|
Hükümetin yeni yılda almayı planladığı yeni
vergiye göz koyan yerel yöneticilere, parlamenterlerden kısmi destek geldi.
Egeli bazı vekiller, "Vergi alınacaksa, en büyük pay belediyelere verilmeli"
dedi. İşte görüşler...
Hükümet, Gelir Vergisi Kanunu’nda değişiklik yapıyor. Yol,
metro, köprü, park, okul, hastane gibi hizmetlerle değeri artan gayrimenkuller
için öngörülen yeni vergi yasa taslağına başkanlar karşı çıktı, "Rant vergisi
bizde kalsın" dedi. Egeli başkanlara muhalif vekillerden destek geldi. Hükümetin
adeta ‘Deli Dumrul’ mantığıyla hareket ettiğini söyleyen vekiller, "Eğer
gayrimenkulde rant kazancı varsa, bunu sağlayan belediyelerdir. Dolayısıyla,
rant vergisinden bir kazanç elde edilecekse bunu hak eden tek adres belediyedir"
görüşünü savundu. AKP’li milletvekilleri ise yasanın henüz taslak halinde
olduğuna dikkat çekti, "Şimdiden bu tartışmalara girmek yersiz. Ortada net bir
şey yok" dedi. İşte görüşler...
Deli Dumrul mantığı
Ahmet Ersin (CHP): Hükümet, adeta "Deli Dumrul"
mantığıyla hareket ediyor. Eğer gayrimenkulde rant kazancı varsa, bunu sağlayan
belediyelerdir. Dolayısıyla, rant vergisinden de bir kazanç elde edilecekse bunu
hak eden tek adres belediyedir. Maliyeye aktarılması adil olmaz. Belediyelerin
hizmet götürebilmeleri için kaynağa ihtiyaçları var. Bu nedenle rant vergisi
kente dönmeli, belediyenin olmalı.
Mehmet Ali Susam (CHP): Hükümet, ülkeyi
borçlandırıp bütçedeki açığı artırınca, Hazine, açıkları kapatmak için kaynak
yaratmaya çalışıyor. Bu ülkenin acil olarak radikal vergi reformuna ihtiyacı
var. Eğer kentsel rant yaratılacaksa bunlar belediyelerin olmalı ki kente hizmet
olarak geri dönebilsin.
Canan Arıtman (CHP): Bir kere bu vergi başlı
başına yanlış. Bırakın devlet bütçesine aktarılmasını, belediyelere bile
verilmesini doğru bulmuyorum. Vatandaşın hali ortada. Zor koşullar altında
geçinmeye çalışıyor. Onları zora sokacak ugulamalar yerine, yaşam standartlarını
yükseltecek düzenlemeler getirilmeli. Sonuç olarak, bu “Deli Dumrul” vergisini
onaylamıyor, haksız ve yanlış buluyorum.
Siyasi rant söz konusu
Şenol Bal (MHP): Ülkenin içinde bulunduğu
ekonomik durum belli. Ekonomi politikalarındaki yanlışların faturasını da her
zamanki gibi yine vatandaş ödüyor. Artık neredeyse soluduğumuz havadan bile
vergi alacaklar. Belediyelerin durumu da ortada. Yerel kaynaklarla yapılan
hizmetlerden elde edilen gelirden belediyeler herhangi bir kazanç
sağlayamayacaksa, bu yapı nasıl ayakta kalacak merak ediyorum.
Erdal Sipahi (MHP): Yerel yönetimlerin ilgi
alanlarından devletin rant sağlaması hem etik değil hem de mantığa aykırı. Yerel
kaynaklarla sağlanacak hizmetlerden devlet ne veriyor ki ne alacak? Bu tasarı
komisyondan geçse bile, kaynak, belediyeye aktarılmalı ki vatandaşa hizmet
olarak dönebilsin.
Kenan Tanrıkulu (MHP): Hükümet, yedi yıldır
yerel yönetimleri kaynaklardan yoksun bıraktı. Önce onları ele geçirmek istedi,
olmayınca da zor durumda bırakacak formüller üretmeye başladı. Kentsel rantın
vergilendirilmesini normal karşılıyorum. Ancak hükümet zaten rant vergisini
vatandaştan farklı vergi programları adı altında tahsil ediyor. Şimdi tasarıyla
daha da ileri giderek, bunu makyajlayarak bütçe açığını kapatmaya çalışıyor.
Burada ekonomik rant yerine, siyasi rant olduğunu düşünüyorum.
Harun Öztürk (DSP): Kentsel rantın emlak
vergisinin bir parçası olduğunu düşünürsek, tabii ki gelirinin belediyelere
kalması daha mantıklı. Ancak merkezi yönetimin, bütçe gelirlerinin bir kısmını
belediyelere aktadığını biliyoruz. Bu gelirden de belediyelere pay ayrılacağını
sanıyorum. Ama bu pay, belediyelere yeter mi bilemiyorum.
Tartışmak için erken
Taha Aksoy (AKP): Bu yasayı ilk gördüğümde
enflasyondan arındırılmış bir değerlendirme olacağını düşündüm. Bence yıllara
bağlı olarak gayrimenkullerde görülen enflasyon kaynaklı değer artışı da
gözönüne alınarak hesaplama yapılmalı. Ancak bu verginin büyükçe bir payının,
yerel hizmet veren belediyelere kalması gerektiğini düşünüyorum. Belediyeler,
vergilerini toplayıp disipline olmalı ki, devletten yardım almayıp kendi kendini
döndürebilen bir yapı haline gelsin.
Tuğrul Yemişçi (AKP): Kentlere rantı kim
sağlıyor, önce ona bakmak lazım. Kentlerde pek çok konuda devlet eliyle yaşam
kalitesi arttıkça oradaki toprak ve gayrimenkullerin değeri de artıyor. Hem
zaten Türkiye’de üniter yapı ve sosyal devlet anlayışı gereği, merkezi bütçeden
yerel yönetimlere yeterince pay sağlanıyor. Şimdiden bu tartışmalara girmek çok
yersiz. Çünkü yasa henüz taslak halinde. Ortada net bir şey yok. Ama olacaksa da
kimseyi zor durumda bırakmayacak şekilde ayarlanacaktır.
Erdal Kalkan (AKP): Bana göre geç kalınmış bir
uygulama. Bu vergi, Avrupa’da uygulanıyorken, Tükiye’de bulunmayışı eksiklik.
Çünkü bir köprü ya da hastane yapılırken, o bölgedeki gayrimenkul ya da araziler
durup dururken 10-20 kat değer kazanıyor. O yüzden kentsel rant vergisi, ülkemiz
için olması gereken bir kaynak. Ancak söz konusu tasarı daha komisyondan
geçmedi. Dolayısıyla şimdiden yorum yapmak yersiz. Elbette ki yerel yönetimlerin
daha fazla yetki alması ve güçlenmesi gerektiğini
savunuyoruz.
|
