|
Demir çelik sektörünün uzun yıllardır beklediği
Avrupa Birliği'nin (AB) de temel talepleri arasında bulunan
demir çelikte yeniden yapılandırma planı ölü doğdu. Plan, 2006
yılından bu yana süren hummalı çalışmaların sonucunda AB'ye gönderildi. Ancak
sektör oyuncularının büyük bir kısmı AB'nin zorlu talepleri nedeniyle planın
dışında kalmayı tercih etti. Demir çelik tesislerinden sadece
Erdemir ve İsdemir planın içinde olmayı kabul
etti.
Demir çelik sektörü, 2006'dan bu yana yeniden yapılandırma planının
sonuçlanmasını bekliyor. Sektörün modernizasyonu ve üretim kapasitesinin piyasa
talepleriyle uyumlu hale getirilmesini öngören plan, daha yüksek katma değerli
ürünler üreten bir yapıya dönüşümü de içeriyor. Konuyla ilgili olarak 2006'da
hazırlanan plan 2010 sonuna kadar yeniden yapılandırmanın tamamlanmasını
öngörmüştü. Ancak bu tarihten sonra AB ile konu üzerinde mutabakat sağlanamadı.
AB'nin Türkiye'de sektörde bulunan firmalarla ilgili bilgi talebinde bulunması,
firmaların kapasitelerinin sınırlandırılmasıyla ilgili taleplerde bulunması hem
sektörü rahatsız etti hem de firmaların büyük bir kısmının planın dışında kalmak
istemesine neden oldu. Sektörün yüzde 60'ının yeniden yapılandırma programından
geri çekilmek istediği de kamuoyuna yansıdı.
Sadece 2 firmayla yürüyecek
Uzun süren görüşme trafiğinden sonra demir çelik yeniden yapılandırma planı
nihayet sonuçlandı ve AB'ye gönderildi. AB'nin kısa süre içinde planı onaylaması
bekleniyor. Ancak süreç, planın sadece İsdemir ve Erdemir'i kapsamasına neden
oldu. İsdemir ve Erdemir dışındaki firmalar, yeniden yapılandırma uyum
programının dışında kaldı. Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri
Veysel Yayan da sektörün geçen zaman içinde yeniden yapılandırmayı kendisinin
gerçekleştirdiğini söyledi. Yassı-uzun ürün üretimi konusunda bir farklılaşma
gerektiğini kaydeden Yayan, bunu da sektördeki birçok firmanın kendisinin
gerçekleştirdiğini belirtti.
Plan neden
gerekli
Türkiye ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu arasında 1996'da
yapılan Serbest Ticaret Anlaşması'nın 7. maddesine göre,
Türkiye ile topluluk arasında ticareti etkilediği ölçüde her türlü devlet
yardımı anlaşmanın düzgün işleyişi ile uyumsuz kabul edildi. Ancak Türkiye'deki
demir çelik sektörünün ihtiyaç duyduğu yapısal dönüşümlere kolaylık sağlanmasını
temin etmek için, devlet yardım uygulamalarının belli bir süre daha devam
ettirilmesi amacıyla istisna alındı. Yeniden yapılanma veya dönüşüm amaçlı
devlet yardımı uygulanmasına izin veren istisnai süre Temmuz 2001'de sona erdi.
Türkiye'nin uzatma talebi ise ancak "yeniden yapılandırma programı" uygulanma
şartıyla verildi. Ancak plan bu ay tamamlanarak; AB'ye sunuldu. Plan rekabet
alanındaki müzakerelerin açılması için de eşik niteliğinde.
|
