|
Enerji sektöründe faaliyet gösteren yatırımcılar artık elektrik
santrallarını kurmadan önce çevreye etkisini içeren rapor alacak. Çevresel Etki
Değerlendirme (ÇED) raporunu EPDK’ya sunmayan yatırımcının teminatı gelir
kaydedilecek.
Danıştay İdari Dava Dairleri Kurulu’nun Enka Enerji
A.Ş’nin İzmir Aliağa’da kurulmasını planladığı ithal
kömüre dayalı santralın lisansın yürütmesinin durdurulmasına ilişkin kararı,
binlerce megavat kurulu güçteki yüzlerce elektrik üretim santral yatırımını
etkileyince EPDK yönetmelik değişikliğine gitti. Değişiklik ile
lisansa sahip olduğu halde hâlâ Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) almayan
yatırımcılar bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten 60 gün içinde ÇED
Yönetmeliği kapsamında alınması gereken karar için ilgili kuruma başvurmaları
zorunlu olacak.
36 bin megavatlık 792 proje
Daha önce yatırımcılar santrallarının çevreye zararlı olup olmayacağını
belirleyen değerlendirmeyi almadan yatırımlarını inşa ediyor, bu nedenle
çevrecilerin büyük tepkisini çekiyordu. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu,
CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol’un başvurusu üzerine ENKA
Enerji’nin, İzmir Aliağa’da kuracağı 800 megavat kurulu gücündeki santralın
lisansının yürütmesi durdurdu. Danıştay’ın bu kararıyla lisans alıp ÇED raporunu
hâlâ almayan yatırımcıların eteklerini tutuşturdu.
Bunun üzerine EPDK, yönetmeliğin bu yönde bir düzenlemeye giderek,
santralların çevreye verdiği zararın analiz edilmesinin ardından lisanslarını
teslim etmeye karar verdi. EPDK’dan lisans almayı bekleyen binlerce proje var.
EPDK’da yeni lisans başvurusunda bulunan 7 bin 856 megavat kurulu güçte 114
adet, inceleme ve değerlendirme aşamasında olan 89 bin 226 megavat kurulu güçte
976 adet, uygun bulma kararı alınan 3 bin 951 megavat 144 adet ve lisans verilen
36 bin 187 megavat 792 tane proje bulunuyor. İlgi çok büyük.
Bu kapsamda EPDK, Danıştay’ın çok sayıda proje için benzer karar vereceğini
göz-önünde bulundurarak, lisans yönetmeliğinde yapacağı düzenleme ile söz konusu
şirketlerden belli bir süre içinde ÇED getirmelerini isteyecek. Şirketlerin
zamanında ÇED’i getirmemeleri durumunda başvuruları iptal edilecek.
Teminatlar gelir kaydedilecek
ÇED getirmemeleri durumunda proje sahibinin vermiş olduğu teminat EPDK’ya
gelir olarak aktarılacak. Bu kapsamda yönetmelikte, “Mücbir sebepler ya da
gerekçeleri Kurul tarafından uygun bulunan haller ile tüzelkişiden
kaynaklanmayan nedenlerle Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında
Çevresel Etki Değerlendirmesi olumsuz kararının alınması hali dışında, üçüncü
fıkrada belirlenen süreler içerisinde bu madde kapsamındaki yükümlülüklerin
yerine getirilmemesi halinde lisans başvurusu Kurul kararıyla reddedilir ve 7.
madde çerçevesinde Kuruma sunulan banka teminat mektubu irat kaydedilir Bu
aşamada üçüncü fıkra çerçevesinde Kuruma banka teminat mektubu sunulmuş ise
başvuru sahibine iade edilir” denildi.
Yasaya uymuyor
Danıştay kararında elektrik üretim santralları projesinin çevreye uyumlu olup
olmadığını bilinmeden üretim lisansı verilmesinin Anayasa ve Çevre Kanunu’nun
EPDK’nın yönetmeliği ile aykırılık taşıdığı belirtilerek, “Elektrik Piyasası
Kanunu’nun 1. maddesinde öngörülen elektriğin çevreye uyumlu bir şekilde
tüketicilerin kullanımına sunulması amacının EPDK tarafından göz ardı edilmesi
anlamına geleceği dikkate alındığında, çevre mevzuatı açısından zorunlu olan
yasal sürecin, üretim lisansı verilmesi sürecinin dışında bir süreç olduğu
yolundaki Daire kararında belirtilen nedenlerle hukuka uygunluk görülmemeştir”
denildi. Ayrıca, ‘ÇED olumlu’ kararı veya ‘ÇED gerekli değildir’ kararı
alınmadan üretim lisansı verilmesine ilişkin EPDK kararında hukuka uyarlık
bulunmamakta olunduğu kaydedildi.
|
