Enerji Kimlik Belgesi Uygulaması, Kentsel Dönüşüm ve Yalıtım Sektörü

5 Aralık 2009'da yürürlüğe giren Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği çerçevesinde 1 Ocak 2011 yılından bu yana düzenlenmeye başlayan ve binalardaki enerji tüketimini gösteren 'enerji kimlik belgesi' uygulaması, neredeyse iki yılını geride bırakıyor. Belgenin düzenlenmesinde, Aralık 2010'da gerçekleştirilen Yenilenebilir Enerji Teknolojileri, Enerji Verimliliği ve Yalıtım Fuarı'nda (Renex-Eco) tanıtılan ve altyapısı Isı, Su, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği (İZODER) tarafından hazırlanan BEP-TR programı kullanılıyor. Uygulama, yeni binaların enerji kimlik belgesi almasını zorunlu hale getirirken, mevcut binalara ise 2017 yılında sona erecek bir geçiş dönemi öngörüyor.

27 Eylül Perşembe günü yapılan ve İZODER tarafından düzenlenen Isı Yalıtım Zirvesi'nde konuşan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Murat Bayram'ın verdiği bilgilere göre, bugüne kadar yaklaşık 2 bin 500 mevcut bina ve 34 bin 500 yeni bina için enerji kimlik belgesi düzenlendi. Bayram'a göre günde 100 - 280 arası belge üretiliyor.

Ancak uygulama, henüz sektörün beklentilerini karşılamaktan uzak. Sektör, mevcut binaların enerji kimlik belgesi alması için belirlenen 2017 takviminin gözden geçirilmesi ve yeni bir strateji belirlenmesi gerekliliğini tartışırken, bir yandan da yaklaşan kentsel dönüşüm süreci öncesi kamu ve özel sektör arasında daha verimli bir işbirliği modeli geliştirilmesini istiyor. Ayrıca BEP-TR programının yeterliliği de başka bir soru işareti.

2017'ye geri sayım

İZODER Başkanlar Kurulu Başkanı Sedat Arıman, yeni binalar için alınması zorunlu olan enerji kimlik belgesi uygulamasına henüz mevcut binalarda talep olmadığını; bunda da mülk sahiplerinin 'Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri (EVD) tarafından sağlanacak olan enerji kimlik belgelerini nereden alacaklarını bilmemelerinin etkili olduğunu söylüyor. Söz konusu belgenin mevcut binalar için 2017 yılına kadar alınmasının zorunlu olduğunu anımsatan Arıman, zamanın hızla azaldığını, bu konuda iletişimin artırılması, EVD firmalarının da kendilerini geliştirip, iletişimlerini güçlendirerek tüketiciyi bu konuda bilinçlendirmeleri gerektiğine dikkat çekiyor.

İzocam Genel Müdürü Nuri Bulut da, programdaki bazı aksaklıklardan dolayı bir yavaşlama süreci yaşandığı görüşünde. Bulut, yeni yapılacak binalarda belge düzenlemesinin proje üzerinden gerçekleştirilmesinin öngörüldüğüne, ancak şu anki uygulamanın tam tersi yönde olduğuna ve verilen belgelerin ne kadar denetlendiği konusunda soru işaretleri olduğuna dikkat çekiyor ve şunları ekliyor: "Daha sıkı bir denetim olmalı. Belgeler, proje aşamasında düzenlenmeli ve uygulama da izlenmeli. Umarım önümüzdeki süreçte, programın daha sağlıklı çalışmasıyla eski modele dönülür ve enerji kimlik belgesi yeni binalar için proje aşamasında aranan bir şart olur". Bulut, mevcut binaların belgelendirilmesi konusunda ise merkezi sistemli binalarda ısı pay ölçer uygulamasında yaşanan 'süre bitti, ama kimse yaptırmadı' olayının tekrarlanmasından endişeli. Mülk sahiplerinin tasarruf amacıyla yalıtıma yöneldiklerini; ama TS825 standartları için ne yapacaklarını ya da nasıl ve hangi sınıf enerji kimlik belgesi alacaklarını bilemediklerini kaydeden Bulut, "Ben, bu noktada bir kopukluk olduğunu düşünüyorum" diyor.

En büyük sıkıntımız, her şeyde ‘minimum’la yetinmemiz

Betek AŞ Yalıtım Grubu Genel Müdür Yardımcısı Gülay Dindoruk ise Türkiye'de en büyük sıkıntının, her şeyde ‘minimum’la yetinilmesi olduğuna işaret ediyor. Dindoruk, binaların, minimum standartları tanımlayan TS825’e göre değil de, daha üst standartlarda da inşa edilebileceğini tüketicilere anlatılması gerektiğini düşünüyor. "Batı’da standartlar, bugünkü şeklini almadan önce 5 kez değişmiş; mantolama üstü mantolama, yalıtım üstü yalıtım yapmışlar. Baştan bunları görmemize rağmen niye yavaş adımlarla ilerliyoruz ki? Bunların hepsi bizim için birer kayıp" diyen Dindoruk, şimdiye kadar düzenlenen enerji kimlik belgelerinin alt sınır olan C sınıfında yoğunlaştığının altını çiziyor. Türkiye'de 16 milyon yalıtımsız konut stoğu olduğundan bahsedildiğini hatırlatan Dindoruk, bu kadar binaya enerji kimlik belgesi düzenlenmesi için 2017'nin ne kadar yakın bir tarih olduğunu sözlerine ekliyor.