Anıt Bir Ay İçinde Yıkılacak

‘İnsanlık Anıtı’ sit dışında

Oktay Ekinci

Kars Belediyesi’nce “İnsanlık Anıtı”nın “yıkım gerekçeleri” arasında belirtilen “Sit alanında kaçak uygulama” söyleminin gerçeği yansıtmadığı kanıtlandı. Çünkü, Koruma Yüksek Kurulu’na konuyla ilgili sunulan raporda anıtın “sit dışında” kaldığı; yanındaki “tarihi” denen ve 100 yıllık olduğu savlanan siperlerin de 2. Dünya Savaşı yıllarında yapıldığı belirtiliyor.

Anıtla ilgili ilk “muhalefet”in Erzurum Koruma Kurulu’ndaki bazı üyelerden gelmesi üzerine konuyu incelemeye alan Anıtlar Yüksek Kurulu’na 2010 yılının Haziran ayında rapor hazırlayan komisyon, Erzurum kurulunun “yıkım” yorumu yapılan kararlarında çelişkiler olduğunu belirterek konunun “Kültür Varlıklarını Koruma Yasası”na değil, “İmar Yasası”na göre ele alınması gerektiğini belirtiyor. Belediye sınırları içerisinde bu yasanın sorumlusu “belediye” olduğu için de önceki dönemde “belediyece yaptırılan” anıtın hukuka aykırı bir yetkiyle gerçekleştiği savı geçersiz kalıyor. Bu nedenle, heykel için Kars Belediyesi ile heykeltıraş Mehmet Aksoy arasında imzalanan sözleşme gereğince Aksoy’un rızası olmadan anıtın yıkılması yasal olmadığı gibi; sanatçısı tarafından tamamlanma aşamasına gelmiş anıta ait sözleşmenin yeni belediye yönetimince “tek taraflı” iptali de Fikir ve Sanat Eserleri Yasası uyarınca hukuken mümkün görünmüyor.