8 Bin Yıllık Tarihe 'Maden' Tehditi!

Beşparmak Dağları’nda 8 bin yıllık kaya resimleri bölgede faaliyet gösteren maden ocaklarının tehdidi atında. Bafa Gölü’nün doğu kıyısında neolitik yerleşim yeri Latmos’ta Alman Arkeoloji Enstitüsü’nden Dr. Anneliese Peschlow-Bindokat 1994 yılından bu yana yaptığı araştırmalarla 170’i aşkın kaya resmi keşfetti. Ancak bölgede son yıllarda sayıları hızla artan feldspet ocakları tarihi yerleşim yeri için tehlike arz ediyor. Birgün Gazetesi'nden Olgu Kundakçı'nın haberine göre, Peschlow, kaya resmi sanatında dünyada benzersiz olan bu bölgenin korunması için taş ocağı faaliyetlerinin durdurularak bölgenin milli park ilan edilmesi gerektiğini söyledi. Beşparmak Dağları’nın geç neolitik dönemden Osmanlı döneminin sonuna dek eserlerin bulunduğu bir açık hava müzesi niteliğinde olduğunu belirten Peschlow, “Bölge koruma altına alınmazsa bu kültür havzası çöle dönüşecek” dedi.

En önemli keşiflerden biri

M.Ö. 6 bin ile M.Ö. 5 bin arasına tarihlenen kaya resimleri Beşparmak kültürüne özgü ve Anadolu’nun tarih öncesine arkeolojisine dair en önemli keşiflerden biri olarak nitelendiriliyor. Neolitik devirden beri kutsal bir dağ olan Latmos, bereket kültü merkeziydi. Bölgede Çine vadisine kadar uzanan kaya resimlerinin çoğu, Bafa Gölü kıyısından 930 metre yüksekliğe kadar görülen alanda dağ zirvesinin çevresine yayılıyor. Peschlow’a göre konu ve üslup bakımından bu resimler sadece Anadolu’da değil, dünyada da özel bir yere sahip. Peschlow, “Resimlerin ana teması insan. Erkek ve kadın çift olarak ele alınmış. Resimlerde insan ve hayvanlara karşı şiddet uygulanan sahneler yok. Daha çok barış ve yaşam sevincine yer verilmiş. Aile ve doğurganlığa vurgu yapılıyor. Bu anlamda bu resimler özel bir yere sahip” dedi.

50’ye yakın alan tescillendi

Bölgede 50’ye yakın alan tescillenerek koruma altına alındı. Ancak bölgenin bir bütün olarak korunması gerekiyor. Sadece Karakaya bölgesinde 7-8 maden ocağı faaliyette, dağın her tarafında ruhsat almayı bekleyen pek çok maden ocağı talebi var. 1989’dan beri Latmos’un milli park ilan edilmesi ve UNESCO dünya kültür mirası listesine alınması için uğraşan Peschlow, maden ocaklarının tahrip ettiği kayaların doğasıyla kaya resimleri arasındaki bağlantıya dikkat çekiyor: “Kaya resimleri geçmişte burada yaşayan insanların dini inanışlarının doğayla ilişkisi sonucunda ortaya çıkmıştır. Eğer doğa tahrip edilirse kaya resimlerinin tek başına korunmasının bir anlamı yoktur.’’

Maiandros Platformu kampanya başlattı

170 bileşenin oluşturduğu Maiandros Platformu bölgenin milli park olması için kampanya başlattı. Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği Başkanı Bahattin Sürücü, “Yüzey çalışması yapılmadan maden ocaklarına verilecek ruhsatlar henüz tespit edilmemiş kaya resimlerini yok edebilir. Bölgenin koruma kullanma dengesi gözetilerek turizme kazandırılmasını istiyoruz” diyor. Beşmarpak Dağları, tarihi öneminin yanında aynı zamanda eşsiz bir doğaya sahip. Fıstık çamı ormanlarının bulunduğu bölge, 7’si, endemik toplam 22 adet tehlike altında bitki türü barındırıyor. Bölgede nesli tehlikede olan Anadolu parsı, akkuyruklu kartal gibi hayvan türleri koruma altına alınmayı bekliyor.