Foto: Volkan Furuncu (AA)
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 2010 yılı
Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Rakamlarına ilişkin basın toplantısı
düzenledi. Verileri açıklayan Devlet Bakanı Zafer Çağlayan,
2010'da en fazla iş üstlenilen ülkelerin başında 4,3 milyar dolar ile
Türkmenistan, 2,5 milyar dolar ile Libya, 2,2
milyar dolar ile Irak ve 1,7 milyar dolar ile Rusya
Federasyonu'nun geldiğini belirtti. Çağlayan, müteahhitlik sektörü
açısından 2009 ve 2010 yıllarını ''soluklanma ve enerji depolama dönemi'' olarak
gördüklerini ifade ederek, 2010'un 2009'dan iyi geçtiğini, 2011'in daha iyi
olacağını belirtti. Libya'daki şartların normalleşmesine bağlı olarak 2011 yılı
hedefini 30 milyar dolar olarak tespit ettiklerini kaydetti.
Çağlayan, Türkiye'nin yurtdışı müteahhitlik
hizmetlerinin 1972'de Libya ile başladığını belirterek, 1972-2010 döneminde 89
ülkede 187,6 milyar doları aşan 5 bin 900'den fazla proje üstlenildiğini
bildirdi. Özellikle son 10 yılda sektörde büyük gelişme kaydedildiğini belirten
Çağlayan, yurtdışında taahüt işlerinin 2000'de 1 milyar dolar düzeyinden 2010'da
20 kat artışla 20,3 milyar dolara ulaştığını kaydetti.
Çağlayan'ın verdiği bilgiye göre, 2010'da
üstlenilen işlerin yüzde 61'ini üstyapı, yüzde 22'sini altyapı, yüzde 11'ini
endüstriyel tesisler oluşturdu. 2010'da en fazla iş üstlenilen ülkeler 4,3
milyar dolarla Türkmenistan, 2,5 milyar dolarla Libya, 2,2 milyar dolarla Irak
ve 1,7 milyar dolarla Rusya Federasyonu oldu. Avrupa'da en çok iş alınan
ülkelerin başında Kosova (483 milyon dolar) ve Letonya (477 milyon dolar) geldi.
Bakan Çağlayan, 2010'da Türkmenistan'da üstlenilen yaklaşık 2 milyar dolarlık
olimpiyat kompleksi projesinin dikkati çektiğini belirterek, bunun şimdiye kadar
bir Türk firmasının tek başına üstlendiği en büyük proje olduğunu kaydetti.
2010'da ilk kez iş alınan
pazarlar Müteahhitlik firmalarının kriz
sürecinden daha az etkilenebilmesi için pazar çeşitlemesine ağırlık verdiklerini
belirten Çağlayan, Türk müteahhitleri ilk kez 2010 yılında Afrika kıtasında
Eritre, Gabon, Güney Afrika
Cumhuriyeti, Moritanya, Nijer'de,
Asya kıtasında Moğolistan'da, Avrupa kıtasında
Letonya'da proje üstlenebilme başarısı gösterdiğini söyledi.
Özellikle Afrika kıtasında bu yıl 5 ülkede ilk defa proje üstlenilmesinin,
bölgeye bakıştaki değişimi gösterdiğini ifade eden Çağlayan, müteahhitlere
seslenerek, ''Sizlere bu konuda önerim, Afrika kıtasına daha fazla eğilmeniz ve
yeni projeler üstlenebilme imkanlarını daha fazla araştırmanız olacak. Çünkü
Afrika kıtası gerek alt yapı, gerekse diğer müteahhitlik projelerinde önümüzdeki
dönemde dünya müteahhitlik sektörünün adeta cirit attığı ülkeler haline
gelecek'' dedi. Çağlayan, yürüttükleri çalışmalar sonucunda, özellikle Irak,
Körfez ülkeleri, Hindistan, Güney Afrika Cumhuriyeti, Cezayir, Türkmenistan ve
Rusya Federasyonu'nu ''dikkatle takip etmeleri gereken ülkeler'' olarak
değerlendirdiklerini belirtti. Bakan Çağlayan firmalara, bu hedef pazarlarda,
birbirlerine rakip olmak yerine bir araya gelerek güçlü konsorsiyumlar
oluşturmaları çağrısı yaptı. Çin ile
müteahhitlik alanında işbirliği yapılacak
Bakan Çağlayan, yurt dışı müteahhitlik sektörünü daha ileri düzeye taşımak
için 2010 yılında diplomatik düzeyde faaliyetlerini sürdürdüklerini belirterek,
Çin Halk Cumhuriyeti ve Güney Kore ile de
üçüncü ülkelerde işbirliği yapılmasını içeren Mutabakat Zabıtları imzalandığını
söyledi. Çağlayan, ''Türkiye Müteahhitler Birliği ile Çin Müteahhitler Birliğini
çok kısa bir süre içinde bir araya getireceğiz, 3. ülkelerde iki rakip ülke
olmak yerine birbirini destekleyen iki ülke olarak ortak proje yapılması
konusunda önemli çalışmalar gerçekleştireceğiz'' dedi. Çağlayan, yurtdışı
müteahhitlik pazarında ilk sırada yer alan Çin ile 3. ülkelerde işbirliği
olanaklarının değerlendirildiğini söyledi. ''Yurtdışı
teşkilattaki görevli sayısı 250'ye ulaşacak''
Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri
çalışmaları kapsamında Türk Teknik Müşavirlik firmalarına
verilen desteklere de değinen Bakan Çağlayan, bağımsız teknik müşavirlik
hizmetlerinin yurtdışı faaliyetlerini desteklemek için 2011 yılında 50 milyon
dolar kaynak ayrıldığını söyledi. Bu kaynakla yurtdışındaki projelerin daha
düşünce aşamasındayken Türk müteahhitlik sektörü tarafından takibe
alınabileceğini kaydeden Çağlayan, böylesi önemli bir enstrümandan müteahhitlik
sektörünün daha fazla yararlanmasını istediğini belirtti. Bakan Çağlayan, uzak
pazarlara girebilmek için özellikle Afrika, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika'da
yeni ticaret müşavirlikleri açmakta olduklarını belirterek, iş imkanlarının,
ihalelerin takibi açısından dış ticaret müsteşarlığının yurtdışı teşkilatının
büyük önem taşıdığını kaydetti ve yurtdışı teşkilattaki görevli sayısının göreve
geldiğinde 109 olduğunu, 165'e çıkardıklarını, yılsonuna kadar 250'ye çıkarmayı
planladıklarını anlattı.
Libya'daki gelişmeler
Çağlayan, Libya'da yaşanan gelişmelerin etkileri ve alınan önlemler hakkında
bilgi verirken, müteahhitlik firmalarının zararlarının Libya tarafından tazmini
bakımından Türkiye ile Libya arasında imzalanan anlaşmanın yürürlüğe girmesi
için çalışmaların sürdürüldüğünü kaydetti. Maliye Bakanlığının Libya'daki
olaylar nedeniyle zarara uğramış firmalara uygulanacak vergilendirmenin ''mücbir
sebep'' kapsamına alınması ve bu hal ortadan kalkıncaya kadar vergi yasaları
açısından söz konusu firmalar için sürelerin durdurulması kararı aldığını
kaydeden Çağlayan, ''Bu hükümlerden yararlandırılacak firmalarımızın tüm
çalışanlarının SSK prim ödemelerinin 3 ay süreyle ve faizsiz olarak ötelendiği
bilgisini de sizlerle paylaşmak isterim'' dedi.
Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar için
Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin süresinin
uzatılması amacıyla BDDK'nın bir an önce Kurul kararı çıkarması konusunda
çalışmaların devam ettiğini belirten Çağlayan, Eximbank tarafından uygulanan
Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredi Programından yararlanan
müteahhitlerin vade uzatım taleplerinin değerlendirilmesi konusunda da Eximbank
ile temas halinde olduklarını söyledi.
''Son verilere göre
Libya'da 89 müteahhitlik firması var''
Devlet Bakanı Çağlayan, son verilere göre şu anda Libya'da proje üstlenmiş
olan 89 müteahhitlik firması bulunduğunu bildirdi. Çağlayan, toplam proje
sayısının 275, toplam proje tutarının 16,2 milyar dolar olduğunu ve yaklaşık 1,2
milyar dolarlık tahsil edilemeyen hak ediş alacağı bulunduğunu, firmaların
oradaki makine ekipman değerinin de 872,6 milyon dolar olarak belirlendiğini
kaydetti.
|