Berlin Komünist Geçmişiyle Hesaplaşıyor

nce Berlin’in merkeziydi. Sonra komünist Doğu Berlin’in merkezi oldu. Berlin kent yönetimi bu ay (Aralık 2009) itibariyle belediye binasının karşısında yer alan kasvetli Rathaus Forum için ne yapılabileceğini kamusal bir tartışmaya açtı. Önde gelen mimarlar fikir projelerini sundu.

Eski komünist parti genel merkezi ‘Palast der Republik’i (Cumhuriyet Sarayı) aynı yerde yeniden inşa etme tartışmaları sürerken –yapılmasında karar kılındı-, Berlinli yetkililer bir dönem Doğu Berlin’in odak noktasını oluşturan alanın komşu parsellerini yeniden düzenlemeye bakıyor.

Doğu Alman yetkililer, savaş sonrası, eski Marienviertel’deki henüz tamamı yıkılmamış birçok yapıyı, komünist yönetimin yaptırımındaki askeri yürüyüşlere ve gösterilere alan yaratılması amacıyla alaşağı etmişti. Günümüzde Rathaus Forum olarak anılan bölge, içinde Neptün heykeli bulunan bir çeşme ile komünizmin felsefi önderleri Marks ile Engels’in heykellerinin yer aldığı asfalt kaplı, kasvetli bir parka evsahipliği ediyor.

Bu ayın (Aralık 2009) ortalarında, kent yönetimi önde gelen mimarların, bir yanını Spree Nehri’nin diğer yanını Alexanderplatz Meydanı’nın çevrelediği 14 hektarlık alanın dönüşümü için geliştirdikleri fikir projelerini açıkladı.

Projeleri sunulan mimarlık ofisleri arasında Kiefer, David Chipperfield ve Graft bulunuyor. Projeler; bir dizi kamusal etkinliği ağırlayabilecek yükseltilmiş bir sahne, açıkhava arkeoloji sergisi, Spree Nehri’nin yeniden yönlendirilmesi gibi farklı programlar içeriyor.

Yetkililer, dönüşüm projesini zamanında tamamlayıp, Alexanderplatz Meydanı’nı UNESCO dünya mirası listesinde yer alan Müze Adası’na, Brandenburg Kapısı’na ve yeni tren istasyonuna bağlayacak olan büyük metro hattının 2017’deki açılışına yetiştirmeyi planlıyor.

Bölgenin geleceğine ilişkin kamusal tartışmayı ateşlemesi amaçlanan beş farklı mimari modeli sunan, Berlin’in Kentsel Gelişim’den sorumlu senatörü Regula Lüscher, “Şimdiye dek yalnızca, alanın tamamen aynı mı kalması yoksa yeniden inşa mı edilmesi gerektiği tartışıldı” diyor.

Her ne kadar bazı siyasiler ve tarih grupları alanın savaş öncesi klasik mimariyle restore edilmesini tercih etseler de, kent yönetimi henüz bir karara varmadı. Lüscher’in ise Rathaus Forum’un kamusal alan olarak kullanılmasına taraf olduğu görülüyor.

Konuya ilişkin kamu duruşması önümüzdeki yıl içinde düzenlenecek. Rathaus Forum bölgesi için oluşturulacak planın, kent konseyi öncesi, 2011’de halk oylamasına gidebileceği, onu takip eden yılda ise yeni bir mimari yarışma açılabileceği düşünülüyor. Bu durumda inşaatın 2017 yılında da devam edeceği söylenebilir. (der spiegel)

Önerilen mimari projeler



Su dünyası: Sunulan planların en iddialısı olan 'Su Dünyası', Rathaus Forum alanını devasa bir sahil şeridine çeviriyor. Regula Lüscher'in projeye yönelik görüşü: "Ne kadar masraflı olursa olsun beğendim. Böyle bir sahil şeridi farklı kentsel etkinliklere olanak sağlayabilir."





Arkeoloji Bahçesi: Bu plan çerçevesinde, tarihi anıtların, oluşturulacak botanik bahçesi içerisinde açıkhavada sergilenmesi tasarlanmış. Gerekçe olarak, Batı Berlin'de ünlü Tiergarten gibi pek çok park bulunmasına rağmen, Doğu'nun daha az yeşil alana sahip olması gösteriliyor.





Kent Sahnesi: Alana inşa edilecek platform ile kent, buz pateninden Moda Haftası'na değin çeşitli kamusal etkinliklere evsahipliği yapabilecek.





Gezi: Projenin ana ekseni, ağaç sıralarının ortasında yer alan bir meydan oluşturmak. Şehir plancısı Ulla Luther, bu projeye ilişkin olarak kent yönetimine, "Aklımıza başka fikir gelmediği için yeşil alan yaratmaktan vazgeçelim" eleştirisinde bulundu.