EM>Fotoğraflar: Kemal KAYMAK / AA
Sakarya'nın
Kaynarca ilçesinde Fatih Sultan Mehmet'in mimarlarından Şeyh Müslihiddin adına 5
asır önce yaptırılan 530 yıllık cami restore ediliyor.
Topçu köyü Büyükkaynarca Mahallesi'nde bulunan
ve 1999 yılındaki depremde minaresinin devrilmesinin ardından cami, su alması ve
tahtaların çürümesi üzerine tamamen yenilenmek zorunda kalındı. Eylül ayında
başlayan restorasyon çalışmaları kapsamında, caminin iç cephesi çam, dış cephesi
de meşe ağaçlarıyla tamamen yenilendi. Restorasyon sırasında çimento yerine,
Horasan harcı kullanıldı. Kaynarca Kaymakamı
Ersin Emiroğlu, restorasyon çalışmalarının yaklaşık 350 bin
TL'ye mal olduğunu söyledi. Çalışmaların birkaç aya kadar tamamen
sonuçlandırılacağını belirten Emiroğlu, Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını
Koruma Kurulu'nun onarım izni vermesinin ardından çalışmalara başlandığını
hatırlattı. Emiroğlu, şöyle konuştu: ''Bu konuda çok titiz
davrandılar. Amaç, çürümemiş olan malzemenin dökümü yapılarak tekrar
kullanılmasıydı. Çalışma başladığında gerçekten kullanılacak malzemenin hemen
hemen hiç kalmadığı görüldü. Birkaç kolonumuz ve ana gövdemiz var, onlar
kullanılabildi. Malzemenin çoğu yenilendi ama en azından içeride gördüğümüz 530
yıllık bazı eserler ayakta duruyor. Restorasyon işlemi tamamlandığında caminin
dışı koruyucu malzemeyle kaplanacak.''
Restorasyon işleminin tamamlanmasıyla camiyi bazı özel günlerde ibadete
açmak düşüncesinde olduklarını ifade eden Emiroğlu, ''Camiyle ilgili bazı
düşüncelerimiz var. Belirli dönemlerde ibadet yapılsın ki hava alsın ve
çürümesin. Cami imamıyla da sık sık görüşüyorum. En azından cuma namazlarını bu
camide kılın ki açılsın ve hava alsın içerisi. Tekrar harap olsun istemiyorum''
diye konuştu.
''Çoğu orijinal eseri
kurtaramadık''
Restorasyon işlemini yapan firmanın şantiye
şefi Mehmet Bayram ise çalışmalara eylül ayının ortasında
başladıklarını belirterek, kötü giden hava şartları nedeniyle çalışmalara 45 gün
ara vermek zorunda kaldıklarını söyledi. Çalışmaların tamamlanma aşamasında
olduğunu belirten Bayram, şöyle konuştu:
''20 gün sonra teslim edeceğiz
inşallah. Caminin ana duvarları hariç, bütün her şey maalesef yenilenmek zorunda
kaldı. Ana taşıyıcılar, karkaslar ise tamamen orijinal. Geç kalınmış bir
restoreydi, üzüldük. Pek çok şeyi sökmek ve yeniden yapmak zorunda kaldık. Her
şeyi eski haline uygun şekilde yeniden düzenledik. Caminin restorasyonunda geç
kalınmış. 1999 depreminde minarenin çatının üzerine yıkılması nedeniyle çatı
deforme olmuş ve cami hızla su alarak çürümeye başlamış. Sahipsizlik ve
bakımsızlıktan dolayı da çoğu orijinal eseri kurtaramadık. 3 veya 4 parçayı
ancak koruyabildik, o derecede çürümüş.''
Caminin kalaslarını
söktüklerinde hayretler içinde kaldıklarını ifade eden Bayram, ''Hiçbir güç
eskiler gibi yapamıyor. Bilhassa ağaç kalitesi yönünden. Eski ağaçları
söktüğümüzde şaşırdık. Makinelerin olmadığı dönemde böyle ağaçların nasıl bu
hale getirildiğini anlayamıyoruz'' diye
konuştu. Defineciler kazı
yapmış
Bayram, camide definecilerin kazı yaptıklarını
belirlediklerini ifade ederek, ''Definecilerin kurcaladığı söylentileri çıktı.
Burada define olmadığını göstermek ve binanın temelini görmek için her yeri
açtık ve fotoğraflar çektik. Definecilere de haber gönderdik, kazmayın diye.
Jandarma takip edince yarım yamalak kurcalayıp kaçmışlar'' dedi. Bayram,
camide bıraktıkları orijinal parçaların minber külahı, iki direk ve girişteki
mermer olduğunu sözlerine ekledi. (AA)
|