Antalya’nın Elmalı ilçesinden yurt dışına kaçırıldıktan
sonra tekrar Türkiye’ye getirilen Elmalı Sikkeleri, Anadolu Medeniyetleri
Müzesi’nden Antalya Müzesi’ne nakledildi. Antalya Müze Müdür Vekili Mustafa
Demirel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1984 yılında Antalya’nın Elmalı
ilçesinde kaçak kazılar sonucu bulunan yüzyılın definesi Elmalı Sikkeleri’nin 25
yıl aradan sonra bulunduğu topraklara geri döndüğünü söyledi. ABD’den
getirildikten sonra Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen sikkelerin
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın desteğiyle Antalya Müzesi’ne
nakledilmesi kararının alındığını belirten Demirel, 1679 sikkenin önceki gün
Antalya’ya getirildiğini kaydetti.
Demirel, sikkelerin müzede oluşturulan özel bölümde sergileneceğini ve 26
Ekim'de düzenlenecek törenin ardından ziyarete açılacağını belirtti.
Antalya Kültür ve Turizm Müdürü İbrahim Acar da 1984 yılında Türkiye’den yurt
dışına kaçırılan değerli eserlerin bulunduğu bölgeye geri getirilmesi için çok
yoğun bir hukuk savaşı verildiğini söyledi.
Türk kamuoyunun eserlerin yurt dışında olduğu dönemde sergilediği kararlı
tutum ile konunun peşinin bırakılmayacağı ve ülkemize ait her türlü kültür
mirasına mutlak suretle sahip çıkılacağının tüm dünyaya gösterdiğini kaydeden
Acar, şöyle devam etti: "Yüzyılın definesi olarak tanımlanan bu sikkelerin, ’Her
eser kendi bulunduğu topraklara aittir’ anlayışıyla bulunduğu topraklara dönmesi
sağlandı. Dünyaca ünlü buluntunun Antalya’nın kültür ve turizmine büyük oranda
katkısı olacağına inanıyoruz. Bu ünlü hazinenin Antalya’da sergilenmesi hem kent
turizmine hem de kültür turizmine büyük bir katkı sağlayacak."
Sikkelerin geçmişi ve kaçırılış öyküsü
MÖ 5’inci yüzyılda Persler’in Yunanistan’ı istila etmelerinden sonra Atina
Şehir Devleti’nin önderliğinde Akdeniz çevresindeki şehir devletleri, bugünkü
Nato’nun prototipi sayılabilecek, Atik-Delos Deniz Birliği kurulmuştu. Birliğin
bir merkezi ve bütçesi vardı. Her ülke kendi bastığı gümüş sikkeden, gücü
oranında birliğe katkıda bulunuyordu.
Elmalı ilçesinde kaçak kazılar sonucu bulunan Elmalı Sikkeleri, o bölgedeki
bütün şehir devletlerinin paralarını içeriyordu. Yaklaşık bin 900 sikkenin
binden fazlası Likya bölgesindeki şehir devletlerinin parasıydı ve içlerinde
şimdiye kadar bilinmeyen hanedanların sikkeleri de vardı.
Söz konusu sikkelere "Yüzyılın Definesi" denmesinin en önemli nedeni ise
Yunanlılar’ın Persler’i yenmeleri üzerine basılan anı paraları olmaları ve
bunların çok az sayıda basılmış olmalarıydı. Bu sikkelerden 1984 yılına kadar
dünyada sadece 13 tanesinin varlığı bilinmekte idi. Elmalı Definesi’nde ise bu
sikkelerden 14 tane bulunmaktaydı. Elmalı Definesi’nin bulunmasıyla insanlık
tarihinin bilinmeyen önemli bir bölümü aydınlanmış ve dünyada bilinen Dekadrahmi
sayısı iki katına çıkmıştır.
18 Nisan 1984 tarihinde Antalya’nın Elmalı ilçesi Bayındır köyünde
gerçekleştirilen kaçak kazılar sonucunda bulunan bin 900 gümüş sikke yurt dışına
kaçırılarak, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki müzayede kuruluşlarında
açık artırmalarda satışa sunuldu. Bir müzayede kataloğunda Elmalı’dan kaçırılan
bir sikkenin fotoğrafının tesadüfen görülmesi üzerine uzun süren pazarlık ve
hukuk süreci başlatıldı. Davalar sonucunda sikkeler 1999 yılında Türkiye’ye
getirildi ve Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmeye
başlandı.
|