|
Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu'da nükleer santral kurulmasına
ilişkin anlaşmayı onaylayan yasa 26'ya karşı 215 oyla kabul edildi. AKP
Meclis'teki 'Akkuyu'da nükleer santral' oylamasında fire verdi. Yasa geçti ama
AKP'nin Mersin milletvekilleri oylamaya katılmadı
Meclis’te, Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu’da nükleer güç santrali
kurulmasına ilişkin anlaşmayı onaylayan yasa 26’ya karşı 215 oyla kabul edildi.
Oylamaya Mersin’in AKP’li Milletvekilleri Kürşad Tüzmen, Zafer Üskül, Ali Er ile
Ömer İnan’ın katılmamaları dikkat çekti.
TBMM Genel Kurulu’nda önceki gece Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu’da
nükleer güç santrali kurulmasına ilişkin anlaşmayı onaylayan kanun kabul edildi.
Üç maddelik Kanunun görüşmeleri gergin geçerken AKP ve CHP’li vekiller arasında
sık sık tartışma yaşandı.
Muhalefet tepki gösterdi
Yasanın görüşmeleri kapsamında söz alan AKP’nin demokrat kökenli
milletvekillerinden TBMM Çevre Komisyonu Başkanı Haluk Özdalga bilgi verdi.
Bunun üzerine CHP’den Grup Başkanvekili Muharrem İnce ve Ali Rıza Öztürk ile
bazı vekiller, verdiği bilgilerin tasarıda yer almadığı gereçesiyle tepki
gösterdi. Özdalga da, “Boş laflarla bir yere gidemezsiniz. Bunlar, içeriği boş
laflar” diye sert çıktı.
‘Rusya’nın teklifine bakarız’
CHP, MHP ve BDP’li milletvekilleri karşı çıktıkları anlaşma hükümlerini sert
sözlerle eleştirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız nükleer güç
santralinin yapımında proje şirketinin yüzde 100’ünün Rusya tarafından
yetkilendirilen şirket olacağını vurgularken, “Rusya bize dedi ki; opsiyonel
olarak, isterseniz bunun yüzde 100’ünü siz yapabilirsiniz. Yüzde 100’ünü biz de
yapabiliriz. Ancak teknoloji transferini yaptığınız, komple bütün sorumluluğunu,
bilgisini karşı taraftan beklediğiniz bir konuda, bütün riski siz nasıl
alıyorsunuz diye sorarlar. Türk tarafından hangi firmaların katılacağı soruldu,
buraya Park Holding ile başlandı. Ama bununla ilgili bizim bir inisiyatifimiz
olmadı, devam edebilirler, başka firma seçebilirler, farklı inisiyatifler
kullanabilirler. Rusya’nın bize getirdiği teklife bakarız” diye konuştu.
Rusya’ya bağımlı mı olunacak?
Yıldız, Rusya bağımlılığının yüzde 80’ne çıkacağına ilişkin eleştirilere ise,
“Biz bu santrali tamamladığımızda, projelendirme, lisanslama ve inşaat süresi 7
yıl dahil olmak üzere, ortalama 2020 yıllarında gerçekleştireceğimiz bu süre
içerisinde Türkiye’nin kurulu gücü yaklaşık 80-85 bin Megawatt civarında olacak.
Rusya’nın 4 bin 800 Megawattlık gücü, yüzde 5’ler civarındadır. Oraya 20-25
milyar dolar civarında yatırım yapan firma veya sorumluluğu alan firmanın mı
riski daha büyüktür yoksa o ülkede yatırım için zeminini açmış ülkenin mi riski
daha büyüktür?” yanıtını verdi. Yıldız, Rusya’nın payının nükleer santrallerin
eklenmesiyle yüzde 27.6 olduğunu kaydetti.
“Nükleer santrale ilişkin lisansı Rusya verecek” eleştirilerine işaret eden
Yıldız, Rusya’nın değil, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ile birlikte
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) vereceğini kaydetti. Yıldız, Türkiye
sınırları içerisinde nükleer tesise lisans verme hakkının, sadece TAEK’e ait
olduğunu, herhangi bir kuruma, ülkeye devredilmediğini bildirdi.
5 bin kişi çalışacak
Bölge insanının, santral inşaatında, vasfı uyanların ise işletmede
çalışacağını ifade eden Yıldız, inşaatta yaklaşık 5 bin kişinin çalışacağını
söyledi. Yıldız, “Orada bizim insanımız yararlanmayacak da kim yararlanacak”
dedi.
Paris’i örnek verdi
Muhalefetin nükleer güç tesisini ‘nükleer bomba’ olarak nitelemesine karşı
çıkan Yıldız, “Biz bir yere bomba koymuyoruz. Partiler ’biz nükleer güç
santralinin karşısında değiliz’ diyorlar. Bu olumlu bir gelişme. Ancak,
beraberinde nükleer güç santraline ’bomba’ demek çelişki olur” dedi. Nükleer güç
santralinin kurulduğu yerlerde turizmin baltalanacağına ilişkin eleştiriler
üzerine de Yıldız, dünyada en fazla turistin gittiği yerlerden biri olan
Paris’te nükleer tesis bulunduğunu söyledi.
Bakan Yıldız, Japonya’da da nükleer tesisin yanında piknik alanı bulunduğuna
dikkati çekti. (Radikal)
Anlaşma ne getiriyor?
Anlaşmaya göre, iki ülke; nükleer güç santralinin tasarımı ve altyapı dahil
olmak üzere inşası, santralin güvenilir şekilde işletilmesi, santralde üretilen
elektriğin alım-satımı, kullanılmış nükleer yakıtın taşınması, santralin sökümü,
personelinin eğitimi, Türkiye’deki yakıt üretim tesislerinin kurulması ve
işletimi de dahil, nükleer yakıt döngüsü gibi konularda iş birliği yapacak.
Bütün bunlar, Türk tarafına mali yük getirmeden yürütülecek.
Santralın sahibi şirket olacak
Anlaşmadaki taraflar; Rusya adına Rusya Federasyonu Devlet Atom Enerjisi
Kuruluşu (Rosatom), Türk tarafı adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
olacak. Rus tarafı, anlaşmanın imza tarihinden itibaren üç ay içinde proje
şirketinin kurulması için gerekli işlemleri başlatacak. Nükleer güç santralinin
toplam kurulu gücü 4 bin 800 megawattlik dört üniteden oluşacak.
Proje şirketi, nükleer güç santrali tarafından üretilen elektrik de dahil
olmak üzere santralin sahibi olacak. Proje şirketi, Rus tarafınca
yetkilendirilen şirketlerin doğrudan veya dolaylı olarak başlangıçta yüzde 100
hissesine sahip olacak şekilde, Türkiye’nin kanunları ve düzenlemeleri
kapsamında anonim şirket şeklinde kurulacak. Rus yetkili kuruluşlarının proje
şirketindeki toplam payları, yüzde 51’den az olmayacak.
Rus tarafı, proje şirketinin başarısızlığı halinde, yeni bir proje şirketi
belirlemede sorumluluk üstlenecek. Proje şirketi, elektrik satın alma
anlaşmasının sona ermesinin ardından nükleer güç santralinin her bir ünitesi
için işletmeye girişten 15 yıl sonra net kârın yüzde 20’sini Türkiye’ye verecek.
Bu ödeme, santralin ömrü boyunca devam edecek. Proje şirketi, ilk 7 yılda 1.
üniteyi devreye sokacak. Şirket art arda birer yıl aralıklarla 2, 3 ve 4.
ünite-leri de ticari işletmeye alacak. Türkiye, nükleer güç santrali yapılacak
sahayı, mevcut altyapısıyla birlikte bedelsiz olarak, santralınn söküm sürecinin
sonuna kadar proje şirketine tahsis edecek.
TETAŞ 15 yıl elektrik alacak
Proje şirketi, EPDK’dan elektrik üretimi lisansı almasından sonraki 30 gün
içinde, 4 ünite için sabit miktarlı elektriğin alınması amacıyla Türkiye
Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) ile elektrik alma anlaşması
imzalayacak. TETAŞ, proje şirketinden santralde üretilecek elektriğin ünite 1,
ünite 2 için yüzde 70’ine ve ünite 3, ünite 4 için yüzde 30’una karşılık gelen
sabit miktarlarını, her bir güç ünitesinin ticari işletmeye alınma tarihinden
itibaren 15 yıl boyunca KDV hariç 12.35 sent/kWh fiyattan almayı garanti
edecek.
|
