|
inaların enerji tüketimini gösteren ''enerji kimlik
belgeleri'', 1 Ocak'tan itibaren düzenlenmeye
başlandı. Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği 5 Aralık
2009'da yürürlüğe girdiğinde enerji kimlik belgesi ile ilgili düzenleme önce 1
Temmuz 2010'a, daha sonra da gerekli altyapının hazır olmadığı gerekçesiyle 1
Ocak 2011'e ertelenmişti. Uygulamayla, yeni yapılacak binalarda enerji kimlik
belgesi düzenlenmesi zorunlu oldu. Yeni yapılacak binalarda belge düzenlemesi
proje üzerinden gerçekleştirileceği için vatandaşların bir sorumluluğu
bulunmayacak, süreç projeciler tarafından yürütülecek.
Mevcut binalar için ise vatandaşların, 2017
yılına kadar Enerji Kimlik Belgelerini almaları gerekecek. Bunun için
yetkilendirilmiş Enerji Verimlilik Danışmanlık Şirketlerine başvurmak gerekecek.
Bu binaların projesi bulunuyorsa, uzmanlarca tespit kısa sürede
tamamlanabilecek. Eğer proje bulunmuyorsa binada, ısıtma sistemi, yalıtımı,
geometrik yapısı, elektrik aydınlatma sistemi gibi unsurlara ilişkin etüt
yapılacak.
Binanın enerji verimliliğiyle ilgili
veriler, uzmanlar veya projeciler tarafından Bayındırlık ve İskan Bakanlığının
web tabanlı hazırladığı BEP-TR programına girilecek. Programda, binaların
metrekare başına düşen enerji tüketim miktarı ve karbondioksit salınımı
hesaplanacak, binaya uygun enerji kimlik belgesini üretilecek. A'dan G'ye kadar
sınıflandırılan kimlik belgelerinde, A sınıfı enerji tüketimi açısından iyi, G
sınıfı da oldukça kötü durumdaki binayı ifade edecek.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yetkilisinin A.A
muhabirine verdiği bilgiye göre, Enerji Kimlik Belgesi düzenlenmesi sürecinde,
metrekare başına maliyetin 1 lira civarında olması bekleniyor. Enerji Verimlilik
Danışmanlık Şirketlerince yürütülecek süreçte fiyatın piyasa koşullarında
oluşacağına vurgu yapan yetkili, ''Yurtdışında, metrekare başına 1-2 avro
arasında değişen rakamlarda yapıyorlar. Türkiye'de bununla ilgili henüz rayiç
belirlenmiş değil. Bizim tahminimiz, öngörümüz 1 liralar civarında olacak. 100
metrekarelik bir daire için 100 liralık bir maliyet, 10 daireli bir apartmanda
bu 1.000 lirayı bulur'' dedi.
''İyileştirme için zorunluluk yok''
''Binası için G sınıfı Enerji kimlik
belgesi düzenlenmiş bir vatandaşı nasıl bir süreç bekliyor'' sorusu üzerine
yetkili, binada iyileştirmeyle ilgili bir zorunluluk, yaptırım bulunmadığının
altını çizdi. Yetkili, ''Belgeyi düzenleyen şirket size şunu söyleyecek; Siz G
sınıfı çıkmışsınız ama şu şu işlemleri yaparsanız, C sınıfı olabilirsiniz, bunun
için şu kadar maliyetiniz olacak, geri dönüşüm süresi de 3 yıl, 5 yıl olacak.
Yaptırmak isterseniz, bu çerçevede yaptırın. Herhangi bir zorlama söz konusu
olamayacak. Vatandaşlar sadece kimlik belgesi almakla yükümlü'' dedi.
Binasında iyileştirme yapmak isteyenlere yönelik Bakanlık olarak
finansman modelleri üzerinde çalıştıklarını, ancak bu çalışmanın henüz
tamamlanmadığını kaydetti. Yetkili, finans modelinin temelde düşük faizli
krediye dayandığını, belki teşvik mekanizmalarının da dahil edilebileceğini
söyledi.
''Mevcut
binalarda enerji israfı çok''
Yetkili
uygulamanın amacı hakkında bilgi verirken de öncelikle bilinç yaratmayı
istediklerini belirterek, şunları kaydetti:
''Bir araba alıyoruz, araba 100 kilometrede 5 litre yakıyorsa iyi, 10 litre
yakıyorsa kötü diyoruz. Üstelik bu araba sürekli değil, kontağı çevirdiğimizde
ancak enerji tüketiyor. Yaşadığımız bina ise sürekli enerji tüketiyor ve biz ne
kadar enerji tükettiğini bilmiyoruz. Enerji kimlik belgesi buna hizmet edecek.
Karşı bina metrekare başına 150 kilovat enerji tüketiyor A veya B sınıfı, bizim
bina 250 kilovat tüketiyor, yaklaşık yüzde 70 daha fazla, G sınıfı. Demek ki biz
o seviyeye çıkabiliriz, belge bize bunu gösteriyor.''
Özellikle mevcut
binalarda enerji israfının çok fazla olduğunu kaydeden yetkili, binalarda yüzde
40-50 iyileştirme sağlanabileceğini ve enerji tüketiminin azalacağını
öngördüklerini söyledi.
Enerji kimlik
belgesi
Binanın enerji ihtiyacı, enerji
tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ile ısıtma-soğutma sistemlerinin
verimiyle ilgili bilgileri içeren belge, ''yeni tasarlanan binalar'' için
binanın tasarımında görev alan yetkili mimar ve mühendisler, ''mevcut binalar''
için ise enerji verimliliği danışmanlık şirketlerince hazırlanacak ve ilgili
idarece onaylanacak. Belge, yeni binalar için yapı kullanma izin belgesinin
ayrılmaz parçası olacak.
Enerji kimlik
belgesinin bir nüshası bina sahibi, yöneticisi, yönetim kurulu veya enerji
yöneticisi tarafından muhafaza edilecek, bir nüshası da bina girişinde
rahatlıkla görülebilecek bir yerde bulundurulacak. Enerji kimlik belgesine
bakarak bir kişi oturacağı evde ne kadar enerji tüketileceğini anlayabilecek.
Böylece ev satın alırken veya kiralarken yalıtımdaki eksikliklerin anlaşılması
ve buna göre karar alınması mümkün olacak.
Yapı denetimi de
yaygınlaştırılıyor
Yapı Denetimi
Hakkında Kanunun yürürlüğe girdiği 2001 yılında 19 ilde pilot olarak başlatılan
''yapı denetimi'' sistemi de 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle yurt genelinde
yaygınlaştırılacak. Yasanın kapsamının genişletilmesiyle ilgili Bakanlar Kurulu
kararı, temmuz ayında Resmi Gazetede yayımlanmış, yürürlük tarihi olarak da 1
Ocak 2011 belirlenmişti. Buna göre yeni yılda, Adana, Ankara, Antalya, Aydın,
Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce, Eskişehir, Gaziantep, Hatay,
İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova'da uygulanan yapı
denetimi, 62 ilde daha uygulamaya konulacak.
Sistemle, kamuya ait yapı
ve tesisler ile yasada belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar hariç özel
binalar yapı denetimine tabi olacak. Yapılar, Bayındırlık ve İskan Bakanlığından
aldığı izin belgesiyle çalışan, tüzel kişiliğe sahip yapı denetim kuruluşlarınca
denetleniyor. Halen 62 ilde uygulanan, ''inşaat mühendisi, makine mühendisi,
elektrik mühendisi ve mimar olmak üzere 4 ana meslekte fenni mesuliyete'' tabi
gerçekleştirilen ve bu nedenle ''4'lü TUS'' olarak adlandırılan denetim sistemi
de kalkmış olacak.
|
