|
Hükümet bu yılın başından itibaren enerji alanında dev ihalelere imza
atarken, vatandaşın bütçesinin büyük kısmını oluşturan elektrik fiyatlarını
derinden etkileyecek olan elektrik dağıtımda üç kritik sac ayağı hâlâ
tamamlanamadı. Özelleştirme öncesi belirlenmesi gereken düzenlemeler beklemede.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 2011-2015 yılları arasındaki talep
tahminini, özelleştirmenin ardından şirketlerin denetiminin kimler tarafından
gerçekleştirileceği ve tarifelerin nasıl oluşturulacağı olmak üzere üç hayati
düzenlemeyi hala yerine getiremedi. Bu nedenle özelleştirmenin ardından
yatırımcılar önünü görmekte güçlük çekecek. Mevcut yapıda yatırım bedelleri
elektrik tarifelerinden karşılanıyor. Ancak yeni yapılanmada tüketiciden tahsil
edilecek olan yatırım tutarı belirsizliğini koruyor.
Sekiz aydır yönetmelik bekliyor
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), bu yılın başından itibaren elektrik
dağıtımında adeta özelleştirme seferberliği ilan etti. 20 elektrik dağıtım
bölgesinin içinde ÖİB’nin portföyünde sadece üç dağıtım bölgesi bulunurken, bu
senenin sonuna kadar bu bölgelerin de özelleştirmesi gerçekleştirilerek
elektrikte devlet yönetimi bir süre rafa kalkacak. Ancak, ÖİB’nin bu ihaleleri
gerçekleştirmesinden önce gerekli mevzuatları yapması gereken EPDK sınıfta
kaldı. Yeni döneme ilişkin tarife yönetmeliğini sekiz aydır kurulda görüşmeyen
EPDK, önümüzdeki 4 yıl içinde talebin nasıl bir seyir izleyeceğine ilişkin yol
haritasını da çizmiş değil.
EPDK’nın gerekli çalışmaları yapmamasından dolayı önümüzdeki dönemde büyük
sorunların patlak vermesi beklenirken, Enerji Bakanlığı’ndan bir yetkili şu
sorunları dile getirdi: “2011 yılına kadar özelleştirmelerle ilgili bütün
işlemlerin tamamlanması hedefleniyor. Ancak, hâlâ 2011-2015 yılları arasında
elektrik talep tahmini belirlenmesi yapılamadı. Yatırımcıların bu doğrultuda
yatırım kararlarını almaları gerekiyor. Ayrıca buna göre talep tarife
metedojisini EPDK’ya onaylatacaklar. Ayrıca şirketler, 5 yıllık kayıp kaçak
oranlarını da EPDK’ya buna göre bildirecek. Yatırım büyüklüklerini de
belirleyecekler. Dağıtım şirketleri kafalarına göre yatırım miktarı
belirleyemedikleri için finansman sorununu da karşılarına çıkabilir.”
Şirketleri kim izleyecek?
EPDK’nın hâlâ açıklamadığı bir diğer sorun ise izleme metedojizisi. Elektrik
dağıtımında en önemli sorunlar arasında yer alan ve özelleştirmenin ardından
azalması beklenen kayıp-kaçak oranının da yakından takip edilmesi gerekiyor. Bu
kapsamda özelleştirme ardından şirketlerin ve faaliyetlerinin hangi kurum
tarafından izleneceği de henüz belli değil.
9 milyar dolarlık teklif
Elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirmesi bir dönem Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın da genel müdürlüğünü yaptığı Kayseri Elektrik
Dağıtım A.Ş. ile başladı. Ardından bu yıl elektrik dağıtım özelleştirme rüzgârı
hız kesmeden devam etti. Bu özelleştirmelerden Maliye Bakanlığı’nın 2010 yılı
bütçe öngörülerine göre 10.4 milyar TL’lik gelir elde edilmesi hedeflenirken, şu
ana kadar elektrik dağıtım özelleştirmelerinden yaklaşık 9 milyar dolarlık gelir
teklifi alındı. Bu arada Osmangazi, Meram, Başkent, Uludağ, Çamlıbel, Aras
Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirme devirleri tamamlandı.
Özelleşecek üç bölge kaldı
İhale ilanına çıkılanlar arasında Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş., İstanbul
Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş., Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş yer alıyor.
Önümüzdeki günlerde bu dağıtım bölgelerinin özelleştirmesi ile elektrik dağıtımı
özel sektör tarafından yönetilmiş olacak. Söz konusu ihalelere ön yeterlilik
başvurusunda bulunmak isteyenler en geç 17 Eylül 2010 tarihine kadar başvuracak.
Ön yeterlilik değerlendirmesi sonucunda ön yeterlilik kriterlerini taşıdığına
karar verilen katılımcıların tekliflerinin, ihale şartnamesinde belirtilen
hususlar dikkate alınarak hazırlanıp, her bir şirket için en geç 24 Aralık 2010
tarihine kadar ÖİB’ye teslim edilecek. İhale şartnamesi 10 bin dolar bedelle
satın alınabilecek. İhale, kapalı zarf içerisinde teklif almak ve görüşmeler
yapmak suretiyle pazarlık usulü ile gerçekleştirilecek.
|
