|
Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş. (Temsan) tarafından hazırlanan, ‘Doğu
Karadeniz Küçük Hidroelektrik Santralları Kalkınma Projesi’ (Dokhes) kapsamında
Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Ordu, Bayburt ve Gümüşhane’ye kurulacak 2 bin
mikro hidroelektrik santral(HES) ile yılda 200 milyon dolar gelir edilmesi
öngörülüyor. Temsan, Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki hidroelektrik potansiyelin
küçük, mini ve mikro hidroelektrik santralları ile değerlendirilerek bölgenin
kalkınmasına yardımcı olunması amacıyla Doğu Karadeniz Küçük Hidroelektrik
Santralları Kalkınma Projesi’ni hazırladı.
120 milyon dolarlık yatırım
Projeye göre, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Ordu, Bayburt ve Gümüşhane
illerinde 3 bin megavat (MW) üzerinde hidroelektrik potansiyeli bulunuyor. Bu
potansiyelin değerlendirilmesi amacıyla söz konusu illere yaklaşık 2 bin adet
mikro hidro elektrik santralı (HES) kurulacak. Kurulum maliyeti yaklaşık 120
milyon dolar olarak tahmin edilen 2 bin mikro HES’in her yıl toplam 200 milyon
dolar getiri sağlaması öngörülüyor. Hazırlanan projenin hayata geçirilmesi
durumunda elde edilecek başlıca faydalar ise şu şekilde sıralanıyor:
* Çay fabrikaları, fındık tesisleri, oteller, balık çiftlikleri, kaplıcalar
gibi küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ), enerji ihtiyaçlarını öz kaynaklarıyla
sağlayacak. KOBİ’lerde düşen maliyet neticesinde büyüme ve istihdam
artacak.
* Yeni enerji kaynakları sayesinde yeni sanayi tesisleri
kurulabilecek.
* Milli Elektrik Enterkonnekte Sistem üzerinde yük
azaltılacak.
* Merkezden uzak yerlerdeki dağıtım sistemlerinin yenilenmesi
ihtiyacı ortadan kalkacak.
* Düzenli rejime sahip su kaynakları, bölgeyi
temiz ve düzenli enerjiye kavuşturacak.
* Isınma ihtiyaçları da elektrikle
karşılanması nedeniyle ormanlar korunacak.
* İthal edilen kömür nedeniyle
dövizin yurtdışına çıkması engellenecek.
Projenin hayata geçirilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çevre
ve Orman Bakanlığı, bölge belediyeleri, il özel idareleri ve Tedaş gibi ilgili
kurumların onay vermesi gerekiyor. Projeye izin verilmesi halinde Doğu Karadeniz
Küçük HES Birliği kurulacak. Temsan, Dokhes projesi teknik koordinasyonundan
sorumlu olacak. Kullanılacak türbin ve diğer elektromekanik aksamın
projelendirilmesi, üretilmesi ve montajı görevi Temsan’a ait olacak. Temsan
bölgede kullanılacak olan türbin sistemleri için de gerekli gördüğü tasarımları
yapacak.
Bu arada proje kapsamında 0.5 KW’tan 1 MW kadar müşterilerin ihtiyacı ve su
kaynağına göre Hes’ler kurulacak.
Fabrikalar yararlanacak
Projeden, yerleşim alanlarından uzak meskenler, bağ, bahçe gibi ihtiyaçları
için mini ve mikro HES’ler kullanacak olan gerçek kişiler, çay fabrikası, fındık
tesisi, su fabrikası, otel, kaplıca, balık çiftliği gibi tüzel kişiliğe sahip
KOBİ’ler, Çaykur fabrikaları, okullar, hastaneler, askeri tesisler, belediyeler,
köy hizmetleri müdürlüğü gibi kamu kurumları yararlanacak.
Projenin finansmanıyla ilgili olarak Dokhes Birliği’ne ait bir fon kurulacak.
Dokhes teknik ekibinin hidroelektrik potansiyel haritasını hazırlaması için
gerekecek maliyet İl Özel İdarelerinin fona sağlayacakları katkılarla
karşılanacak. Dokhes teknik ekibinin bir ay içinde ön çalışmasını tamamlamasının
ardından müşterilerle temasa geçilecek ve müşterilerin birlik fonuna
ödeyecekleri müşterilere ait HES’lerin ön projeleri ve maliyetleri ortaya
çıkarılacak. Temsan, gerekli çalışmaları yapıp Hes’leri teslim
edecek.
|
