Antalya’nın Elmalı ilçesinden yurt dışına kaçırıldıktan sonra tekrar Türkiye’ye getirilen Elmalı Sikkeleri, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden Antalya Müzesi’ne nakledildi. Antalya Müze Müdür Vekili Mustafa Demirel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1984 yılında Antalya’nın Elmalı ilçesinde kaçak kazılar sonucu bulunan yüzyılın definesi Elmalı Sikkeleri’nin 25 yıl aradan sonra bulunduğu topraklara geri döndüğünü söyledi. ABD’den getirildikten sonra Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen sikkelerin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın desteğiyle Antalya Müzesi’ne nakledilmesi kararının alındığını belirten Demirel, 1679 sikkenin önceki gün Antalya’ya getirildiğini kaydetti.
Demirel, sikkelerin müzede oluşturulan özel bölümde sergileneceğini ve 26 Ekim'de düzenlenecek törenin ardından ziyarete açılacağını belirtti.
Antalya Kültür ve Turizm Müdürü İbrahim Acar da 1984 yılında Türkiye’den yurt dışına kaçırılan değerli eserlerin bulunduğu bölgeye geri getirilmesi için çok yoğun bir hukuk savaşı verildiğini söyledi.
Türk kamuoyunun eserlerin yurt dışında olduğu dönemde sergilediği kararlı tutum ile konunun peşinin bırakılmayacağı ve ülkemize ait her türlü kültür mirasına mutlak suretle sahip çıkılacağının tüm dünyaya gösterdiğini kaydeden Acar, şöyle devam etti: "Yüzyılın definesi olarak tanımlanan bu sikkelerin, ’Her eser kendi bulunduğu topraklara aittir’ anlayışıyla bulunduğu topraklara dönmesi sağlandı. Dünyaca ünlü buluntunun Antalya’nın kültür ve turizmine büyük oranda katkısı olacağına inanıyoruz. Bu ünlü hazinenin Antalya’da sergilenmesi hem kent turizmine hem de kültür turizmine büyük bir katkı sağlayacak."
Sikkelerin geçmişi ve kaçırılış öyküsü
MÖ 5’inci yüzyılda Persler’in Yunanistan’ı istila etmelerinden sonra Atina Şehir Devleti’nin önderliğinde Akdeniz çevresindeki şehir devletleri, bugünkü Nato’nun prototipi sayılabilecek, Atik-Delos Deniz Birliği kurulmuştu. Birliğin bir merkezi ve bütçesi vardı. Her ülke kendi bastığı gümüş sikkeden, gücü oranında birliğe katkıda bulunuyordu.
Elmalı ilçesinde kaçak kazılar sonucu bulunan Elmalı Sikkeleri, o bölgedeki bütün şehir devletlerinin paralarını içeriyordu. Yaklaşık bin 900 sikkenin binden fazlası Likya bölgesindeki şehir devletlerinin parasıydı ve içlerinde şimdiye kadar bilinmeyen hanedanların sikkeleri de vardı.
Söz konusu sikkelere "Yüzyılın Definesi" denmesinin en önemli nedeni ise Yunanlılar’ın Persler’i yenmeleri üzerine basılan anı paraları olmaları ve bunların çok az sayıda basılmış olmalarıydı. Bu sikkelerden 1984 yılına kadar dünyada sadece 13 tanesinin varlığı bilinmekte idi. Elmalı Definesi’nde ise bu sikkelerden 14 tane bulunmaktaydı. Elmalı Definesi’nin bulunmasıyla insanlık tarihinin bilinmeyen önemli bir bölümü aydınlanmış ve dünyada bilinen Dekadrahmi sayısı iki katına çıkmıştır.
18 Nisan 1984 tarihinde Antalya’nın Elmalı ilçesi Bayındır köyünde gerçekleştirilen kaçak kazılar sonucunda bulunan bin 900 gümüş sikke yurt dışına kaçırılarak, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki müzayede kuruluşlarında açık artırmalarda satışa sunuldu. Bir müzayede kataloğunda Elmalı’dan kaçırılan bir sikkenin fotoğrafının tesadüfen görülmesi üzerine uzun süren pazarlık ve hukuk süreci başlatıldı. Davalar sonucunda sikkeler 1999 yılında Türkiye’ye getirildi ve Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmeye başlandı.