili takdir komisyonları tarafından yeniden takdir edilmek suretiyle
dikkate alınır.
Takdir komisyonlarının bu kararlarına karşı kendilerine karar tebliğ edilen
daire, kurum, teşekküller ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları on beş gün
içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilmektedir. Vergi mahkemeleri
tarafından verilecek kararlar aleyhine on beş gün içinde Danıştay'a
başvurabilmektedir.
Kesinleşen asgari ölçüde arsa ve arazi birim değerleri, ilgili belediyelere
ve muhtarlıklarda uygun bir yere asılmak suretiyle tarh ve tahakkukun yapıldığı
yılın başından mayıs ayı sonuna kadar ilan edilmektedir. Vergi Usul Yasası'nın
mükerrer 49'uncu maddesinde yer alan düzenleme gereği olarak bakanlar kurulu
dört yılda bir yapılan takdir işlemleri ile ilgili süreyi sekiz yıla kadar
artırmaya veya iki yıla kadar indirmeye yetkilidir.
Arsa ve arazi sahiplerinin takdir komisyonlarınca tespit edilen asgari ölçüde
arsa ve arazi metrekare birim değerlerine karşı herhangi bir itiraz hakları
olmadığı gibi, konuya ilişkin yargı yoluna başvurma hakları da
bulunmamaktadır.
Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen ilkeler çerçevesinde 2009 yılı içinde
yapılacak takdir işlemlerinin sonuçları belediyeye, defterdarlıklar, vergi
dairesi başkanlıkları bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına il ve
ilçelerdeki ticaret odalarına, ziraat odalarına, ilgili mahalle veya köy
muhtarlıklarına en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar verilecektir.
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arsalara ait takdir komisyonu kararları
ise 17 Temmuz 2009 tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna verilecek,
merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi nedeniyle arsalara ait takdir
komisyonu tarafından yapılan takdirlere ilişkin kararlar ise en geç 17 Ağustos
2009 tarihine kadar yukarıda belirtilmiş bulunan yerlere imza karşılığında
teslim edilecektir. Merkez komisyonunca onaylanan takdir komisyonu kararları ise
derhal ilgili kişi ve kuruluşlara imza karşılığında tevdi edilecektir.
2010 yılında arsa ve araziler için dikkate alınacak vergi değerlerinin
takdiri için öngörülen çalışmalar başlatılmış bulunmaktadır. Bu bağlamda
yukarıda açıklamaya çalıştığımız üzere Maliye Bakanlığı takdir işlemleri için
süre belirlemesi yapmıştır. Takdir değerlerine karşı yapılacak işlemler yasa ile
belirlenmiş olup, yargı yoluna başvuracak makamlar ise yine yasal düzenleme ile
belirlenmiş bulunmaktadır.
|
