Deprem ve Tsunaminin Ülke Altyapısı Üzerindeki Etkileri, Gelecek 3-6 Ay Ekonomide Hissedilecek
|
Japonya’da meydana gelen depremin etkileri ekonomide de hissediliyor. BBC Türkçe’de yer alan habere göre; Japonya Merkez Bankası durgunluk yaşayan Japon ekonomisinin, önümüzdeki aylarda yeniden ivme kazanacağını tahmin ediyor. Bununla birlikte kara ve demir yollarında, limanlarda ve enerji santrallerinde yaşanan tahribatın, Japonya'nın ekonomik yaşamını etkileyeceğine dikkat çekiliyor. Ekonomi uzmanları, deprem ve tsunaminin ülke altyapısı üzerindeki etkilerinin, gelecek 3-6 ay süresince ekonomik üretiminde hissedileceğini kaydediyorlar. Söz konusu haberde, meydana gelen deprem ve tsunaminin ülke altyapısındaki etkilerinin, milyonlarca evin elektriksiz kalmasıyla, hemen anlaşılmaya başlandığına dikkat çekiliyor. Tojkyo'daki Fujitsu Araştırma Enstitüsü'nden Nezu Risabur, Japon altyapısının deprem öncesindeki duruma dönmesinin aylar alacağını ifade ediyor ve ekliyor: “Şu anda öncelik, insanların kurtarılmasına, cesetlerin toplanmasına veriliyor. Ardından enkaz kaldırma çalışmaları başlayacak, sonra da onarım faaliyetlerine geçilecek”. Deprem sonucunda Kuzeydoğu kıyılarının en büyük limanı Sendai, tamamen harap oldu ve bu nedenle de aylarca hizmet veremeyecek. Bu limandan kauçuk ve deniz ürünleri, büro ve kağıt malzemeleri ile otomobil yedek parçaları gibi malların ihracatı yapılıyordu. Çok ciddi hasar gören Hachinohe, Ishinomaki ve Onahama limanlarının ise aylarca devre dışı kalacağı tahmin ediliyor. Japonya'nın rafine kapasitesinin üçte birini oluşturan günlük 1.4 milyon varil petrolün işlendiği altı petrol rafinerisi, ikisi yangından olmak üzere üretimini durdurdu. Deprem ve tsunami, çelik fabrikalarının üretimini de olumsuz etkiledi. Dünyanın 4 nolu çelik üreticisi Nippon Steel şirketinin Iwate bölgesindeki Kamaishi'de bulunan fabrikasının bir kısmının sular altında kalması nedeniyle fabrika kapatıldı. Ancak Nippon Steel, Kaimishi tesisi hariç bütün çelik fabrikalarından sevkiyatın yeniden başladığını açıkladı. Rakip firma JFE Holdings ise elektrik kesintisi nedeniyle başkent Tokyo yakınındaki bir fabrikadan sevkiyatı durdurmak zorunda kaldığını bildirdi. Dünyanın 5 nolu çelik üreticisi JFE Steel, Tokyo yakınındaki fabrikada, Nippon Steel de iki küçük fabrikada üretimini durdurdu. Sumitomo Metal Industries şirketinin Ibaraki bölgesindeki Kashima'da yer alan fabrikasında da üretim yapılmıyor. Plastik PVC ve yarı iletken yapımında kullanılan silikon yonga plakasının en önemli üreticisi Japon Shin-Etsu, haftasonu Shirakawa faprikasında üretimini durdurdu. Japonya çeliğine bağlı Güney Koreli gemi üreticileri şirketlerin de malzeme tedariki sıkıntısıyla ya da yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalması bekleniyor. Güney Kore, dünyanın en büyük üç gemi üreticisi Hyundai Heavy Industries, Daewoo Shipbuilding and Marine ve Samsung Heavy Industries şirketlerine ev sahipliği yapıyor. Güney Kore'nin başkenti Seul'deki Hyundai Securities'den Kim Hyun-tae, ''Depremin Japon çelik üretimi kapasitesini yüzde 20 etkilediğini, Japonya'nın ürettiğinin yüzde 40'ını ihraç eden önemli bir çelik üreticisi olduğunu'' belirtti. Deprem ayrıca güneş panellerindeki yonga plakası ve polislikon üreticisi Japon şirketlerin üretimlerinin azalması riskini de artırdı. Credit Suisse, güneş paneli yonga plakası üreticisi M. Setek'in fabrikasının, depremin merkez üssüne yakın Sendai kenti yakınında bulunması nedeniyle arz sorunları ortaya çıkmasını beklediğini bildirdi. Öte yandan nükleer santrallerin gördüğü zarar nedeniyle yaygın elektrik kesintileri de birçok şirketi üretimini durdurmaya zorladı. Elektronik şirketi Sony biri Blu-Ray disk üreticisi olmak üzere bazı fabrikalarında üretimine son verdi. Toshiba şirketi de aynı önleme başvurdu. Toyota dahil dünyanın en büyük bütün otomotiv şirketleri ülke çapında üretimlerine ara verdi. Şirketler ayrıca nakliye, ham madde alımı ve işçileri fabrikalarda çalışmaya getirme gibi sorunlarla da karşı karşıya bulunuyor.
Munich Re'nin kaybının 2.1 milyar dolar, Hannover Re'nin ise 355 milyon doları bulacak Dünyanın en büyük reasürans şirketlerinden Munich Re yaptığı açıklamada, Japonya'da konutların deprem sigortasının devlet garantili deprem havuzundan karşılanması nedeniyle sigorta kayıplarının büyük bölümünün ticari işletmelerin teminatından kaynaklandığını bildirdi. Özel sigorta sektörünün Fukushima-Daiichi nükleer santralindeki kazadan önemli oranda etkilenmediği belirtilen açıklamada, şirketin depremde maruz kaldığı seviyeye ilişkin belirsizliklerin, uluslararası mal akışının ve firmaların üretimini durdurması nedeniyle malzeme tedarikinde ortaya çıkan aksaklıkları kapsadığı ifade edildi. Munich Re, yılın ilk çeyreğinde Yeni Zelanda'daki deprem ve Avustralya'daki sellerin yol açtığı büyük kayıplar ışığında 2011 yılı için tahmin edilen 3,4 milyar dolar tutarındaki kar hedefinin tutmayabileceğini kaydetti. Alman reasürans şirketi Hannover Re de Japonya'daki deprem ve tsunamiden kaynaklı kayıplarının 355 milyon doları bulacağını tahmin ediyor. Hannover Re Üst Yöneticisi (CEO) Ulrich Wallin, bu rakamın değişebileceğini, şirket olarak Japon müşterilerini desteklediklerini söyledi. İsviçreli Swiss Reinsurance şirketi de kayıplarının 1.2 milyar dolara ulaşacağı tahmininde bulunmuştu. Enerji darlığı BBC Türkçe’de yer alan haberde Tokyo Electric şirketinin, enerji darlığı yüzünden çok az elektrik dağıtabildiği belirtiliyor ve halen 2 Milyon evde elektrik olmadığını ve yine elektrik darlığı nedeniyle tren seferleri de azaltıldığını aktarıyor. Economist Intelligence Unit'den Kilbinder Dosanj, "Japonların nükleer santrallerinden üçü, bir daha kullanılmaz hale geldi. Japonya'da elektriğin yüzde 30'u, nükleer enerji yoluyla üretiliyor. Bunun da yüzde 10'u, artık kullanılmaz hale gelen nükleer enerji santrallerinde üretilmekte. Dolayısıyla enerji arzının yüzde 3'ü, bir daha geri gelmeyecek." dedi. Japonya hükümeti Nisan sonuna kadar enerji sıkıntısı çekileceğini açıkladı.
|
