|
Türkiye, 2009'un ilk üç ayında tarihinin en kötü
küçülmesini yaşadı. Ocak, şubat, mart ayını kapsayan birinci çeyrekte Türkiye
ekonomisi yüzde 13.8'le küçülme rekoru kırdı. Ticaretteki küçülme yüzde 25'i
aşarken, tarım sektörü bile yüzde 3 oranında daraldı. Milli gelir de 180 milyar
dolardan 127.8 milyar dolara indi. Türkiye İstatistik Kurumu
(TÜİK) bu yılın Ocak-Mart dönemine ilişkin
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) hesaplarını açıkladı.
Üretim yöntemine göre yapılan hesaplamaya göre, yılın ilk çeyreğinde, geçen
yılın aynı dönemine oranla sabit fiyatlarla GSYH yüzde 13,8'lik azalma ile 21
milyar 145 milyon lira oldu.
Cari fiyatlarla ise GSYH yüzde 2,2 azalma ile 210 milyar 997 milyon lira
düzeyinde gerçekleşti.
Geçen yılın ilk çeyreğinde GSYH cari fiyatlarla yüzde 14,8, sabit fiyatlarla
yüzde 7,3 büyümüştü.
Türkiye ekonomisi, ilk üç ayda, dolar bazında cari fiyatlarla yüzde 29
küçülürken, GSYH, 127 milyar 812 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bu yılın tamamında ekonomide yüzde 4 büyüme öngörülmüştü ve bu rakam daha
sonra yüzde 3,6 küçülme olarak revize edilmişti.
En fazla küçülme ticaret sektöründe
Türkiye ekonomisinde bu yılın Ocak-Mart dönemini içeren ilk çeyreğinde en
fazla küçülme, yüzde 25,4 ile ticaret sektöründe yaşanırken, bunun etkisiyle
vergi ve sübvansiyonlarda yüzde 21,2 azalma oldu. Geçen yılın Ocak-Mart dönemine
oranla, inşaat sektöründe de yüzde 18,9 daralma yaşandı.
İmalat sanayiinde ise yüzde 18,5 küçülme kaydedildi. Ulaştırma-haberleşme
sektöründe de yüzde 17,6 küçülme olurken, bunu yüzde 13 ile madencilik
sektöründeki daralma izledi.
Geçen yıldan daha iyi bir sezon beklentisine karşın, bu yılın ilk üç ayında
tarım sektöründe yüzde 3'lük küçülme yaşanması dikkati çekti. Geçen yılın ilk
çeyreğinde tarım sektörü yüzde 8,1 büyümüştü.
İmalat sanayi, inşaat ve ticarette gerçekleşen yüksek oranlı küçülmelere
karşın, mali aracı kuruluşlar, geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 10,8 büyüdü.
Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetlerinde de yüzde 10,7 büyüme kaydedildi.
Mali aracı kuruluşlar, geçen yılın aynı döneminde yüzde 9,3 büyümüştü.
Elektrik-gaz sektöründe geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 6,1 küçülme
yaşanırken, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile sağlık işleri ve sosyal
hizmetler sektörlerinde hiç büyüme-küçülme kaydedilmedi.
Eğitimde yüzde 0,2 küçülme olurken, otel-lokanta sektörü yüzde 2,8 ile
canlılığını korudu.
Devletin harcamalar içindeki payı arttı
TÜİK verilerine göre, harcamalar yöntemiyle GSYH'de, devletin bu yılın
çeyreğindeki tüketim harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre arttı.
Sabit fiyatlarla geçen yıl yüzde 9 olan GSYH'da devletin harcamalarının payı,
bu yıl yüzde 11,1'e yükseldi. Devlet harcamalarının büyüme hızı, geçen yıl ilk
çeyrekte sabit fiyatlarla yüzde 5 iken bu yıl ilk çeyrekte yüzde 5,7 oldu.
Maaş ve ücretlerin GSYH'daki payı da geçen yıl yüzde 5,2'den bu yıl yüzde
6'ya çıktı. Maaş ve ücretlerin büyüme hızı da geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde
0,4 iken, bu yıl aynı dönemde 0,9'a yükseldi.
|
