|
in'in en büyük kenti Şanghay harıl harıl 2010 yılında yapılacak
EXPO'ya hazırlanıyor. Kent tam anlamıyla bir şantiye görümünde.
Yeni metro hatları, yol ve binaların yapımına aralıksız devam ediliyor.
Özellikle Pudong denilen finans sektörünün yoğunlaştığı bölgeyi gece gündüz iş
makinalarının gürültüsü kaplıyor. Toz ve puslu havanın karamsar bir görünüm
verdiği kent 20 milyon nüfusa sahip. Garanti Bankası Şanghay Baştemsilcisi
Noyan Rona kente her gün 3 milyon kişinin gelip gittiği
söylüyor. Kentin tarihi çok eski değil, 1200 yıllarına dayanıyor. O nedenle
"yeni" bir şehir ve eski Çin mimarisinden herhangi bir iz görmek mümkün değil.
Şanghay'ın kaderini değiştiren ise limanı. 18. yüzyıldan itibaren kentin
kalkınması ülkenin hem dışarıya açılan kapısı hem de dışarıdan gelenlerin ülkeye
giriş yeri olan limanın sayesinde oluyor.
Finansın dışında otomotiv,
demir-çelik ve petro-kimya temel sanayi sektörlerini oluşturuyor. Liman göz
önüne alındığında hizmet sektörüyle kentin ekonomik sacağı tamamlanmış oluyor.
1978 yılında Deng Şio Ping'in dışa açılma politikasıyla başlayan dönüşüm süreci
1992'de Şanghay'a teşvik dönemini başlatıyor. Merkezi hükümet 1995'te aldığı bir
kararla bugün finans merkezi haline dönen o zaman balıkçı köylerinin olduğu
Pudong "özel ekonomik bölge" ilan ediyor ve 550 kilometrekarelik bir bölgeye
devlet kaynakları akmaya başlıyor.
Türkiye Tekstil Sanayii İşverenler
Sendikası Başkanı Halit Narin'in 1981 yılında gelip de kalacak tek bir otel
bulamadığı Şanghay bugün besbelli New York'la yarışır hale getirilmek isteniyor.
Pudong'un merkezindeki Grand Hyatt Oteli'nin tam karşısında yapımı süren Şanghay
Centre'ın yüksekliği 582 metreyi bulacak. 1 milyar dolar yatırımla
gerçekleştirilecek olan bu binanın 2012 yılında bitirilmesi
planlanıyor.
Noyan Rona'ya göre krizden önce Şanghay'a gelen yıllık
doğrudan yabancı yatırım 6-10 milyar dolar arasında değişiyor. Çin'deki en çok
yabancı bankaya evsahipliği yapan Şanghay'da Türk bankaları olarak Garanti ve İş
Bankası faaliyet gösteriyor. Toplam 148 adet banka temsilciliğin olduğu kentteki
bankalarda bulunan toplam mevduat 5 trilyon yuan yani 500 milyar euroyu buluyor.
Şanghay borsası ise yabancı yatırıma son derece az imkan veriyor. Bu nedenle de
sıcak para hareketlerinden etkilenmesi çok çok az. Rona, yabancıların özellikle
yerli para birimi yuan bazındta işlem yapan Şanghay A indeksine yatırım yapmak
istediğini ancak merkezi hükümetin bunu son derece sınırlı tuttuğunu
söylüyor.
EXPO 2010 hazırlığı tam gaz, her yer
şantiye
Dünyanın kültür, tarih ve eğitim olimpiyatları olarak
tarif edilen EXPO için Şanghay'da 560 hektarlık bir alan ayrılmış durumda. 240
ülke ve kuruluşun katılacağı fuar için tüm kent tam bir şantiye görünümünde. 4-5
milyon yabancının beklendiği etkinlik için yapılan yatırım ise 4.5 milyar
dolarla Pekin Olimpiyatları'nı ikiye katlıyor. Mayıs-Kasım arasında 184 gün
boyunca sürecek etkinlikte Türkiye 2 bin metrekarelik bir pavyonla temsil
edilecek. Kentte akşam saatlerinde Şanghaylılar, ellerinde torbalar ve çek-çek
arabalarla çıkacak hurda demirleri almak için şantiyelerin etrafında
bekliyorlar.
 Yabancı
yatırımı dev mıknatıs 'çekiyor'
Şanghay'ın 480 metre ile en
yüksek binası olan Şanghay Dünya Finans Merkezi'nin önündeki dev "Küresel
Mıknatıs" heykeli Liu Jianhua Finans ve Ticaret Bölgesi'nin güçlü çekiciliğini
sembolize ediyor. 2008 yılında yapılan mıknatıs 17.5 metre
yükseliğinde.
Çin'de iş yapmak isteyen Türk işadamlarına
tüyolar
Çin'le iş yapmak isteyen Türk işadamlarına Garanti
Bankası Şanghay Baştemsilcisi Noyan Rona şu tavsiyelerde
bulunuyor:
Üretim yapmayı düşünenler
1-
Pazarı olmayan ürün üretmeyin
2- Fabrika yeri seçiminde hem coğrafik konum
hem de o bölgenin yönetiminin yabancılara tanığı imkanlar, şeffaflık çok önemli.
Çok sayıda bölgeyi birbiriyle kıyaslayın Maliyetlerin düşük olduğu ikinci,
üçüncü kategori kentlere yönelin
3- Çin'de personel sirkülasyonu çok hızlı.
İyi bir personel politikası şart. Yoksa elemanınızı başka firma "transfer"
edebilir
4- Üretilen ürünün mutlaka patentinin alınması, marka tescilinin
yapılması lazım. Çünkü çalınma ihtimali çok yüksek
5- Fabrikadaki kilit
yerlerdeki yöneticilerin Türk olmasına dikkat edin
6- Üretim tesisi için
yapılan görüşmelerde iyi bir pazarlık sürecine hazırlıklı olunmalı. Çinde
sormadığınız sorunun cevabını size söylemezler. Onun için bütün sözleri almak ve
sözleşmeye koymak çok önemli. Dolayısıyla iyi bir avukatlık bürosuyla çalışmak
ve bankalarla temasta olmak ve yerel yönetimle iyi geçinmek
gerekir.
Ticari aracılık yapmayı
düşünenler
1- Çin'de 65 bin dolar sermaye ile yabancı firma
kurulabilir. Ancak dış ticaret yapılacaksa o zaman sermayenin daha yüksek olması
gerekiyor.
2- Büyük şehirler hizmet sektörü için gerekli elemanların
bulunabildiği yerler olduğundan bu tür firmalar üretim bölgelerine yakın büyük
şehirleri seçmeli.
Türkiye'ye mal ithal etmek
isteyenler
1- Malı alacağınız Çin firmasını ve ürünü iyi
tanımanız lazım. Ürünü mutlaka yerinde görün
2- Sipariş edilen malın
yüklenmesi ya da Türkiye'ye gelişinde Çinli firmadan bir kalite kontrol
yetkilisinin hazır bulunmasını sağlayın
3- Peşin ödeme yapmayın. Akredifle
çalışın. Eğer peşin ödemek zorundaysanız karşılığında teminat mektubu alın.
Yoksa sizden peşini alıp malı başkasına verirler ve sizi oyalabilirler. Firma
iyiyse mutlaka teminat mektubu verir.
|
