|
Foto: China Construction America Başkanı Ning
Yuan
Çin bankaları geçen yıl New York'ta gayrimenkul kredilerine 1 milyar dolardan
fazla para akıttı. Çinli yatırımcılar lüks daireler satın alıyor ve yüz
milyonlarca doları da ticaret ve konut projelerine harcamayı planlıyor. Çin
şirketleri Empire State Binası'nda ve 11 Eylül 2001'de yıkılan Dünya Ticaret
Merkezi yerine inşa edilen "1 Dünya Ticaret Merkezi"nde önemli kira sözleşmeleri
imzaladılar. New York'a Çinli şirketler ve girişimciler tarafından yapılan
yatırım son yıllarda epey arttı, bu da 1980'lerde Japonya'nın bölgedeki
yatırımlarında yaşanan patlamayı ve ülke ekonomik açıdan sıkıntı yaşasa bile bu
yatırımların yerel ekonomilere yaptığı katkıyı hatırlatıyor.
Çin yatırımları sessiz sakin gerçekleşiyor. Bunun bir nedeni Çinli
yöneticilerin kamuoyu ilgisinden uzak durmayı tercih etmeleri. Hükümet, Çin'in
döviz rezervlerini çeşitlendirmek, yeni ortaklıklar yaratıp ülkenin dış
siyasette elini güçlendirmek için şirketleri denizaşırı yatırımlar yapmaya
teşvik ediyor. 1 Dünya Ticaret Merkezi'ndeki altı katı kaplayacak olan ve burada
sözleşme imzalayan ilk kiracı unvanı taşıyan iş ve kültür organizasyonu China
Center'ın Başkanı Xue Ya, "Herkes New York'a gelmek istiyor, çünkü küreselleşmek
isteyenler için New York bir sıçrama tahtası" diyor. Xue'ye göre New York'a bir
kez yerleştiniz mi "küresel bir aktör haline geliyorsunuz."
Bölgenin en hızlı büyüyen inşaat şirketlerinden biri, Çinli bir kamu
firmasının iştiraki olan China Construction America. Bu şirket, aralarında köprü
inşaatları, metro hattı uzatma çalışmaları ve Yankee Stadyumu'nda 91 milyon
dolarlık bir tren istasyonu yapımı da bulunan birçok kamu projesinin ihalesini
aldı. Devasa ticari fazlasından dolayı sermayeyle dolup taşan Çin son yıllarda,
başta gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere, kapsamlı bir yatırım hamlesine
girişti. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Çin'in ABD'deki yatırımları hâlâ
çok az olsa da hızlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Çin hükümeti, döviz
rezervlerini ABD hazine bonoları dışında çeşitlendirmek için ciddi bir çalışma
içinde.
Bunun bir göstergesi de Çin bankalarının New York'taki ticari gayrimenkullere
büyük miktarlarda para yatırıyor olmaları. Analistlerin söylediğine göre New
York'ta 2008'den bu yana tek bir merci tarafından verilen en büyük kredi, JP
Morgan Chase ve Profesyonel Beysbol Ligi'ne de ev sahipliği yapan Park
Avenue'deki bir binanın yeniden finanse edilmesi için Bank of China'nın geçen
yıl sonunda verdiği 800 milyon dolarlık borç. Yaptığı başka anlaşmalar yanında
Bank of China geçenlerde 250 milyon dolardan fazla parayı bir gökdelenin yeniden
finanse edilmesi için kredi olarak vermeyi kabul etti. Uzmanlar şu anki faiz
oranlarının muhtemel gelişmelere dair bir ipucu olduğunu söylüyor.
Geleneksel dekoratif malzemeler üreten ve Pekin merkezli bir holding olan
Kingee Kültürel Gelişim Şirketi'nin Başkanı Cong Zhong, Kuzey Amerika'ya Fifth
Avenue üzerinde açılacak büyük bir satış mağazasıyla adım atmayı
planlandıklarını söylüyor. Telefonla yapılan görüşmede Zhong, "Eğer işe New
York'tan başlarsak genişlememiz daha kolay olur" diyor. China Construction
America'nın Başkanı Ning Yuan, Çin karşıtı herhangi bir yaklaşımla karşı
laşmadığını belirtiyor. Merkezi Manhattan'da bulunan şirket, sendikalı işçileri
çalıştırıyor. Yuan, "Biz yıllardır Çin'de faaliyet gösteren deneyimli bir
şirketiz. Çin ekonomisinde bir patlama yaşanıyor ve bu süreçte birçok inşaat
projesi şirketimiz tarafından hayata geçirildi. Uzmanlığımızı buradaki yerel
pazara da sunabiliriz".
Bazı projelere en az 500 bin dolar yatırım yapan yabancılara kalıcı oturma
izni imkânı tanıyan bir federal program New York'a Çin parası akışını daha da
teşvik ediyor. Corcoran Group Başkanı Pamela Liebman, zengin Çinlilerden emlak
şirketlerine gelen lüks gayrimenkul talebinde "muazzam" bir artış olduğunu
söylerken, "Bazıları 30 milyon dolardan daha pahalı konutlarla ilgileniyor"
diyor, "Piyasa yerlerde sürünüyordu fakat son altı ay içinde kanatlanıp uçmaya
başladık. Bu yıl emlak dünyasında en sevilen kelime: Çinli" diye ekliyor
Liebman. New York'ta bir emlak şirketinde çalışan Şiaolan Shang beş yıl önce çok
az yabancı müşterisi olduğunu söylüyor. Şimdiyse müşteri profilinin yüzde 90'ı
Çinli. "Sadece hafta sonunu geçirmek üzere New York'a gelen müşterilerim var.
Daireyi görüyorlar, tekliflerini sunuyorlar ve hemen Çin'e geri dönüyorlar"
diyor.
|
