Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu'da nükleer santral kurulmasına ilişkin anlaşmayı onaylayan yasa 26'ya karşı 215 oyla kabul edildi. AKP Meclis'teki 'Akkuyu'da nükleer santral' oylamasında fire verdi. Yasa geçti ama AKP'nin Mersin milletvekilleri oylamaya katılmadı
Meclis’te, Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu’da nükleer güç santrali kurulmasına ilişkin anlaşmayı onaylayan yasa 26’ya karşı 215 oyla kabul edildi. Oylamaya Mersin’in AKP’li Milletvekilleri Kürşad Tüzmen, Zafer Üskül, Ali Er ile Ömer İnan’ın katılmamaları dikkat çekti.
TBMM Genel Kurulu’nda önceki gece Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu’da nükleer güç santrali kurulmasına ilişkin anlaşmayı onaylayan kanun kabul edildi. Üç maddelik Kanunun görüşmeleri gergin geçerken AKP ve CHP’li vekiller arasında sık sık tartışma yaşandı.
Muhalefet tepki gösterdi
Yasanın görüşmeleri kapsamında söz alan AKP’nin demokrat kökenli milletvekillerinden TBMM Çevre Komisyonu Başkanı Haluk Özdalga bilgi verdi. Bunun üzerine CHP’den Grup Başkanvekili Muharrem İnce ve Ali Rıza Öztürk ile bazı vekiller, verdiği bilgilerin tasarıda yer almadığı gereçesiyle tepki gösterdi. Özdalga da, “Boş laflarla bir yere gidemezsiniz. Bunlar, içeriği boş laflar” diye sert çıktı.
‘Rusya’nın teklifine bakarız’
CHP, MHP ve BDP’li milletvekilleri karşı çıktıkları anlaşma hükümlerini sert sözlerle eleştirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız nükleer güç santralinin yapımında proje şirketinin yüzde 100’ünün Rusya tarafından yetkilendirilen şirket olacağını vurgularken, “Rusya bize dedi ki; opsiyonel olarak, isterseniz bunun yüzde 100’ünü siz yapabilirsiniz. Yüzde 100’ünü biz de yapabiliriz. Ancak teknoloji transferini yaptığınız, komple bütün sorumluluğunu, bilgisini karşı taraftan beklediğiniz bir konuda, bütün riski siz nasıl alıyorsunuz diye sorarlar. Türk tarafından hangi firmaların katılacağı soruldu, buraya Park Holding ile başlandı. Ama bununla ilgili bizim bir inisiyatifimiz olmadı, devam edebilirler, başka firma seçebilirler, farklı inisiyatifler kullanabilirler. Rusya’nın bize getirdiği teklife bakarız” diye konuştu.
Rusya’ya bağımlı mı olunacak?
Yıldız, Rusya bağımlılığının yüzde 80’ne çıkacağına ilişkin eleştirilere ise, “Biz bu santrali tamamladığımızda, projelendirme, lisanslama ve inşaat süresi 7 yıl dahil olmak üzere, ortalama 2020 yıllarında gerçekleştireceğimiz bu süre içerisinde Türkiye’nin kurulu gücü yaklaşık 80-85 bin Megawatt civarında olacak. Rusya’nın 4 bin 800 Megawattlık gücü, yüzde 5’ler civarındadır. Oraya 20-25 milyar dolar civarında yatırım yapan firma veya sorumluluğu alan firmanın mı riski daha büyüktür yoksa o ülkede yatırım için zeminini açmış ülkenin mi riski daha büyüktür?” yanıtını verdi. Yıldız, Rusya’nın payının nükleer santrallerin eklenmesiyle yüzde 27.6 olduğunu kaydetti.
“Nükleer santrale ilişkin lisansı Rusya verecek” eleştirilerine işaret eden Yıldız, Rusya’nın değil, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ile birlikte Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) vereceğini kaydetti. Yıldız, Türkiye sınırları içerisinde nükleer tesise lisans verme hakkının, sadece TAEK’e ait olduğunu, herhangi bir kuruma, ülkeye devredilmediğini bildirdi.
5 bin kişi çalışacak
Bölge insanının, santral inşaatında, vasfı uyanların ise işletmede çalışacağını ifade eden Yıldız, inşaatta yaklaşık 5 bin kişinin çalışacağını söyledi. Yıldız, “Orada bizim insanımız yararlanmayacak da kim yararlanacak” dedi.
Paris’i örnek verdi
Muhalefetin nükleer güç tesisini ‘nükleer bomba’ olarak nitelemesine karşı çıkan Yıldız, “Biz bir yere bomba koymuyoruz. Partiler ’biz nükleer güç santralinin karşısında değiliz’ diyorlar. Bu olumlu bir gelişme. Ancak, beraberinde nükleer güç santraline ’bomba’ demek çelişki olur” dedi. Nükleer güç santralinin kurulduğu yerlerde turizmin baltalanacağına ilişkin eleştiriler üzerine de Yıldız, dünyada en fazla turistin gittiği yerlerden biri olan Paris’te nükleer tesis bulunduğunu söyledi.
Bakan Yıldız, Japonya’da da nükleer tesisin yanında piknik alanı bulunduğuna dikkati çekti. (Radikal)
Anlaşma ne getiriyor?
Anlaşmaya göre, iki ülke; nükleer güç santralinin tasarımı ve altyapı dahil olmak üzere inşası, santralin güvenilir şekilde işletilmesi, santralde üretilen elektriğin alım-satımı, kullanılmış nükleer yakıtın taşınması, santralin sökümü, personelinin eğitimi, Türkiye’deki yakıt üretim tesislerinin kurulması ve işletimi de dahil, nükleer yakıt döngüsü gibi konularda iş birliği yapacak. Bütün bunlar, Türk tarafına mali yük getirmeden yürütülecek.
Santralın sahibi şirket olacak
Anlaşmadaki taraflar; Rusya adına Rusya Federasyonu Devlet Atom Enerjisi Kuruluşu (Rosatom), Türk tarafı adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olacak. Rus tarafı, anlaşmanın imza tarihinden itibaren üç ay içinde proje şirketinin kurulması için gerekli işlemleri başlatacak. Nükleer güç santralinin toplam kurulu gücü 4 bin 800 megawattlik dört üniteden oluşacak.
Proje şirketi, nükleer güç santrali tarafından üretilen elektrik de dahil olmak üzere santralin sahibi olacak. Proje şirketi, Rus tarafınca yetkilendirilen şirketlerin doğrudan veya dolaylı olarak başlangıçta yüzde 100 hissesine sahip olacak şekilde, Türkiye’nin kanunları ve düzenlemeleri kapsamında anonim şirket şeklinde kurulacak. Rus yetkili kuruluşlarının proje şirketindeki toplam payları, yüzde 51’den az olmayacak.
Rus tarafı, proje şirketinin başarısızlığı halinde, yeni bir proje şirketi belirlemede sorumluluk üstlenecek. Proje şirketi, elektrik satın alma anlaşmasının sona ermesinin ardından nükleer güç santralinin her bir ünitesi için işletmeye girişten 15 yıl sonra net kârın yüzde 20’sini Türkiye’ye verecek. Bu ödeme, santralin ömrü boyunca devam edecek. Proje şirketi, ilk 7 yılda 1. üniteyi devreye sokacak. Şirket art arda birer yıl aralıklarla 2, 3 ve 4. ünite-leri de ticari işletmeye alacak. Türkiye, nükleer güç santrali yapılacak sahayı, mevcut altyapısıyla birlikte bedelsiz olarak, santralınn söküm sürecinin sonuna kadar proje şirketine tahsis edecek.
TETAŞ 15 yıl elektrik alacak
Proje şirketi, EPDK’dan elektrik üretimi lisansı almasından sonraki 30 gün içinde, 4 ünite için sabit miktarlı elektriğin alınması amacıyla Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) ile elektrik alma anlaşması imzalayacak. TETAŞ, proje şirketinden santralde üretilecek elektriğin ünite 1, ünite 2 için yüzde 70’ine ve ünite 3, ünite 4 için yüzde 30’una karşılık gelen sabit miktarlarını, her bir güç ünitesinin ticari işletmeye alınma tarihinden itibaren 15 yıl boyunca KDV hariç 12.35 sent/kWh fiyattan almayı garanti edecek.