87 Yıl Geçti, İlk Müze Açılıyor

BR>
Kaleiçi'nin değişimi

Ertuğrul Ölçer: 1984 yılından beri böyle bir projeyi Çatalca’da uygulamaya çalışıyoruz. Kaleiçi burada terk edilmiş bir yer halini aldı. Bu yerlerin birçoğu iskan için verilmiş binalar. Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından da bu mahallenin birçok yeri koruma altına alınmış. Hiç kimse bir çivi bile çakamamış, çakamıyor, tamir ettiremiyor. Çoğu çökmek ve yok olmakla yüz yüze. Burayı nasıl kurtarırız? diye koyulduk yola.

Öncelikle restore edilecek. Gelen turistlerden imkan sağlanacak, ücret alınacak ve dolayısıyla Kaleiçi Mahallesi 'kurtarılmaya başlanacak. Sadece bir binanın müze olması, restore edilmesi Çatalca’ya ve Kaleiçi Mahallesi’ne bir şey kazandırmaz. Amacımız, buradaki tarihi dokuyu koruyacak şekilde diğer binaları da restore etmek, Safranbolu gibi kurtarmak.

Bu projeyle tüm Kaleiçi Mahallesi’nde oturan insanların gelir kaynakları da artmış olacak. Ben mübadil değilim, Çatalca’nın yerlisiyim. Bu mahallede büyüdüm, bu mahallede çocukluğumu yaşadım. Ama böyle viran hale gelmesi içimi acıtıyor. Umarız esas tarih değerini bulur.

Müzede neler olacak?

Atilla Karaelmas: Mübadele ile ilgili birçok şey müzede yer alacak. 'Nasıl taşındılar, ne zorluklar yaşadılar' ziyaret edenler bu duyguyu yaşamalılar. Mübadeleyi yaşamış olanların eşyaları, mektupları, anıları, fotoğrafları, dönemin belgeleri, yazılı anlaşmalar, videolar, Lozan Mübadilleri Vakfı'nda yer alan arşiv belgeleri, hepsi müzede olacak.

Lozan Antlaşması’nda kullanılan masayı da müzeye koyacaktık ama masanın boyutlarına müze küçük geldi. 40 kişinin aynı anda oturduğu bir masayı düşünün. Ankara da o masayı koyacak yer bulamadı. Cumhurbaşkanlığı'nın bir deposuna kaldırdılar.

Görüntü nasıl olacak?

Buraya gelen her grup o dönemden bir şeyler bulacak. Eski Rum yemeklerinden, el işi çalışmalarına kadar birçok şey. Meydan tamamen yaşayan bir Rum Mahallesi görüntüsüne kavuşacak.

Müze binası soyuldu, özel karolar, doğramalar yapılıyor, eski doğramalar çürümüş. Bahçe kapısı açılıyor; öbür tarafa geçiş için. Asma kat yapılacak. Tarih belli değil ama kasım ayına yetiştirilecek. Eylül sonunda tarihi netleştirmek daha kolay.

Duvarlara resimler, vitrinler yapılacak. Asma kat sergi alanı olacak. Bütün yönetim ve depolama birimleri, güvenlik birimleri kültür evinde olacak. Bir bütünlük içerisinde olacak her şey. Dolayısıyla bu meydan ve iki sokak da buranın bir parçası olacak. Sokaklarda ışıklı panolar yer alacak. Müzenin yanındaki boş alana daha sonra bir anıt yapılacak. Müze açıldıktan sonra da, çeşitli sponsorların çalışmalarıyla restorasyon çalışmaları devam edecek.