Önce Berlin’in merkeziydi. Sonra komünist Doğu
Berlin’in merkezi oldu. Berlin kent yönetimi bu ay (Aralık 2009)
itibariyle belediye binasının karşısında yer alan kasvetli Rathaus
Forum için ne yapılabileceğini kamusal bir tartışmaya açtı. Önde gelen
mimarlar fikir projelerini sundu.
Eski komünist parti genel
merkezi ‘Palast der Republik’i (Cumhuriyet Sarayı) aynı yerde yeniden
inşa etme tartışmaları sürerken –yapılmasında karar kılındı-, Berlinli
yetkililer bir dönem Doğu Berlin’in odak noktasını oluşturan alanın komşu
parsellerini yeniden düzenlemeye bakıyor.
Doğu Alman
yetkililer, savaş sonrası, eski Marienviertel’deki henüz tamamı
yıkılmamış birçok yapıyı, komünist yönetimin yaptırımındaki askeri yürüyüşlere
ve gösterilere alan yaratılması amacıyla alaşağı etmişti. Günümüzde Rathaus
Forum olarak anılan bölge, içinde Neptün heykeli bulunan bir çeşme ile
komünizmin felsefi önderleri Marks ile Engels’in heykellerinin yer aldığı asfalt
kaplı, kasvetli bir parka evsahipliği ediyor.
Bu ayın (Aralık 2009)
ortalarında, kent yönetimi önde gelen mimarların, bir yanını Spree
Nehri’nin diğer yanını Alexanderplatz Meydanı’nın
çevrelediği 14 hektarlık alanın dönüşümü için geliştirdikleri
fikir projelerini açıkladı.
Projeleri
sunulan mimarlık ofisleri arasında Kiefer,
David Chipperfield ve Graft bulunuyor. Projeler; bir
dizi kamusal etkinliği ağırlayabilecek yükseltilmiş bir sahne, açıkhava
arkeoloji sergisi, Spree Nehri’nin yeniden yönlendirilmesi gibi farklı
programlar içeriyor.
Yetkililer, dönüşüm projesini zamanında tamamlayıp,
Alexanderplatz Meydanı’nı UNESCO dünya mirası listesinde yer
alan Müze Adası’na, Brandenburg Kapısı’na ve
yeni tren istasyonuna bağlayacak olan büyük metro hattının
2017’deki açılışına yetiştirmeyi planlıyor.
Bölgenin
geleceğine ilişkin kamusal tartışmayı ateşlemesi amaçlanan beş farklı mimari
modeli sunan, Berlin’in Kentsel Gelişim’den sorumlu senatörü
Regula Lüscher, “Şimdiye dek yalnızca, alanın tamamen aynı mı
kalması yoksa yeniden inşa mı edilmesi gerektiği tartışıldı” diyor.
Her
ne kadar bazı siyasiler ve tarih grupları alanın savaş öncesi klasik mimariyle
restore edilmesini tercih etseler de, kent yönetimi henüz bir karara varmadı.
Lüscher’in ise Rathaus Forum’un kamusal alan olarak kullanılmasına taraf olduğu
görülüyor.
Konuya ilişkin kamu duruşması önümüzdeki yıl içinde
düzenlenecek. Rathaus Forum bölgesi için oluşturulacak planın,
kent konseyi öncesi, 2011’de halk oylamasına gidebileceği, onu
takip eden yılda ise yeni bir mimari yarışma açılabileceği
düşünülüyor. Bu durumda inşaatın 2017 yılında da devam edeceği söylenebilir.
(der spiegel)
Önerilen mimari projeler
Su
dünyası: Sunulan planların en iddialısı olan 'Su Dünyası', Rathaus
Forum alanını devasa bir sahil şeridine çeviriyor. Regula Lüscher'in
projeye yönelik görüşü: "Ne kadar masraflı olursa olsun beğendim.
Böyle bir sahil şeridi farklı kentsel etkinliklere olanak
sağlayabilir."
Arkeoloji
Bahçesi: Bu plan çerçevesinde, tarihi anıtların, oluşturulacak
botanik bahçesi içerisinde açıkhavada sergilenmesi tasarlanmış. Gerekçe olarak,
Batı Berlin'de ünlü Tiergarten gibi pek çok park bulunmasına rağmen, Doğu'nun
daha az yeşil alana sahip olması gösteriliyor.
Kent
Sahnesi: Alana inşa edilecek platform ile kent, buz pateninden Moda
Haftası'na değin çeşitli kamusal etkinliklere evsahipliği yapabilecek.
Gezi:
Projenin ana ekseni, ağaç sıralarının ortasında yer alan bir
meydanoluşturmak. Şehir plancısı Ulla Luther,
bu projeye ilişkin olarak kent yönetimine, "Aklımıza başka fikir
gelmediği için yeşil alan yaratmaktan vazgeçelim" eleştirisinde bulundu.