"BIM, Yapı Sektörü için Kaçınılmaz Bir Değişim"

Dünyada 'Building Information Modeling' adıyla bilinen ve bir binanın kavramsal tasarım aşamasından inşaat öncesi, esnası ve sonrasına kadar, işlemlerinin tümünü kapsayan aşamalarının en doğru şekilde gerçekleştirilmesine olanak sağlayan BIM’in uygulamasına yönelik önemli detaylarının paylaşıldığı "Şimdi Türkiye’de BIM Zamanı" semineri, İstanbul’dan sonra Ankara’da da yoğun ilgi gördü. Haziran ayında gerçekleştirilen seminer, katılımcılara ilk elden deneyim paylaşımı ve bilgi alışverişi imkânı sundu. Seminerde, Autodesk Türkiye’nin bugünkü konumunun yanısıra tüketiciye kadar ulaşan geniş ürün portföyüne, Autodesk’in Bulut (Autodesk 360) Çözümlerine ve dünyada öne çıkan BIM trendlerine yönelik detaylı bilgilere değinildi.

BIM, Türkçe karşılığıyla 'yapı bilgi modellemesi', her ne kadar Türkiye için yeni bir süreç olsa da, dünya genelinde bilinirliğini hızla artırıyor ve aynı biçimde kabul görüyor. Autodesk Türkiye Genel Müdürü Taylan Dedeoğlu'nun verdiği bilgilere göre, Batı Avrupalı sektör katılımcılarının üçte birinden fazlası 2010 yılı itibariyle BIM kullanmaya başladı. Bu oran, Kuzey Amerika'da yüzde 49 seviyelerini buluyor. yapi.com.tr, Taylan Dedeoğlu'na neden "şimdi Türkiye'de BIM zamanı" olduğunu sordu.

Autodesk'in, son zamanlarda odağına BIM'i yerleştirdiği bir dizi etkinlik organize ettiğini görüyoruz; BIM, Türkiye için neden bu kadar önemli? Hızla büyüyen yapı ölçeklerinin, çeşitlenen fonksiyonların ve hayal gücünü zorlayan formların öne çıktığı günümüzde, BIM ne vaadediyor?

Autodesk, BIM lideri olarak uzun bir geçmişe sahip; 2002 yılında Revit Technology Corporation'ı satın almasının ardından 'Building Information Modeling' (BIM) kullanmaya başlıyor. BIM, teknolojik inovasyonla birlikte dönüşüm geçirdi ve artık günümüzde tasarım sürecinin çok daha ötesinde, şantiye ve operasyonlara kadar uzanır hale geldi. BIM, projenin başlangıcından bitimine, tüm noktalarda analiz ve işbirliğini mümkün kılan bir temel sunuyor. Bir konsept ve standart olarak BIM, Türkiye'de daha geniş alanlarda kullanılmaya başlandı. Şirketler, çalışma biçimlerini iyileştirmek ve bunun yanısıra dünya genelinde sayıları giderek artan BIM yetki sahalarına uyum konusuna yardımcı olmak amacıyla teknoloji platformlarında bir üst modele geçiyor ve BIM'i seçiyor. Örneğin; İngiltere, BIM teknolojisi ve süreçlerinden faydalanma açısından dünyanın önde gelen ülkelerinden birisi olarak biliniyor.

Türk inşaat ve müteahhitlik sektörü, dünyanın önde gelen ve rekabet gücü en yüksek sektörlerinden birisi. Türkiye, dünyanın en büyük 225 mühendislik, tedarik ve inşaat şirketinin 33'üne ev sahipliği yapıyor ve bu Türk şirketleri Avrupa'nın dört bir yanında faaliyet gösteriyor. Bu anlamda Türkiye, Çin'in ardından dünyanın ikinci büyük inşaat/müteahhitlik sektörüne sahip. BIM, bir projenin önemli fiziksel ve fonksiyonel özelliklerinin - inşa safhasından önce - dijital olarak tetkikine yardımcı olan entegre bir prosestir. BIM'in, artık mimarlık, mühendislik ve inşaat sektörleri için yabancı bir konsept olmadığından hiç kuşku yok. Giderek artan sayıda profesyonel BIM'i kullanmaya başlıyor veya başlamanın eşiğinde bulunuyor.

Türkiye inşaat sektörü ve tasarım kültürü, 'inşaat bilişimi' kullanımında ne kadar yetkin; bu pratik, 'bir süreç yönetimi' olan BIM'e ne kadar hazır?

İnşaat sektörü ve tasarım kültürü olarak Türkiye maalesef dünyanın oldukça gerisinde. Mimari tasarım ve uygulama süreçleri, ne yazık ki, ülkemizde hala oldukça geleneksel yöntemlerle yapılıyor. Geleneksel yöntemler projelerin teslim sürelerinde çok ciddi gecikmelere, öngörülmesi mümkün olmayan yüksek maliyet ve emek kayıplarına yol açıyor. Bu sektördeki yüksek kar marjları ve düşük maliyetler de, ne yazık ki, 'yık yeniden yap' yaklaşımını destekliyor. Türkiye’nin mimarlık ve inşaat sektörü standartlarının yurtdışıyla entegre olmaması da maalesef sektörde ilerlemeyi desteklemiyor.

Yurtdışında iş yapan firmalarımız, farklı standartlarda çalışmak zorunda olduklarını gördüklerinde uyum sürecinde oldukça zorlanıyorlar veya iş kaybına uğruyorlar. Fakat tabii ki geniş vizyona sahip, öncü firmaları da göz ardı etmemek gerek. Bizler, bu konuda istekli firmalara hem Autodesk Türkiye olarak, hem de iş ortaklarımız kanalı ile elimizden gelenden daha fazla destek vererek, geçiş sürecini mümkün olduğunca hızlandırmaya çalışıyoruz. Tabii ki kökten bir değişim süreci olduğu için firmaların buna tabiri caiz ise 'yumurta kapıya dayanmadan önce' adım atmaları gerekiyor. Çünkü günün sonunda bu geçiş, bu değişim kaçınılmaz.                                                            

Türkiye mimarlık ve mühendislik eğitimi, profesyonel yaşam için nasıl bir altlık oluşturuyor? BIM'e geçiş aşamasında en büyük direnç oluşturan konular nelerdir; bunları aşmak için nasıl bir yöntem izleniyor?

BIM'in uygulamaya konması vizyon ve liderlikle başlar; ancak nihai olarak bu uygulamanın itici gücü ve başarıyla yürütülmesi BIM'in günlük proje yürütmelerini uygulamaya koyan bireylerin 'üretim bölümündeki' çabalarıyla olur. Autodesk, kurumların BIM’e geçiş süreçlerine yardımcı olmak amacıyla üst-düzey çerçeveyi genel hatlarıyla veren bir ürün belgesi yayınladı. Bu belge, http://images.autodesk.com/adsk/files/Autodesk_ProjectTransformer_wp_en.pdf adresinden ücretsiz temin edilebiliyor.

Farklı coğrafyalarda BIM'ın her geçen gün daha da etkin kullanıldığını, kamu otoritelerinin de bunu teşvik ettiğini biliyoruz. Bu anlamda Türkiye'de neler yapılıyor, yapılan çalışmaların yeterli olduğu söylenebilir mi?

BIM'in dünya genelinde bilinirliği ve benimsenmesi artıyor. 2010 yılında yayınlanan McGraw-Hill raporunda, Batı Avrupalı sektör katılımcılarının üçte birinden fazlası (yüzde 36) 2010 yılı itibariyle BIM'i kullanmaya başladığını bildirmiştir. 2009 yılında yayınlanan benzer başka bir rapora göre ise, bu oran Kuzey Amerika'da yüzde 49 seviyesinde bulunuyor. Japonya'da Nikkei tarafından gerçekleştirilen bir araştırma, BIM'in yaygınlaşma hızında artış olduğunu göstermiştir ve araştırmaya katılanların yüzde 80'i BIM terimini bildiklerini söylemiştir. MEP ve yapısal mühendislerin BIM'in potansiyel faydaları hakkındaki bilinç düzeyinin hızlı bir şekilde arttığı düşünülürse, önümüzdeki birkaç yılda BIM'in benimsenme oranının da istikrarlı bir şekilde yükselmesi bekleniyor.