|
Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün
Doğa Derneği'nin yaptığı açıklamaya göre doğayı yok
etme konusunda Türkiye, Avrupa birincisi oldu.
Avrupa'da kuşlarla ilgili yapılan son değerlendirmelere göre;
Türkiye kuş türlerini ve doğal yaşam alanlarını Avrupa'da en hızlı
kaybeden ülke. Türkiye'nin kuşlarının neslinin tükenmesinin ana nedeni
ise HES ve barajlar.
Doğa Derneğinin konu ile ilgili
detaylı açıklaması şöyle;
“Rapora göre geçtiğimiz 10 yıl içinde doğal
yaşam alanlarının kaybolması nedeniyle Türkiye'deki 319 kuş türünün en az yüzde
55'i ciddi oranda azaldı. Kuşların yok oluş hızında Türkiye’yi, yüzde 46,4'lük
bir oranla AB üyesi İsveç takip ediyor.
Bilimsel çalışmalar, Türkiye'de
kuş türlerinin ve doğal alanların yok olmasının ana nedeni HES (hidroelektrik
santal) ve barajlar olduğunu ortaya koyuyor. 2000'den çok HES ve binlerce baraj
ile Türkiye'nin Avrupa'nın en çok HES ve baraj inşaatı yapan ülkesi olduğu
biliniyor. HES ve baraj yapımlarında doğanın korunması ile ilgili hiçbir esas
dikkate alınmadığı için pek çok akarsu ve sulakalan kuruyor. Türkiye'de
kaybedilen sulak alan miktarı Marmara Denizi'nden daha büyük bir alan kaplıyor.
Hızla kaybedilen doğal yaşam alanlarının başında akarsular, bozkırlar ve kıyı
alanları yer alıyor.
Turnalar ve en nadir bitkiler yok
oluyor
HES ve baraj inşaatları nedeniyle kaybolan türler
arasında Anadolu kültürünün ayrılmaz parçası turnalar da yer alıyor. Türkiye'de
ondan daha az tellli turna kaldığı tahmin edilirken, eskiden daha yaygın olan
turnanın sayısının ise elliden daha az olduğu kabul ediliyor. HES ve baraj
inşaatları durmadığı takdirde, on yıl içinde en az üç kuş türünün tümüyle yok
olacağı tahmin ediliyor. Dünyada sadece Türkiye'de yaşayan yaklaşık 100 bitki
türünün de yine HES'ler nedeniyle on yıl içinde yeryüzünden silineceği tahmin
ediliyor. HES ve barajların zarar verdiği türler arasında Akdeniz foku gibi
deniz canlıları da yer alıyor. Nehirlerin denize taşıdığı besin maddelerinin HES
ve barajlar nedeniyle azalması sonucunda Akdeniz foku ve pek çok canlının nesli
azalıyor.
Doğa Derneği Başkanı Güven Eken yaptığı açıklamada, ‘Kuşlar
doğanın erken uyarı sistemleridir. Eğer doğada bir sorun varsa bunu ilk olarak
oradaki kuşlardan gözlemlersiniz. Çünkü kuşların uçarak oraya terk etme
kabiliyeti vardır. Son yayımlanan bu bilimsel rapor da bize gösteriyor ki
Türkiye’de kuşların artık kaçacak alanları dahi kalmamış. Sayıları her yerde
olağanüstü bir hızla azalıyor. Zengin Anadolu doğasına verilen bu zarar doğa
dilinde başka türlü anlatılamaz’ dedi.
Yapımı planlanan HES’lerin, kuşlar
için olduğu kadar doğa ve kırsal yaşam için de büyük bir yıkım olacağını
kaydeden Eken; ‘Türkiye’de ki canlı çeşitliliğinin yüzde 90’ına yakını Önemli
Doğa Alanı dediğimiz Türkiye geneline dağılmış sınırları belli 305 alanda
toplanmış durumda. Bu alanlar uluslararası öneme sahip ve Anadolu’nun zengin
biyoçeşitliliğinin devamı açısından korunması gereken alanlar. HES ve barajlar
nedeniyle bu alanların neredeyse tamamı tehdit altında. Eğer HES ve baraj
projeleri hayata geçirilirse bu alanlarda yaşayan canlı türleri geri dönüşü
olmayan bir şekilde yok olacak. Ne yazık ki bu bilimsel bir gerçek’
dedi”.
|
